Cùng tham dự có ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại Giao; ông Yamada Takio, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam; đại diện các vụ ban thuộc BHXH Việt Nam; lãnh đạo các bộ, ngành và gần 100 doanh nghiệp Nhật Bản tại cụm thành phố Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, Bắc Giang và Bắc Ninh.

Đồng hành phát triển

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh cho biết: Nhật Bản hiện là đối tác kinh tế quan trọng hàng đầu của Việt Nam, là nước cung cấp viện trợ phát triển ODA lớn nhất cho Việt Nam; là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) với hơn 5.000 dự án đầu tư có tổng số vốn đạt gần 70,97 tỷ USD. Hiện có hơn 2.100 doanh nghiệp với số lao động tham gia BHXH là 547.100 người, trong đó có 545.500 lao động Việt Nam, 1.600 lao động nước ngoài; số thu BHXH chiếm hơn 13% tổng thu của khối doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh phát biểu tại Hội nghị.

Trong điều kiện khó khăn do đại dịch và hậu đại dịch Covid 19, các doanh nghiệp FDI, trong đó có các doanh nghiệp Nhật Bản đã vượt qua khó khăn, thách thức, duy trì ổn định và phát triển sản xuất, kinh doanh, giữ chân người lao động; đóng góp quan trọng vào việc phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Đa số các doanh nghiệp Nhật Bản chấp hành tốt các chính sách pháp luật của Việt Nam, trong đó có chính sách pháp luật về BHXH, BHYT.

Với vai trò là cơ quan thuộc Chính phủ thực hiện chính sách BHXH, BHYT, trong nhiều năm qua, BHXH Việt Nam đã không ngừng nỗ lực cải cách, đổi mới và phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, bền vững, hiệu quả, đáp ứng ngày càng tốt hơn sự hài lòng của người dân và doanh nghiệp. Theo đó, đến tháng 9/2023, BHXH Việt Nam đang phục vụ hơn 92% dân số tham gia BHYT và 17,5 triệu người tham gia BHXH chiếm gần 40% lực lượng lao động.

BHXH Việt Nam đã chủ động tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ ban hành  chính sách hỗ trợ về BHXH, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do dịch bệnh Covid-19 với 47,2 nghìn tỷ đồng, chiếm 45,2% trên tổng các gói hỗ trợ Covid-19 của Chính phủ (theo đó, đã có 99,3% người nhận hỗ trợ qua tài khoản ngân hàng); đồng thời nỗ lực triển khai các giải pháp đồng bộ về ứng dụng CNTT cải cách thủ tục hành chính, đến nay đã cung cấp 100% dịch vụ công trực tuyến cấp độ 4 tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia của Chính phủ; chuyển đổi số nhanh chóng trong từng khâu nghiệp vụ giúp doanh nghiệp, người dân, người lao động tiếp cận và thụ hưởng đầy đủ, dễ dàng các quyền lợi với tinh thần cải cách nhất; BHXH Việt Nam đã đưa vào sử dụng ứng dụng VssID – BHXH số, giao dịch trên nền tảng thiết bị di động cho cá nhân và hôm nay ra mắt phiên bản tiếng Nhật.

Ông Nguyễn Minh Vũ - Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại Giao phát biểu tại Hội nghị.

“Trong dòng chảy của tiến trình hội nhập quốc tế về lao động, an sinh xã hội và dịch chuyển lao động trong khu vực, ngày càng có nhiều người lao động Nhật Bản sang làm việc ở Việt Nam và người lao động Việt Nam đến làm việc ở Nhật Bản (hiện có trên 500.000 người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc làm việc tại Nhật Bản; gần 24.000 người Nhật Bản sinh sống và làm việc tại Việt Nam). Trong xu thế đó, chính sách BHXH, BHYT cho người lao động nước ngoài tại Việt Nam nằm trong tổng thể chính sách an sinh xã hội cho người lao động cần được bảo đảm một cách tốt nhất. Đây là một trong những ưu tiên hàng đầu của Chính phủ và doanh nghiệp hai nước”, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam nhấn mạnh.

