Người có lương hưu có cơ hội sống thọ hơn

Theo Tổng cục Thống kê, trong những năm gần đây tuổi thọ trung bình của người Việt Nam tăng nhanh từ 65,5 tuổi năm 1993 lên 74,5 tuổi vào năm 2023. Con số này là điều đáng mừng và bên cạnh đó, có một thực tế mà không phải ai cũng biết, đó là đa phần những người có lương hưu đang sống thọ hơn so với những người không có lương hưu.

Qua thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trước đây, tuổi thọ bình quân của người hưởng lương hưu khoảng 78 tuổi, cao hơn 4-5 tuổi so với tuổi thọ bình quân chung của cả nước. Điều này cho thấy, những người có lương hưu đang có chất lượng cuộc sống tốt hơn, được chăm sóc y tế tốt hơn, không phải vất vả mưu sinh khi về già nên thường có tuổi thọ cao hơn.

Sự chênh lệch này không chỉ phản ánh đơn thuần sự khác biệt về thu nhập hay điều kiện sống, mà còn cho thấy vai trò, hiệu quả của chính sách BHXH, đặc biệt là lương hưu, trong việc kéo dài tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Nhiều báo cáo cũng cho thấy lương hưu đảm bảo cho người cao tuổi một nguồn thu ổn định, không phải phụ thuộc con cháu, không bị rơi vào cảnh khốn khó. Chính yếu tố ổn định về kinh tế là nền tảng để duy trì trạng thái tinh thần tích cực, giảm lo âu, căng thẳng - những yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người cao tuổi.

Thực tế cũng chứng minh, người có lương hưu được tiếp cận dễ dàng hơn với các dịch vụ chăm sóc y tế, tầm soát bệnh lý mãn tính như tim mạch, tiểu đường, huyết áp cao - vốn là các bệnh thường gặp với người cao tuổi và có ảnh hưởng lớn đến tuổi thọ của con người. Với những người cao tuổi có lương hưu để trang trải cuộc sống, họ không cần phải mưu sinh khi về già và có điều kiện tham gia các hoạt động cộng đồng, thể thao nhẹ, câu lạc bộ người cao tuổi,… giúp nâng cao sức khỏe tinh thần và có một tuổi già an vui, đúng nghĩa.

Báo cáo của bộ Y tế năm 2024 cho thấy, vẫn còn khoảng 65% người cao tuổi ở Việt Nam chưa được hưởng chính sách trợ giúp xã hội của Nhà nước. Hệ quả là nhiều người không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiếp tục làm việc đến khi kiệt sức hoặc phụ thuộc hoàn toàn vào con cháu, gây ảnh hưởng lớn đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần. Không ít người cao tuổi vì không có lương hưu nên vẫn phải nhặt ve chai, bán vé số hay làm những công việc nặng nhọc dù tuổi đã cao.

Mặc dù đã 65 tuổi nhưng bà Lê Kim Phượng, một lao động tự do tại Thanh Xuân, Hà Nội vẫn hàng ngày phải đi dọn vệ dẹp vệ sinh theo giờ để kiếm sống: “Hai vợ chồng tôi đều là lao động tự do, trước đây khi còn sức khỏe ông nhà tôi hay chạy chợ bán rau củ, từ khi bị tai biến giờ chỉ loanh quanh ở nhà. Hiện tại, một mình tôi làm công việc dọn dẹp vệ sinh theo giờ với thu nhập khoảng 4-6 triệu đồng/tháng. Mọi chi phí sinh hoạt trong gia đình đều đến tay tôi, dù con đã lớn nhưng chúng cũng không khá giả gì, lại còn phải lo cho con nhỏ, nên không thể trang trải thêm cuộc sống cho bố mẹ già”.

Ngược lại, ông Lê Văn Minh (Thanh Xuân, Hà Nội), 67 tuổi, một giáo viên về hưu lại có một cuộc sống thảnh thơi. Mỗi ngày, ông đều tham gia hoạt động tại nhà văn hóa tổ, ông Minh chia sẻ: "Từ ngày về hưu, có lương hưu đều đặn hằng tháng, tôi không phải lo lắng chuyện tiền nong, con cái cũng đỡ gánh nặng. Tôi có thời gian đi tập thể dục, tham gia câu lạc bộ thơ, câu lạc bộ bóng bàn của tổ. Thời gian rảnh thì chơi với các cháu, sức khỏe vì thế cũng tốt hơn."

