Bà Nguyễn Thị Thu Hà.

PV: Thưa bà, Nghị quyết 21-NQ/TW được ban hành và có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị. Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết đã đi vào cuộc sống và phát huy hiệu quả tích cực. Góp phần vào thành công của Nghị quyết có vai trò quan trọng của công tác tuyên truyền. Bà có thể cho biết về triển khai công tác tuyên truyền Nghị quyết?

TS. Nguyễn Thị Thu Hà:

Ngày 22/11/2012, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số  21-NQ/TW về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác BHXH, BHYT giai đoạn 2012-2020”.

Ngay sau khi Nghị quyết được ban hành, các cấp ủy Đảng từ Trung ương tới địa phương đã lãnh đạo tổ chức quán triệt Nghị quyết đến cán bộ, đảng viên và nhân dân bằng nhiều hình thức phong phú, có chiều sâu, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của ban, bộ ngành, địa phương. Theo báo cáo của các địa phương, 100% cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương đã chỉ đạo tổ chức hội nghị quán triệt Nghị quyết cho cán bộ, đảng viên. Ban Bí thư Trung ương Đảng đã tổ chức Hội nghị toàn quốc triển khai Nghị quyết. Nhiều tỉnh, thành phố đã tổ chức phổ biến tới các tầng lớp nhân dân, nhất là doanh nhân, chủ sử dụng lao động, hội viên trong tổ chức đoàn thể, tổ chức kinh tế, như tỉnh: Bình Định, Bến Tre, Quảng Nam, Trà Vinh, Kiên Giang, Đắc Nông, Quảng Ngãi, Gia Lai, Bà Rịa - Vũng Tàu, An Giang, Bình Phước, Đăk Lắk...

Để Nghị quyết 21-NQ/TW có sức lan tỏa, sớm đi vào cuộc sống, Ban Tuyên giáo Trung ương đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết. Ban cán sự Đảng BHXH Việt Nam đã ban hành kế hoạch, chương trình về triển khai công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết. Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, thành ủy đã phối hợp chặt chẽ với BHXH các tỉnh, thành phố tham mưu giúp cấp ủy lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết một cách bài bản, thường xuyên và có hiệu quả. Theo báo cáo của các tỉnh, thành phố, hầu hết các tỉnh ủy, thành uỷ, ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố đều đã ban hành Chỉ thị, hoặc Thông báo, Chương trình hành động, Kế hoạch triển khai công tác BHXH, BHYT đến cơ sở. Đặc biệt, trong các văn bản đó, công tác tuyên truyền luôn được xác định là giải pháp quan trọng hàng đầu. Tính chủ động tham mưu của Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, thành ủy và BHXH thể hiện khá rõ nét, điển hình như: TP. Hồ Chí Minh, tỉnh Đồng Nai, Đà Nẵng, Vĩnh Long, Tiền Giang, Đồng Tháp, Lâm Đồng, Bạc Liêu, Hậu Giang, Kon Tum, Cần Thơ, Ninh Thuận, Bình Thuận...

Điểm nổi bật trong tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW là sự phối hợp chặt chẽ, thường xuyên và có hiệu quả giữa ngành tuyên giáo và ngành bảo hiểm xã hội. Ở Trung ương, BHXH Việt Nam đã xây dựng kế hoạch, chương trình phối hợp tuyên truyền thực hiện Nghị quyết trong toàn ngành; ký kết chương trình phối hợp tuyên truyền với Ban Tuyên giáo Trung ương và 14 bộ, ngành, đoàn thể, cơ quan thông tấn, báo chí theo định kỳ hàng năm hoặc trong từng chuyên đề cụ thể. Riêng trong 2 năm 2015 và 2016, Ban Tuyên giáo Trung ương đã phối hợp với BHXH Việt Nam kiểm tra công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết tại 18 tỉnh, thành phố. Ở nhiều địa phương, Ban Tuyên giáo tỉnh ủy, thành ủy cùng với BHXH tỉnh, thành phố đã tổ chức ký kết chương trình phối hợp với các sở, ngành để triển khai hoạt động tuyên truyền. Thông qua hoạt động phối hợp, nhất là qua các đợt kiểm tra công tác tuyên truyền, những bất cập nảy sinh trong thực tiễn được quan tâm giải quyết kịp thời.

Hội thi Tuyên truyền viên về BHXH, BHYT.

PV: Qua 5 năm triển khai, công tác tuyên truyền đã góp phần nâng cao nhận thức, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách pháp luật về công tác BHXH, BHYT. Bà có thể cho biết thêm về kết quả này?

