Đây là lần đầu tiên Bộ Y tế triển khai trực tuyến tới hơn 700 đầu cầu trên cả nước, bao gồm tất cả các TYT xã để thông tin về những thành quả bước đầu triển khai mô hình điểm tại 26 TYT.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến phát biểu tại Hội nghị.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho biết: Để hiện thực hóa Nghị quyết 20, 21 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về chăm sóc nâng cao sức khỏe nhân dân, công tác dân số trong tình hình mới, Ngành Y tế đã triển khai nhiều chương trình hành động thiết thực để bảo đảm các chỉ tiêu được giao. Năm 2017, Bộ Y tế triển khai thí điểm tại 26 TYT thuộc tám tỉnh, thành. Đầu tư đồng bộ về trang thiết bị, đào tạo chuyên môn, bổ sung bác sĩ cho TYT xã/phường, bổ sung danh mục kỹ thuật, thuốc… đến nay, nhiều TYT xã/phường điểm đã có những thành quả rất tích cực.

“Với chính sách BHYT, cơ sở vật chất hiện đại, trang thiết bị khá đồng bộ, chuyển giao được nhiều kỹ thuật, gắn bảo hiểm thụ hưởng tốt, bước đầu TYT xã/phường cũng đã thu hút được người bệnh đến khám và điều trị. Một số TYT xã tại Ba Vì, Bạc Liêu, Đồng Tháp họ làm xã hội hóa rất tốt, thu hút 100 người khám/ngày”, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng cho biết thêm, kinh nghiệm các nước và thực tiễn cho thấy, có khoảng 80-90% người dân bị bệnh nhẹ đều có thể được khám và điều trị tại tuyến y tế cơ sở. Đây là tuyến chăm sóc hiệu quả cho người mắc các bệnh mãn tính, những bệnh nhẹ, tránh tốn kém tiền bạc, tránh bị bệnh nặng mới đi chữa bệnh. Thực tế, có ít nhất 30-40% bệnh nhân điều trị tại tuyến Trung ương có thể điều trị tại tỉnh, 30-40% tuyến tỉnh có thể điều trị tại huyện, 30-40% tuyến huyện có thể được chăm sóc tại xã. Có bệnh viện tuyến Trung ương khám tới 5-6 nghìn/ngày trong khi tuyến xã chỉ khám cho 2-3 người/ngày. Vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe toàn dân, chúng ta phải tăng cường y tế cơ sở mà mô hình đơn giản nhất là sẵn có TYT xã/phường.

Việt Nam là một điểm đến của nhiều nước đang phát triển trên thế giới khi được đánh giá sở hữu một hệ thống y tế địa phương bài bản. Với nhiệm vụ trong công tác dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, chăm sóc bà mẹ trẻ em, dinh dưỡng và giờ khám chữa bệnh BHYT, việc lồng ghép nguyên lý y học gia đình với mô hình bác sĩ gia đình rất thuận lợi để triển khai chăm sóc sức khỏe người dân tuyến đầu.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến đề nghị các cơ sở y tế tuyến Trung ương tập trung làm kỹ thuật cao, phải giảm từ khám 5-6 nghìn người/ngày xuống dưới 4 nghìn người/ngày. Bên cạnh đó, các Sở Y tế cần phải đưa nhân lực xuống TYT xã và Trung tâm y tế huyện, đẩy danh mục kỹ thuật, thuốc xuống TYT xã, phường.

Hiện nay, mới có 36/63 tỉnh, thành có kế hoạch, thành lập ban chỉ đạo tỉnh, huyện để triển khai Quyết định 2348 của Bộ Y tế về đưa mục tiêu Nghị quyết 20, 21 vào y tế cơ sở. Đồng chí Bộ trưởng đề nghị Sở Y tế 27 tỉnh/thành còn lại phải tham mưu cho chính quyền địa phương nhanh chóng xây dựng đề án.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến cũng yêu cầu, nhiệm vụ chuyên môn mới của các TYT hoạt động theo nguyên lý y học gia đình là phải quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm, mạn tính với các bệnh tiểu đường, huyết áp, hen phế quản… Sở Y tế sớm phê duyệt danh sách danh mục kỹ thuật, thuốc tại TYT xã, làm việc với BHXH tỉnh để thanh toán. Đặc biệt, cần tăng cường truyền thông, giáo dục sức khỏe cho người dân hiểu thêm về vai trò của y tế cơ sở…