Từ năm 2018 đến nay, BHXH Việt Nam đã tích cực phối hợp với các đơn vị trong Tổ công tác về Hiệp định BHXH Việt Nam - Nhật Bản trao đổi thông tin và tình hình thực hiện chính sách BHXH tại mỗi nước, dự kiến lộ trình, xây dựng hiệp định mẫu và các thủ tục tiếp theo trước khi hai nước chính thức khởi động đàm phán Hiệp định song phương về BHXH. Đây chắc chắn sẽ là một mốc mới trong quan hệ hợp tác về đảm bảo an sinh xã hội cho người dân hai quốc gia.

Tổng Giám đốc Nguyễn Thế Mạnh khẳng định: “Hội nghị hôm nay được tổ chức với mong muốn tiếp tục nhận được quan tâm, ủng hộ, đồng thuận, đồng hành của doanh nghiệp Nhật Bản với BHXH Việt Nam trong việc thực hiện mục tiêu chung nhằm đảm bảo tối đa quyền lợi an sinh xã hội cho người lao động Việt Nam và Nhật Bản - nhân tố quan trọng góp phần tạo nên thành công của mỗi doanh nghiệp FDI và nền kinh tế Việt Nam, theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phạm Minh Chính tại Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài chủ đề “Đồng hành và Phát triển” tổ chức ngày 16/10/2023 vừa qua với quan điểm xuyên suốt là lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, động lực và nguồn lực phát triển, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp nước ngoài đầu tư kinh doanh, hiệu quả, thành công và bền vững tại Việt Nam”.

Đảm bảo tốt nhất quyền lợi người lao động

Thông tin tại Hội nghị, ông Nguyễn Minh Vũ- Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại Giao cho biết: Trải qua 50 năm vun đắp, quan hệ Đối tác chiến lược sâu rộng Việt Nam- Nhật Bản ngày càng gắn kết chặt chẽ với sự phát triển mạnh mẽ, thực chất và hiệu quả trên mọi lĩnh vực với sự tin cậy chính trị giữa ngày càng được củng cố. Nhật Bản là đối tác hàng đầu của Việt Nam trong các lĩnh vực hợp tác kinh tế, đầu tư, thương mại, ODA, nông nghiệp, lao động, đào tạo nguồn nhân lực.

Ông Yamada Takio - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản phát biểu tại Hội nghị.

Hợp tác địa phương, giao lưu văn hóa, giao lưu nhân dân ngày càng được đẩy mạnh và đi vào chiều sâu. Trên nền tảng tin cậy chính trị tốt đẹp, giao lưu cấp cao và các cấp, giao lưu địa phương, giao lưu nhân dân mật thiết, hợp tác kinh tế, đầu tư, thương mại giữa hai nước thời gian qua đã đạt nhiều thành tựu nổi bật và trở thành trụ cột chính trong quan hệ hợp tác nhiều mặt giữa hai nước. Nhật Bản đã bắt đầu đầu tư vào Việt Nam từ thập niên 90 và kể từ năm 2002 duy trì là nhà đầu tư lớn thứ ba trong tổng số 143 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam. Vốn đầu tư trực tiếp của Nhật Bản xuất hiện ở hầu hết các tỉnh thành, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp, chế biến chế tạo, trong đó khu vực phía Bắc là một trong những khu vực thu hút đầu tư trọng điểm khi chiếm gần 40% tổng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài của Nhật Bản vào Việt Nam. Kim ngạch thương mại song phương cũng không ngừng gia tăng, duy trì ở mức khoảng 50 tỷ USD kể từ năm 2014. Nguồn vốn ODA của Nhật Bản đã đóng góp quan trọng giúp Việt Nam xây dựng thể chế, cơ sở hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực với nhiều dự án biểu tượng cho quan hệ hai nước.

