Tính đến 30/9/2020, tổng số nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trên toàn tỉnh là 105,403 triệu đồng, chiếm 4,2% so với kế hoạch thu, tăng 4,5% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó: Nợ BHXH là 87.762 triệu đồng, cụ thể: Nợ chậm đóng: 19.813 triệu đồng, nợ đọng: 9.334 triệu đồng, nợ kéo dài: 49.640 triệu đồng, nợ khó thu: 8.975 triệu đồng; nợ BHYT là 13.282 triệu đồng; nợ BH thất nghiệp là 3.466 triệu đồng; nợ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp là 893 triệu đồng.

Nguyên nhân của tình trạng nợ, chậm đóng là do ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp của một số đơn vị SDLĐ chưa cao; cố tình dây dưa, chây ỳ để nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tồn đọng, kéo dài; tình hình sản xuất, kinh doanh của một số đơn vị SDLĐ vẫn còn nhiều khó khăn, chưa thực hiện việc trích nộp hàng tháng theo quy định, nhiều đơn vị làm ăn thua lỗ, hoạt động cầm chừng dẫn tới nợ kéo dài; nhiều đơn vị tạm ngừng hoạt động, không còn hoạt động tại địa điểm sản xuất kinh doanh; phá sản, giải thể, mất tích nên không có khả năng tài chính đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp dẫn tới nợ khó thu. Đến nay, chưa có văn bản quy phạm pháp luật để quy định xử lý dứt điểm khoản nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp khó thu đối với các đơn vị SDLĐ đã mất tích, không còn hoạt động, giải thể, phá sản…

BHXH tỉnh Bình Thuận trong cuộc họp Giao ban trực tuyến về công tác thanh tra, kiểm tra

Bên cạnh đó, từ đầu năm 2020 đến nay, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, trên địa bàn tỉnh nhiều đơn vị SDLĐ thuộc bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hoạt động cầm chừng, tạm ngưng hoạt động. Đồng thời, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, BHXH Việt Nam và UBND tỉnh hạn chế thanh tra, kiểm tra; chỉ tiến hành thanh tra, kiểm tra đối với các đơn vị không bị ảnh hưởng, có dấu hiệu vi phạm. Do vậy, tình hình nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp có xu hướng tăng so với năm trước.

Để kịp thời chấn chỉnh, xử lý các đơn vị có dấu hiệu vi phạm, chây ỳ trong việc đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động, 09 tháng đầu năm 2020, BHXH tỉnh đã thực hiện thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN tại 76 đơn vị, kiểm tra 28 đơn vị; Phối hợp với Công an tỉnh và Sở LĐ-TB&XH tỉnh thanh tra liên ngành đột xuất tại 03 đơn vị có dấu hiệu vi phạm; Phối hợp với cơ quan Thuế kiểm tra liên ngành tại 04 đơn vị SDLĐ…

Qua thanh tra, kiểm tra đã phát hiện và yêu cầu đơn vị SDLĐ khắc phục tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BH thất nghiệp là 22.631 triệu đồng, đã thu được 1.699,8 triệu đồng tiền truy đóng phải thu cho người lao động; đã thu hồi về quỹ BHXH 57,8 triệu đồng tiền hưởng chế độ BHXH ngắn hạn chi sai quy định. Qua phối hợp thanh tra liên ngành với Công an tỉnh và Sở LĐ-TB&XH đã xử phạt vi phạm hành chính đối với 02 đơn vị, với số tiền xử phạt 52,8 triệu đồng. Năm 2020, số tiền xử phạt vi phạm hành chính là 138,9 triệu đồng.

 Nhằm tiếp tục tăng cường công tác thu hồi nợ, BHXH tỉnh đã chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo công tác BHXH, BHYT, BH thất nghiệp trên địa bàn. Tập trung rà soát, phân loại các đơn vị, doanh nghiệp nợ đọng BHXH, phân tích nguyên nhân, từ đó đưa ra các giải pháp thu hồi nợ. Cử các Tổ công tác rà soát, khai thác đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp tại các đơn vị trên địa bàn toàn tỉnh. Cán bộ chuyên quản thu thường xuyên đôn đốc đơn vị đóng tiền hàng tháng đúng kỳ hạn, cung cấp số tiền phải đóng và số nợ phát sinh hàng tháng cho từng đơn vị, đối chiếu số liệu và hướng dẫn doanh nghiệp trích nộp và đóng tiền kịp thời, làm biên bản gửi thông báo nợ nhắc nhở…

Cùng với đó, đẩy mạnh công tác thanh, kiểm tra các doanh nghiệp nợ, bao gồm thanh tra chuyên ngành và thanh tra đột xuất. Đồng thời, BHXH tỉnh đề nghị các sở, ngành liên quan cùng phối hợp xử lý các đơn vị cố tình chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN. Phối hợp với các cơ quan: Công an, Viện kiểm sát, Tòa án Nhân dân xem xét, xử lý hình sự đối với những đơn vị, doanh nghiệp vi phạm quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015. Tiếp tục tuyên truyền, phổ biến Luật BHXH, BHYT bằng nhiều hình thức nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, các doanh nghiệp và người lao động về chấp hành pháp luật BHXH, BHYT… từng bước thực hiện hiệu quả việc thu hồi và xử lý nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động về các chế độ BHXH, BHYT, BHTN.