Khi không phải chịu gắng nặng kinh tế, người về hưu có cuộc sống vui khỏe hơn. Ảnh Nguyễn Duy

Vai trò của lương hưu đối với sức khỏe và hạnh phúc của người cao tuổi

Hai trường hợp người cao tuổi nêu trên, cũng cho thấy phần nào sự chênh lệch về chất lượng sống giữa người có và không có lương hưu. Có thể thấy, vai trò của lương hưu là rất lớn đối với cuộc sống của người cao tuổi.

Đảm bảo an ninh tài chính và giảm căng thẳng: Lương hưu cung cấp một nguồn thu nhập ổn định, giúp người cao tuổi trang trải các chi phí sinh hoạt cơ bản như ăn uống, các chi phí sinh hoạt khác mà không phải phụ thuộc hoàn toàn vào con cái hay cần phải tiếp tục lao động nặng nhọc. Sự đảm bảo về tài chính giúp giảm đáng kể căng thẳng, lo âu - những yếu tố thường có tác động tiêu cực đến sức khỏe tim mạch và hệ miễn dịch của người cao tuổi.

Tiếp cận dịch vụ y tế tốt hơn: Người có lương hưu được cấp thẻ BHYT miễn phí nên có điều kiện tốt hơn để tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, được quỹ BHYT chi trả cho việc khám chữa bệnh, được chăm sóc, và chữa các bệnh mãn tính, bệnh nan y nếu không may bị bệnh. Không phải lo lắng về kinh tế khi không may bị ốm đau, bệnh tật.

Chất lượng dinh dưỡng được đảm bảo: Với nguồn lương hưu hằng tháng, nguồi cao tuổi có nguồn thu nhập ổn định để thể duy trì một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và khoa học hơn. Họ có thể mua sắm thực phẩm tươi ngon, đa dạng, phù hợp với nhu cầu sức khỏe của người cao tuổi, thay vì phải ăn uống tằn tiện, thiếu chất.

Điều kiện sống tốt hơn: Lương hưu có thể giúp người cao tuổi cải thiện điều kiện sống, chẳng hạn như sửa chữa nhà cửa, tạo môi trường sống an toàn và thoải mái hơn. Điều này đặc biệt quan trọng trong việc phòng ngừa tai nạn, té ngã - một trong những nguy cơ hàng đầu đối với sức khỏe người cao tuổi.

Lối sống năng động và đời sống tinh thần phong phú hơn: Khi không còn gánh nặng mưu sinh, người có lương hưu có nhiều thời gian và có thêm cơ hội để tham gia các hoạt động xã hội, văn hóa, thể dục thể thao,… giúp nâng cao đời sống sức khỏe tinh thần. Họ có thể tham gia các câu lạc bộ người cao tuổi, đi du lịch, học thêm những kỹ năng mới, gặp gỡ bạn bè. Những hoạt động này không chỉ giúp duy trì sức khỏe thể chất mà còn cải thiện đáng kể đời sống tinh thần, giảm nguy cơ mắc các bệnh như trầm cảm hay sa sút trí tuệ.

Ít phải lao động nặng nhọc khi về già: Những người không có lương hưu thường phải tiếp tục lao động để kiếm sống, ngay cả khi sức khỏe đã suy giảm. Việc lao động quá sức, đặc biệt là các công việc nặng nhọc, có thể làm suy kiệt sức khỏe và rút ngắn tuổi thọ. Với người có lương hưu, đa phần họ không cần phải tiếp tục lao động, bởi lương hưu về cơ bản đã đáp ứng mọi nhu cầu cuộc sống tối thiểu của người cao tuổi.

Việc người hưởng lương hưu có tuổi thọ trung bình cao hơn là một minh chứng cho thấy tầm quan trọng của chính sách an sinh xã hội đối với sức khỏe và hạnh phúc của người cao tuổi. Tuy nhiên, mục tiêu xa hơn không chỉ là kéo dài tuổi thọ mà còn là nâng cao chất lượng sống của người cao tuổi. Câu chuyện về lương hưu và tuổi thọ một lần nữa khẳng định rằng, đầu tư cho an sinh xã hội chính là đầu tư cho tương lai bền vững, nơi mỗi người dân đều có cơ hội tận hưởng một tuổi già khỏe mạnh, an vui. Đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là biểu hiện của một xã hội văn minh và nhân ái. Vì vậy, hãy tham gia BHXH ngay hôm nay, để có một tuổi già được bảo đảm và chăm sóc toàn diện./.