Nhật Bản là một trong số những quốc gia có tuổi thọ cao nhất thế giới, với tuổi thọ trung bình của nam giới là 81 tuổi còn nữ giới là 87 tuổi. Tuổi thọ cao cùng tỷ lệ sinh giảm đặt ra những áp lực lớn cho hệ thống hưu trí của quốc gia này khiến Nhật Bản trở thành trường hợp nghiên cứu điển hình về hệ thống hưu trí cho các quốc gia phát triển khác đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số như Trung Quốc, Hàn Quốc, Hoa Kỳ và Châu Âu. Tuy nhiên trên thực tế, những thách thức mà Nhật Bản phải đối mặt còn nghiêm trọng hơn, do dân số nước này đã già hơn nhiều so với các khu vực khác.

Ảnh minh họa: Internet

Theo Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế OECD, 25% người Nhật Bản trên 65 tuổi sống trong cảnh nghèo khó so với mức trung bình 14,2% của các quốc gia thành viên OECD. Nhưng đó là con số từ trước khi lạm phát xảy ra ở Nhật Bản lần đầu tiên sau khoảng thời gian hơn một thế hệ.

Ngoài ra trong 20 năm qua việc người đóng góp vào hệ thống hưu trí giảm (hơn 3 triệu người) trong khi số người hưởng lương hưu liên tục tăng (hơn 40%) cũng gây những khó khăn nhất định để duy trì ổn định hệ thống hưu trí. Dù đã tăng phân bổ ngân sách quốc gia cho phúc lợi xã hội, Chính phủ Nhật Bản vẫn đang xem xét các bước cải cách hưu trí, bao gồm việc tăng thời gian đóng đến độ tuổi 65.

Tỷ lệ nam giới Nhật Bản trên 65 tuổi vẫn tiếp tục làm việc đã và đang nhảy vọt. Năm 2023 nhóm nam giới độ tuổi 70-74 tuổi vẫn tiếp tục tham gia lao động tại Nhật là 43% (trong khi chỉ 29,8% vào những năm 2000), cao hơn nhiều so với con số trung bình 17,3% của các quốc gia OECD và 22,4% ở Hoa Kỳ.

Tuy nhiên nhiều người lao động cao tuổi Nhật Bản cho biết tiền bạc không phải lý do duy nhất để kéo dài thời gian làm việc mà một số muốn tận dụng các kỹ năng của mình, giúp giữ sức khỏe và cảm thấy vẫn còn có ích cho xã hội.