TS. Nguyễn Thị Thu Hà:

5 năm qua, công tác tuyên truyền đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân về công tác BHXH, BHYT. Các quan điểm, chủ trương nêu trong Nghị quyết 21-NQ/TW và các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về công tác BHXH, BHYT, nhất là mục tiêu chung, mục tiêu cụ thể và các giải pháp chủ yếu được nêu trong các Chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội, Đề án, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ được tuyên truyền kịp thời, sâu sắc tới cán bộ, đảng viên và nhân dân dưới nhiều hình thức đa dạng, hấp dẫn. 

Hằng năm, Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp với BHXH Việt Nam trực tiếp biên soạn và phát hành hàng nghìn cuốn tài liệu cung cấp thông tin, tư liệu phục vụ công tác tuyên truyền. BHXH Việt Nam phối hợp với Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch tổ chức cuộc thi sáng tác tranh cổ động chủ đề về BHXH, BHYT, lựa chọn những tác phẩm xuất sắc để triển lãm và in ấn phát hành đến cơ sở. Ban Tuyên giáo các tỉnh uỷ, thành ủy thường xuyên đăng tải các chủ trương, chính sách, tình hình thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW, nội dung của Luật BHXH, Luật BHYT trong bản tin sinh hoạt chi bộ; tổ chức hội nghị báo cáo viên... Cổng thông tin điện tử của tỉnh, thành phố, trang tin điện tử của các sở, ngành đã cung cấp thông tin, bài, ảnh về kết quả và hoạt động trong lĩnh vực BHXH, BHYT, tạo thuận lợi cho người lao động và đơn vị sử dụng lao động tra cứu, tham khảo, cập nhật thông tin.

Các địa phương cũng đã tích cực biên soạn, in ấn phát hành hàng triệu tờ gấp tuyên truyền những điều cần biết về BHXH, BHYT, BHYT hộ gia đình, BHYT học sinh với những nội dung phù hợp với thực tiễn địa phương. Xây dựng các cụm panô, áp phích, tranh cổ động về BHXH, BHYT. Sách hỏi đáp, sổ tay, lịch, băng, đĩa... được in ấn với số lượng lớn phục vụ công tác tuyên truyền đến tận các cơ sở.

Các phương tiện thông tin đại chúng ở Trung ương, các bộ, ngành, địa phương lồng ghép nội dung BHXH, BHYT trong tuyên truyền các chiến lược, kế hoạch, chương trình hành động, chính sách phát triển của ngành, địa phương mình. Các báo, tạp chí đều có những chuyên trang, chuyên mục giới thiệu các quan điểm của Đảng về an sinh xã hội, về chính sách BHXH, BHYT. Nhiều bài viết phân tích, dự báo của các nhà nghiên cứu, ý kiến phản ánh của nhân dân, đã tạo ra những diễn đàn sôi nổi và làm sâu sắc hơn nhận thức về an sinh xã hội, về BHXH, BHYT. Các trang chuyên đề giới thiệu văn bản luật, chính sách, thông tin cụ thể về BHXH, BHYT đã tạo điều kiện thuận lợi cho người dân tiếp cận thông tin. Nhiều thông tin bổ ích trong nước và thế giới liên quan đến BHXH, BHYT được báo, đài ở cả Trung ương và địa phương cập nhật, giới thiệu, đã góp phần nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người dân về lĩnh vực này...

Các bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội đã tổ chức nhiều diễn đàn, hội nghị, tập huấn để nâng cao nhận thức, kỹ năng tuyên truyền về an sinh xã hội, về BHXH, BHYT. Trong 5 năm qua, Ban Tuyên giáo Trung ương đã phối hợp với BHXH tổ chức nhiều hội nghị tập huấn ở Trung ương, ở các vùng miền (Cần Thơ, Phú Thọ ...) nhằm cung cấp thông tin và nâng cao kỹ năng tuyên truyền cho đội ngũ cán bộ tuyên truyền ở cơ sở. Nhờ đó, công tác tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia BHXH, BHYT được tiến hành thường xuyên, liên tục, giúp cho các đối tượng nhận thức được quyền và lợi ích khi tham gia BHXH, BHYT; đồng thời giúp nhận diện, đấu tranh với những hành vi vi phạm chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT.

Nhìn chung, với nội dung phong phú, phù hợp, hình thức tuyên truyền linh hoạt, sáng tạo, công tác tuyên truyền 5 năm qua đã góp phần quan trọng tạo sự chuyển biến tích cực trong nhận thức và trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức chính trị - xã hội đối với công tác BHXH, BHYT; đồng thời đã có những đóng góp to lớn trong việc vận động các tầng lớp nhân dân tham gia BHXH, BHYT. 

Hội nghị sơ kết 05 năm công tác tuyên truyền Nghị quyết tại TP. Hồ Chí Minh, tháng 3/2018.