Cùng với sự phát triển của quan hệ hợp tác nhiều mặt Việt Nam – Nhật Bản, hợp tác giữa BHXH Việt Nam và các đối tác Nhật Bản trong lĩnh vực an sinh xã hội, thực hiện chính sách BHXH, BHYT thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực. Hai bên đã triển khai nhiều hoạt động hợp tác đa dạng, thiết thực, góp phần thúc đẩy phát triển ngành BHXH Việt Nam ngày càng chuyên nghiệp, hiện đại, bền vững, hiệu quả theo các chuẩn mực quốc tế. Các hoạt động trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm thực hiện chính sách an sinh xã hội, BHXH, kinh nghiệm thực hiện các hiệp định song phương về BHXH đã và đang được thúc đẩy tích cực. Trong đó, Hội nghị đối thoại về thực hiện chính sách BHXH, BHYT với doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư tại Việt Nam là cơ hội để các doanh nghiệp Nhật Bản nắm rõ và hiểu hơn về hệ thống và quy định pháp luật về an sinh xã hội, BHXH, BHYT của Việt Nam, qua đó giúp xây dựng, củng cố niềm tin, sự an tâm của doanh nghiệp đối với thể chế, chính sách và quy định của pháp luật nói chung và trong lĩnh vực BHXH, Hội nghị cũng là dịp để nhà đầu tư Nhật Bản trình bày các ý kiến đóng góp giúp hoàn thiện cơ chế, chính sách về BHXH, qua đó tạo điều kiện để doanh nghiệp kinh doanh, đầu tư lâu dài, bền vững, ổn định tại Việt Nam và bảo đảm quyền lợi của người lao động.

Trao kỷ niệm chương cho Ông Yamada Takio - Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản.

Thứ trưởng Nguyễn Minh Vũ nhấn mạnh Hội nghị đối thoại là dịp quan trọng để hai bên cùng trao đổi, thảo luận về việc thực hiện các chính sách BHXH, BHYT, qua đó tăng cường sự gắn kết, đồng thuận giữa BHXH Việt Nam và các doanh nghiệp Nhật Bản tại khu vực phía Bắc. Tiếp nối thành công của Hội nghị đối thoại với doanh nghiệp Nhật Bản tại khu vực phía Nam về BHXH tháng 10/2022, tôi mong Hội nghị sẽ trao đổi, đối thoại thẳng thắn, mang tính xây dựng, có những kiến nghị, tham mưu thiết thực góp phần hoàn thiện cơ chế chính sách về BHXH, BHYT, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp Nhật Bản sản xuất, kinh doanh tại Việt Nam. Tôi cũng đề nghị BHXH Việt Nam thúc đẩy việc trao đổi với các đối tác Nhật Bản để sớm kết Hiệp định BHXH song phương trong thời gian tới, qua đó hỗ trợ, tạo điều kiện cho cộng đồng doanh nghiệp Nhật Bản đang đầu tư, kinh doanh tại Việt Nam cũng như cộng đồng gần 500.000 người Việt Nam đang sinh sống và làm việc tại Nhật Bản.

Ông Yamada Takio- Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam cho biết: Số lượng công ty Nhật Bản đầu tư vào Việt Nam đang tăng lên hàng năm và đến năm 2023, số lượng công ty thành viên của Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam đã lên tới khoảng 2.000, và trở thành Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại nước ngoài lớn nhất trong khối ASEAN và đứng thứ hai thế giới chỉ sau Trung Quốc. Tại Việt Nam, nhận thức về bảo vệ quyền lợi của người lao động ngày càng được nâng cao. Cùng với sự gia tăng của hoạt động đầu tư trực tiếp từ Nhật Bản vào Việt Nam, điều quan trọng là các công ty Nhật Bản cần phải hiểu và áp dụng các chế độ BHXH của Việt Nam để đảm bảo quyền và lợi ích cho người lao động tại công ty mình.