Theo báo cáo của Bộ Y tế, thực trạng hiện nay trong công tác khám chữa bệnh ở Trạm y tế xã: Người dân chưa tin tưởng TYT xã nên dẫn đến tình trạng người dân vượt tuyến khám chữa bệnh không cần thiết; chưa làm tốt công tác chăm sóc sức khoẻ ban đầu, nhiều người chưa quan tâm đến việc dự phòng, nâng cao sức khỏe; việc khám, phát hiện sớm tình trạng bệnh tật còn yếu mà chủ yếu đang ở tình trạng có bệnh mới chữa. Phần lớn các TYT chưa quản lý bệnh mạn tính, quản lý sức khỏe một số đối tượng ưu tiên. Số lượng và chất lượng dịch vụ còn hạn chế, danh mục thuốc còn ít (TYT xã chỉ thực hiện được 50-70% các dịch vụ kỹ thuật, khoảng 40% danh mục thuốc theo phân tuyến). Chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe chưa đạt yêu cầu; nhân lực thiếu và yếu…

Bộ Y tế cho biết Trạm y tế xã hoạt động theo nguyên lý y học gia đình sẽ khắc phục được những hạn chế nêu trên. Vì thế, bên cạnh những nhiệm vụ chuyên môn trước đó, TYT xã nay có thêm nhiệm vụ mới. Đó là: Quản lý, điều trị bệnh không lây nhiễm, mạn tính, trước mắt làm ngay các bệnh tiểu đường, huyết áp, hen phế quản. Để làm được việc này, Sở Y tế chỉ đạo bệnh viện tỉnh, Trung tâm y tế và bệnh viện huyện chuyển người bệnh mãn tính về TYT xã, chuyển thuốc theo danh mục Thông tư số 39 cho TYT xã. Cùng với đó là triển khai gói dịch vụ y tế cơ bản theo Thông tư số 39; truyền thông, giáo dục sức khỏe về ăn uống hợp vệ sinh, luyện tập, phòng chống tác hại thuốc lá, rượu, bia, các kiến thức phòng, chống bệnh, dịch; lập hồ sơ sức khoẻ theo hướng dẫn của Bộ Y tế

Để TYT xã thực hiện được chức năng và nhiệm vụ, Bộ Y tế đã đưa ra các giải pháp về cơ sở vật chất, trang thiết bị, cơ chế tài chính và giải pháp nhân lực… Riêng đối với vấn đề nhân lực: Phải bố trí đầy đủ và có cơ cấu thích hợp về nhân lực; trường hợp thừa, thiếu phải điều chuyển; thực hiện chế độ luân phiên, luân chuyển từ tuyến trên xuống tuyến dưới và ngược lại; đào tạo theo hình thức cầm tay chỉ việc; triển khai thực hiện Đề án bác sỹ trẻ tình nguyện về công tác tại tuyến y tế cơ sở. UBND tỉnh xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách thu hút bác sỹ về xã, huyện.

Quang cảnh Hội nghị tại điểm cầu Bộ Y tế.

Tham luận tại hội nghị, đại diện các địa phương Vĩnh Phúc, Bắc Giang, Hà Tĩnh,... đã chia sẻ cơ chế triển khai thực hiện và kinh nghiệm huy động các nguồn lực để xây dựng cơ sở hạ tầng và cung cấp trang, thiết bị cho tuyến y tế cơ sở; kinh nghiệm triển khai xây dựng đề án và cách thức triển khai thực hiện quản lý bệnh không lây nhiễm ở tuyến y tế cơ sở; việc lập hồ sơ khám sức khỏe cho người dân; kinh nghiệm triển khai đề án và cách thức huy động nguồn lực của địa phương để huy động kinh phí cho TYT xã…/.