Đánh giá công nghệ y tế cho các cán bộ BHXH Việt Nam

27/12/2018 05:33 PM


Hiện nay, nhu cầu bằng chứng đánh giá công nghệ y tế (HTA) trong xây dựng chính sách y tế gia tăng. Đây là lĩnh vực mới, phức tạp và khó. Trong khi đó, năng lực thực hiện đánh giá công nghệ y tế ở Việt Nam còn rất hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu. Đó là nhận định của nhiều chuyên gia tại Hội thảo “Đánh giá công nghệ y tế cho các cán bộ BHXH Việt Nam” do BHXH Việt Nam và đại sứ quán Vương quốc Anh tại Việt Nam phối hợp tổ chức ngày 27/12, tại Hà Nội.

Dự Hội thảo, về phía BHXH Việt Nam có Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn, đại diện lãnh đạo một số đơn vị nghiệp vụ, BHXH một số địa phương; về phía Bộ Y tế có TS.Nguyễn Khánh Phương – Trưởng khoa Kinh tế Y tế, Viện Chiến lược và Chính sách Y tế cùng lãnh đạo đến từ một số trường đại học y, dược Việt Nam.

Giúp quản lý quỹ BHYT hiệu quả

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn cho rằng, đánh giá công nghệ y tế là việc đánh giá một cách đầy đủ về tính chất/đặc điểm, tác động, hiệu quả của các công nghệ và can thiệp áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ. Việc đánh giá bao gồm đánh giá trực tiếp và gián tiếp tác động mong muốn và không mong muốn của công nghệ và các can thiệp y tế khác.

Đánh giá công nghệ y tế có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng bởi đây là lĩnh vực nghiên cứu, đánh giá các tác động của các công nghệ y tế, can thiệp y tế về nhiều khía cạnh như y học, xã hội học và kinh tế học. Mục tiêu chính của đánh giá công nghệ y tế là giúp các nhà hoạch định chính sách đưa ra quyết định lựa chọn và triển khai các công nghệ y tế, can thiệp y tế phù hợp nhất với điều kiện, hoàn cảnh cụ thể.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn phát biểu khai mạc Hội thảo

Về vấn đề này, Tiến sĩ Nguyễn Khánh Phương cũng chia sẻ, tỷ lệ bao phủ BHYT ở nước ta ngày càng tăng, nhu cầu sử dụng thuốc BHYT ngày càng nhiều sẽ tạo áp lực cho cơ quan quản lý quỹ BHYT và cơ quan hoạch định chính sách. Vì vậy cần phải đánh giá công nghệ y tế để có bằng chứng báo cáo hiệu quả chi phí của thuốc trong xây dựng chính sách y tế và quản lý quỹ BHYT hiệu quả.

Những lĩnh vực áp dụng HTA gồm: Thuốc, vắc xin, thiết bị y tế, can thiệp ngoại khoa, mô hình tổ chức mạng lưới y tế, can thiệp y tế công cộng, can thiệp lâm sàng. Tuy nhiên theo PGS. TS Hoàng Văn Minh – Phó Hiệu trưởng trường ĐH Y tế công cộng Hà Nội, lĩnh vực đánh giá công nghệ y tế rất rộng nhưng hiện nay, chúng ta đang đánh giá kinh tế dược là chính, trong đó tập trung đánh giá ở 3 yếu tố: Chi phí; hiệu quả; so sánh chi phí, hiệu quả giữa các phương án khác nhau.

Đánh giá công nghệ y tế cần được phát triển và ứng dụng...

Ở nhiều quốc gia, đánh giá công nghệ y tế là công cụ quan trọng đối với quá trình xác định ưu tiên và phân bổ nguồn lực y tế, đặc biệt trong quyết định các công nghệ nào được BHYT thanh toán. Ông Nguyễn Khang – Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, BHXH Việt Nam cho biết thêm, việc xây dựng và triển khai chiến lược HTA nhận được sự quan tâm và hỗ trợ lớn từ bộ máy chính trị nhằm đưa ra những quyết định hợp lý về các can thiệp y tế nằm trong chương trình BHYT. Tuy nhiên, những nỗ lực trước đó trong việc triển khai HTA chưa đạt được kết quả như mong đợi do hạn chế về năng lực và thiếu hụt các kỹ năng chuyên môn, kỹ thuật. Hiện chưa có quy trình hay cơ quan nào phụ trách về HTA tại Việt Nam.

Mặt khác, việc đánh giá công nghệ y tế ở Việt Nam chưa có chính sách quốc gia, chưa có văn bản, quy phạm pháp luật; các nhà quản lý chưa nhận thức đầy đủ về vai trò của đánh giá công nghệ y tế trong chăm sóc sức khoẻ; thiếu kinh phí; thiếu nhân lực, chưa có đơn vị độc lập về đánh giá công nghệ y tế. Một vướng mắc khác là hiệu quả, quyền lợi y tế và hiệu quả chi phí của các điều trị được bao gồm trong danh mục chi trả BHYT thường không được chứng minh hoặc xác định một cách rõ ràng.

Quang cảnh Hội thảo

“Ở Việt Nam, trong bối cảnh các nguồn lực dành cho y tế ngày càng trở lên khan hiếm, đánh giá công nghệ y tế cần được phát triển và ứng dụng trong quá trình lập kế hoạch, quản lý và hoạch định chính sách y tế”, Phó Tổng Giám đốc Phạm  Lương Sơn nhấn mạnh.

Với tinh thần đó, trong năm 2017-2018, BHXH Việt Nam đã đẩy mạnh triển khai mối quan hệ hợp tác với Đại sứ quán Vương quốc Anh trong lĩnh vực y tế thông qua nhiều hình thức, hoạt động, chương trình hợp tác. Hội thảo về “Đánh giá công nghệ y tế cho cán bộ BHXH Việt Nam” được xem là một hoạt động nhằm cung cấp thông tin về thực trạng, thách thức cũng như định hướng kế hoạch thực hiện đánh giá công nghệ y tế và ứng dụng thực tế để phù hợp với điều kiện phát triển hệ thống y tế cũng như khả năng chi trả của người bệnh và quỹ BHYT tại Việt Nam.

Để giải quyết những vướng mắc trên, thời gian tới, Dự án Nice (Anh quốc) sẽ tăng cường hỗ trợ cho HTA tại Việt Nam hướng đến việc xây dựng, phát triển HTA độc lập; xây dựng những tiêu chí đánh giá; hỗ trợ chuyển giao các đánh giá kinh tế được thực hiện ở các nước khác và điều chỉnh sao cho phù hợp với bối cảnh Việt Nam; hỗ trợ phát triển năng lực chuyên môn và đào tạo…

PV