PV: Công tác tuyên truyền đã tạo được sự đồng thuận, củng cố và tăng cường niềm tin của nhân dân đối với chủ trương, chính sách BHXH, BHYT.  Bà có thể cho biết nhận định của mình về điều này?

TS. Nguyễn Thị Thu Hà:

Công tác tuyên truyền đã tạo dựng được niềm tin của nhân dân đối với chủ trương, chính sách BHXH, BHYT của Đảng, Nhà nước ta, góp phần định hướng dư luận, tạo sự ổn định tư tưởng trong quá trình triển khai thực hiện. Thông qua tuyên truyền, nhân dân đồng thuận, ủng hộ và tích cực thực hiện Nghị quyết. Đối tượng tham gia BHXH, BHYT được mở rộng và không ngừng tăng lên. Nguồn thu BHXH, BHYT tăng nhanh qua các năm. Công tác giải quyết các chế độ BHXH được thực hiện đầy đủ. Quyền lợi của người tham gia BHXH, BHYT ngày càng được đảm bảo và mở rộng. Chất lượng khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe nhân dân từng bước được cải thiện; thực hiện chi trả đầy đủ, kịp thời chi phí khám, chữa bệnh BHYT, góp phần bảo đảm quyền lợi của người tham gia BHYT. Quỹ khám chữa bệnh BHYT giữ được cân đối, sử dụng đúng mục đích.

Trước những vấn đề phức tạp, bức xúc nảy sinh trong quá trình triển khai thực hiện Nghị quyết, nhiều địa phương đã tổ chức hình thức đối thoại trực tiếp với các nhóm đối tượng, như nhóm chủ DN, người lao động trong các DN, đặc biệt các DN ngoài nhà nước để giải quyết vướng mắc của DN và người lao động. Tăng cường tuyên truyền, giải thích cho các DN còn nợ đóng, trốn đóng BHXH; kiên quyết yêu cầu chủ DN thực hiện đầy đủ trách nhiệm đóng BHXH, BHYT cho người lao động. Nhiều địa phương làm tốt như Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh: Quảng Nam, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, Cà Mau, Đồng Tháp,...

Việc nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội được chú trọng triển khai nhất là phối hợp giải quyết những "điểm nóng", bức xúc trong nhân dân. Các ý kiến của nhân dân được phản ánh trên các diễn đàn thông tin đại chúng; ý kiến trả lời, giải đáp của các cơ quan chức năng được công bố rộng rãi, bảo đảm cơ chế thông tin hai chiều trong tuyên truyền. Việc công khai tình hình thu, chi BHXH, BHYT; công bố danh tính và tình hình nợ đọng BHXH, BHYT của các đơn vị, DN; công khai việc giải quyết những vụ việc vi phạm chính sách, pháp luật BHXH, BHYT mang tính dân chủ, minh bạch trong thông tin.

Từ nâng cao nhận thức, tạo dựng được niềm tin, công tác tuyên truyền đã cổ vũ, động viên nhân dân hăng hái tham gia thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết đã đề ra, tạo động lực phát triển kinh tế xã hội, nâng cao chất lượng đời sống nhân dân. Sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW, công tác tổ chức thực hiện chính sách BHXH, BHYT đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, đặc biệt trong việc phát triển đối tượng tham gia với độ bao phủ BHXH, BHYT đạt khoảng 86% dân số; sau 5 năm, số đối tượng tham gia BHXH, BHYT đã tăng khoảng 30%. Công tác cải cách thủ tục hành chính về BHXH của BHXH Việt Nam đã đạt được những dấu ấn lớn, tạo thuận lợi cho người dân, đơn vị và DN khi tham gia giao dịch với cơ quan BHXH. Thủ tục hành chính về BHXH, BHYT giảm từ 115 thủ tục xuống còn 28 thủ tục, số giờ giao dịch về BHXH, BHYT giảm từ 335 giờ xuống còn 147 giờ (theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới) và 51 giờ (theo đánh giá của các cơ quan trong nước).

Trong xếp hạng Môi trường kinh doanh Doing Business 2018 được Ngân hàng thế giới (WB) công bố tháng 10/2017, môi trường kinh doanh của Việt Nam đã tăng 14 bậc so với năm ngoái, lên vị trí 68/190 nền kinh tế. Trong đó, chỉ số nộp thuế và BHXH tăng điểm và tăng hạng nhiều nhất, vượt 81 bậc lên vị trí 86/190. Báo cáo Chỉ số sẵn sàng ứng dụng CNTT-TT Việt Nam (Việt Nam ICT Index 2017) do Hội Tin học Việt Nam phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông công bố cũng đã ghi nhận sự bứt phá ngoạn mục của BHXH Việt Nam với tăng 18 bậc so với năm 2016, BHXH Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 2 trong bảng xếp hạng chung của 25 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ có dịch vụ công....