“Việt Nam đang dự kiến sửa đổi Luật BHXH. Chúng tôi mong muốn Chính phủ Việt Nam sẽ tiến hành sửa đổi Luật này trên cơ sở nhận thức đầy đủ rằng sự thay đổi của hệ thống BHXH của Việt Nam trong tương lai sẽ có tác động rất lớn tới xu hướng đầu tư từ các công ty Nhật Bản. Tại Hội nghị đối thoại ngày hôm nay, tôi mong rằng các doanh nghiệp Nhật Bản hiểu sâu hơn về chính sách BHXH của Việt Nam và cũng rất mong BHXH Việt Nam hãy lắng nghe tiếng nói của các công ty Nhật Bản để trong thời gian tới có thể vận dụng được các chính sách BHXH hoàn thiện hơn nữa.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Tại Hội nghị, các đại biểu tham dự hội nghị đã được thông tin về kết quả, tình hình tham gia BHXH, BHYT của các doanh nghiệp Nhật Bản; việc triển khai các dịch vụ công, ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực BHXH, BHYT; tình hình triển khai Nghị định số 143/2018/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật BHXH, Luật An toàn vệ sinh lao động về BHXH bắt buộc đối với người lao động là công dân nước ngoài đang làm việc tại Việt Nam. Cùng với đó là thông tin, trao đổi về chế độ, chính sách BHXH, BHYT đối với người lao động Nhật Bản và người lao động Việt Nam làm việc tại doanh nghiệp FDI và các vấn đề liên quan như: Tác động của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đến chuyển dịch lao động, chính sách an sinh xã hội cho người lao động; việc xây dựng và dự thảo Hiệp định BHXH giữa Việt Nam và Nhật Bản nhằm tránh tình trạng đóng song trùng BHXH và bảo đảm quyền lợi của người lao động tại 2 quốc gia. Song song với đó, giải đáp những khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp và người lao động trong thực hiện chính sách, chế độ BHXH, BHYT…

Cũng tại Hội nghị, BHXH Việt Nam đã ra mắt ứng dụng VssID phiên bản Tiếng Nhật nâng cấp nhằm phục vụ nhu cầu tra cứu thông tin, theo dõi quá trình tham gia, thụ hưởng các chế độ, chính sách BHXH, BHYT của chuyên gia, người lao động Nhật Bản đang làm việc, tham gia BHXH tại Việt Nam.

Tại Hội nghị, ngành BHXH Việt Nam đã trao tặng Kỷ niệm chương cho cho ông Yamada Takio, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam; ông Sasaki Shohei- Bí thư, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam; ông Kinoshita Tadahiro- Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam; ông Yoshida Susumu- Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam; ông Ueda Masaya, Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại TP.Hồ Chí Minh; ông Tokuaki Shobayashi- Chuyên gia Cố vấn chính sách y tế, Tổ chức Hợp tác quốc tế Nhật Bản đã có đóng góp tích cực vào quá trình xây dựng và phát triển Ngành BHXH Việt Nam.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm bên thềm Hội nghị.

Ông Nguyễn Thế Mạnh- Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam và Ông Nguyễn Minh Vũ- Thứ trưởng thường trực Bộ Ngoại giao trao tặng Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp BHXH Việt Nam”. Đồng thời, khen thưởng 19 DN FDI Nhật Bản tiêu biểu, có thành tích xuất sắc trong công tác thực hiện pháp luật về BHXH, BHYT năm 2023 gồm: Doanh nghiệp chế xuất NITORI Việt Nam; Công ty TNHH Hệ thống dây Sumi-Hanel; Công ty TNHH Yamaha Motor Việt Nam; Công ty TNHH Panasonic Việt Nam; Công ty TNHH Canon Việt Nam; Công ty TNHH điện tử Foster Bắc Ninh; Chi nhánh công ty cổ phần Diana Unicharm Bắc Ninh; Công ty TNHH Nhựa chính xác Huimei; Công ty TNHH Một thành viên Yamashita Việt Nam; Công ty TNHH sản xuất Sanwa Việt Nam; Công ty TNHH Synztec Việt Nam; Công ty TNHH công nghệ máy văn phòng Kyocera Việt Nam; Công ty TNHH Rorze Robotech; Công ty TNHH Việt Nam Toyo Denso; Công ty TNHH công nghiệp Brother Việt Nam; Công ty TNHH điện tử UMC Việt Nam; Công ty TNHH Mektec Manufacturing Việt Nam; Chi nhánh Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam tại Hưng Yên; Công ty TNHH Vietinak./.