BHXH Việt Nam thường xuyên tổ chức Hội nghị cung cấp thông tin cho báo chí.

PV: Thưa bà, bà có thể cho biết các nhiệm vụ, giải pháp để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền Nghị quyết 21-NQ/TW trong thời gian tới?

TS. Nguyễn Thị Thu Hà:

Trong thời gian tới, tình hình trong nước, khu vực và thế giới có những biến đổi nhanh chóng, khó lường, tác động cả hai mặt thuận lợi và khó khăn cho công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW.  BHXH và BHYT vẫn là hai chính sách xã hội quan trọng, là trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, góp phần thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, bảo đảm ổn định chính trị - xã hội và phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh đó, công tác tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW cần tiếp tục đẩy mạnh, tập trung vào một số nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền đối với công tác tuyên truyền BHXH, BHYT. Các cấp uỷ đảng, chính quyền cần chủ động chỉ đạo sâu sát hơn công tác tuyên truyền, quán triệt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về an sinh xã hội, nhất là Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, Luật BHXH, Luật BHYT và các chính sách an sinh xã hội khác. 

Thứ hai, nâng cao tính thiết thực, chiều sâu trong nội dung tuyên truyền BHXH, BHYT. Tiếp tục tuyên truyền các nội dung về Nghị quyết 21-NQ/TW và Luật BHXH, Luật BHYT, các hoạt động triển khai Nghị quyết và thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT trên toàn quốc. Đặc biệt, chú trọng tuyên truyền ý nghĩa, vai trò của BHXH, BHYT đối với sự ổn định chính trị - xã hội và phát triển bền vững của đất nước; nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân về nghĩa vụ, trách nhiệm, tính cộng đồng, chia sẻ trong việc tham gia BHXH, BHYT. Tăng cường tổng kết thực tiễn những nội dung mới nảy sinh liên quan đến BHXH, BHYT để góp phần hoàn thiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Kịp thời nắm bắt băn khoăn, thắc mắc của các tầng lớp nhân dân về chính sách BHXH, BHYT kịp thời tuyên truyền, giải đáp, giải thích, kiến nghị cơ quan có trách nhiệm giải quyết. Phát động những đợt tuyên truyền cao điểm; thông qua hình thức trực quan đưa ra những thông điệp ngắn gọn nhấn mạnh nội dung quan trọng về BHXH, BHYT. Bên cạnh đó, nội dung tuyên truyền cần đi sâu vào vấn đề cụ thể, thiết thực, tư vấn giúp nhân dân có đầy đủ thông tin về cách thức, quy trình, địa chỉ đăng ký hoặc hỗ trợ người dân giải quyết khó khăn khi tham gia BHXH, BHYT....

Thứ ba, đổi mới hình thức tuyên truyền BHXH, BHYT, bảo đảm tính phong phú, đa dạng, phù hợp với đối tượng. Phát huy các lợi thế loại hình tuyên truyền miệng, như nói chuyện chuyên đề, nói chuyện thời sự, đối thoại chính sách... nhất là những hình thức tuyên truyền đã khẳng định được thành công trong thực tiễn, như hình thức đối thoại chính sách, cung cấp thông tin qua tin nhắn điện thoại đối với công nhân, hệ thống đài truyền thanh cơ sở, tủ sách pháp luật xã, phường, thị trấn ở địa bàn đông dân cư. Các hình thức văn hóa, văn nghệ, thi tìm hiểu đối với các đối tượng là nông dân, phụ nữ, hội nghị phổ biến, tập huấn chuyên đề cho cán bộ, đảng viên… Tùy theo đặc điểm địa lý, nghề nghiệp, tập quán sinh hoạt để sử dụng hiệu quả ưu thế của các phương tiện thông tin đại chúng; bảo đảm cho người dân có thể tiếp cận tốt nhất mọi thông tin về BHXH, BHYT….

Thứ tư, bồi dưỡng nâng cao kiến thức BHXH, BHYT cho đội ngũ làm công tác tuyên truyền. Tăng cường tổ chức hội nghị tập huấn bài bản, chuyên nghiệp cho báo cáo viên, tuyên truyền viên, phóng viên song song với việc tổ chức linh hoạt các hình thức tập huấn khác cho đối tượng là cộng tác viên tuyên truyền như: Cán bộ trực tiếp làm công tác chính sách BHXH, y sĩ, y tá, điều dưỡng viên, trưởng thôn, trưởng các đoàn thể ở cấp xã, chủ sử dụng lao động, doanh nhân… Cải tiến nội dung tập huấn theo hướng vừa cung cấp hệ thống kiến thức về an sinh xã hội, BHXH, BHYT; vừa cung cấp kỹ năng tác nghiệp tình huống cụ thể trong công tác tuyên truyền về lĩnh vực này.

PV: Trân trọng cảm ơn bà!