Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 năm 2024. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam tiếp tục được nâng lên

Mở đầu phiên họp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, trong tháng 5, tình hình thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, cạnh tranh gay gắt giữa các nước lớn; xung đột leo, giá USD, giá vàng tăng cao; giá dầu thô, hàng hóa cơ bản, dịch vụ vận tải biến động mạnh; chính sách tiền tệ ở nhiều nước chưa rõ xu hướng; biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh tác động nặng nề, đặc biệt tình trạng nắng nóng, hạn hán vì hiện tượng El Nino; nguy cơ mất an ninh lương thực tiềm ẩn tại một số nước, khu vực; tuy đang phục hồi, song các nền kinh tế lớn, thị trường truyền thống của Việt Nam vẫn còn khó khăn. Ở trong nước: thời cơ, thuận lợi và khó khăn, thách thức đan xen, nhưng khó khăn, thách thức nhiều hơn, nhất là nước ta là nước đang phát triển, nền kinh tế đang chuyển đổi, quy mô còn khiêm tốn, độ mở cao, sức chống chịu hạn chế.

Theo Thủ tướng, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị dưới sự lãnh đạo của Trung ương, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 tiếp tục xu hướng tích cực, đạt kết quả tốt hơn tháng 4, tính chung 5 tháng tốt hơn cùng kỳ trên hầu hết các lĩnh vực.

Tăng trưởng được thúc đẩy ở cả 3 khu vực công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ; kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Trong đó, chủ động các phương án, đảm bảo cung cấp điện trong dịp nắng nóng; thúc đẩy các dự án hạ tầng chiến lược giao thông, năng lượng, nhất là dự án đường dây tải điện 500 kv mạch 3 dự kiến hoàn thành cuối tháng 6.

Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, xây dựng thể chế, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, quốc phòng, an ninh, đối ngoại được đẩy mạnh; đời sống nhân dân được cải thiện; uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam tiếp tục được nâng lên.

Thủ tướng cho rằng, bên cạnh kết quả đạt được là cơ bản, chúng ta thẳng thắn nhìn nhận vẫn còn những hạn chế, bất cập và khó khăn, thách thức, như: sức ép lạm phát, tỷ giá còn cao; thị trường bất động sản, tiếp cận tín dụng khó khăn; phản ứng chính sách ở một số nơi chưa kịp thời; kỷ luật, kỷ cương chưa nghiêm; còn tình trạng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm; tình hình ngộ độc thực phẩm, cháy nổ, tội phạm diễn biến phức tạp…

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các đại biểu thảo luận đánh giá tình hình, những mặt được, chưa được, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; công tác chỉ đạo, điều hành; hạn chế cần tập trung khắc phục; nêu những cách làm hay, sáng tạo, đột phá, hiệu quả. Đồng thời, đề xuất nhiệm vụ tháng 6 và thời gian tới; cơ chế, chính sách, giải pháp, nhất là chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa… Đặc biệt, các thành viên Chính phủ làm rõ, đề xuất những giải pháp cụ thể để khắc phục kịp thời những hạn chế, bất cập, yếu kém mà các đại biểu Quốc hội nêu tại Kỳ họp thứ 7.

Nhiều kết quả nổi bật

Tại Phiên họp, Chính phủ đánh giá, tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 tiếp tục xu hướng phục hồi tích cực và tốt hơn tháng 4; tính chung 5 tháng năm 2024 đạt kết quả tốt hơn cùng kỳ năm 2023 trên hầu hết các lĩnh vực.

Kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát cơ bản được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm. Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 5 tháng tăng 4,03% so với cùng kỳ. Thu ngân sách nhà nước 5 tháng ước đạt 52,8% dự toán năm, tăng 14,8% so với cùng kỳ. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tháng 5 tăng 9,1% so với tháng trước, tính chung 5 tháng tăng 16,6% so với cùng kỳ; xuất siêu 8,01 tỷ USD. Tổng vốn đăng ký đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) 5 tháng đạt hơn 11 tỷ USD, tăng 2% so với cùng kỳ.

Các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và dịch vụ tiếp tục chuyển biến tích cực. Chỉ số sản xuất toàn ngành công nghiệp (IIP) tháng 5 ước tăng 3,9% so với tháng trước và tăng 8,9% so với cùng kỳ. Sản xuất nông nghiệp ổn định, kim ngạch xuất khẩu cà phê, gạo, rau quả tăng cao so với cùng kỳ, an ninh lương thực quốc gia được bảo đảm. Du lịch phục hồi mạnh mẽ, trong tháng 5, khách quốc tế đạt gần 7,6 triệu lượt người, tính chung 5 tháng tăng 64,9% so với cùng kỳ. Nhiều tổ chức quốc tế tiếp tục đánh giá tích cực, dự báo lạc quan về tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2024.

Công tác an sinh xã hội được thực hiện hiệu quả. Việc làm, sinh kế cho người dân tiếp tục được quan tâm, thúc đẩy. Đời sống người dân tiếp tục được nâng lên. Nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc được tổ chức. Ngành giáo dục tích cực chuẩn bị kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông và tuyển sinh đại học, cao đẳng năm 2024. Công tác y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân được chú trọng; chủ động phòng ngừa dịch bệnh, các bệnh truyền nhiễm thường gặp trong mùa nắng nóng.

Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, cải thiện môi trường kinh doanh, chuyển đổi số quốc gia được thúc đẩy mạnh mẽ. Tập trung chỉ đạo, hoàn thiện các tài liệu, báo cáo, trình Hội nghị Trung ương 9 khóa XIII, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và phục vụ Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV bảo đảm chất lượng, đúng thời hạn, quốc phòng, an ninh được củng cố; độc lập, chủ quyền quốc gia được giữ vững; trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm.

Đến ngày 31/5/2024, các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đã phân bổ, giao kế hoạch đầu tư vốn năm 2024 chi tiết trên 634,6 nghìn tỷ đồng, đạt 95,6% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao; ước thanh toán trên 148,2 nghìn tỷ đồng, đạt 22,34% kế hoạch, tương đương cùng kỳ năm 2023. Tuy nhiên, có 33 bộ, cơ quan trung ương và 29 địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư dưới mức trung bình của cả nước, 4 bộ, cơ quan trung ương chưa thực hiện giải ngân…

Tại Phiên họp, các thành viên Chính phủ thảo luận đánh giá tình hình, những mặt được, chưa được, nguyên nhân và bài học kinh nghiệm; công tác chỉ đạo, điều hành; hạn chế cần tập trung khắc phục; đồng thời đề xuất nhiệm vụ tháng 6 và thời gian tới… Trong đó, các đại biểu đề xuất giải pháp kiềm chế lạm phát vì hiện nay, chỉ số CPI đã khá cao; giải pháp, nhất là chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa phù hợp tình hình; tiếp tục thực hiện các giải pháp đảm bảo các cân đối lớn, nhất là về năng lượng, đặc biệt vào thời kỳ cao điểm; cần giải quyết các tồn đọng, vướng mắc trong quá trình chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng, thúc đẩy giải ngân đầu tư công; sớm ban hành các Nghị định hướng dẫn thi hành các luật liên quan đất đai; thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa và quảng bá hình ảnh đất nước, con người, văn hóa Việt Nam ra thế giới…

Nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế tiếp tục đánh giá cao kết quả và triển vọng của kinh tế Việt Nam

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ cho biết, từ đầu năm đến nay, các cấp, ngành, địa phương đã tập trung triển khai chủ động, quyết liệt, linh hoạt các nhiệm vụ, giải pháp theo các Nghị quyết, Kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và chỉ đạo của Thủ tướng, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Chính phủ tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, chuẩn bị chu đáo, bảo đảm tiến độ, chất lượng các tài liệu cho Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, với 53 tờ trình, báo cáo; xây dựng, ban hành văn bản quy định chi tiết thi hành các Luật Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản, Các tổ chức tín dụng… Trong tháng 5 đã ban hành 14 Nghị định, 6 Chỉ thị và 13 Công điện của Thủ tướng Chính phủ; phê duyệt toàn bộ Quy hoạch 6 vùng kinh tế - xã hội; lũy kế 5 tháng, đã ban hành 58 Nghị định, 103 Nghị quyết của Chính phủ và 529 quyết định.

Đặc biệt, Chính phủ tập trung chỉ đạo điều hành quyết liệt, phù hợp, hiệu quả nhiều vấn đề, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy các công trình, dự án quan trọng quốc gia, phát triển nhà ở xã hội, làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và tập trung đẩy mạnh các động lực tăng trưởng mới; xử lý linh hoạt các vấn đề tồn đọng và những vấn đề mới phát sinh, như: Nhà máy lọc hóa dầu Nghi Sơn, chuỗi dự án điện, khí Ô Môn…; thúc đẩy tăng trưởng; ổn định kinh tế vĩ mô; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; cải cách chính sách tiền lương...

Thủ tướng đặc biệt biểu dương các doanh nghiệp nhà nước như Tập đoàn Dầu khí quốc gia (PVN), Tập đoàn Điện lực (EVN), Tổng công ty Đường sắt Việt Nam (VNR); Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã khắc phục khó khăn, đổi mới tư duy chỉ đạo, điều hành, tái cấu trúc, vượt qua khó khăn thách thức đạt được nhiều thành tựu mới.

Điểm lại 10 điểm nổi bật kết quả phát triển kinh tế - xã hội tháng 5 và 5 tháng năm 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, nhiều tổ chức, chuyên gia quốc tế tiếp tục đánh giá cao kết quả và triển vọng của kinh tế Việt Nam. Trong đó, Ngân hàng phát triển châu Á, Ngân hàng Standard Chartered, HSBC dự báo tăng trưởng GDP năm 2024 của Việt Nam khoảng 6%, thuộc nhóm 5 nước tăng trưởng nhanh nhất Châu Á. Quỹ tiền tệ quốc tế đánh giá Việt Nam là đại diện Đông Nam Á duy nhất lọt vào top 10 với dự báo tăng trưởng 6,4%, giai đoạn 2024-2029. Xếp hạng môi trường kinh doanh tăng 12 bậc; chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu xếp hạng tăng 2 bậc; chỉ số phát triển con người (HDI) tăng 8 bậc; chỉ số hạnh phúc năm 2024 tăng 11 bậc…

Điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả

Chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức, như: sức ép kiểm soát lạm phát, tỷ giá, quản lý thị trường vàng; sản xuất, kinh doanh trong một số lĩnh vực gặp nhiều khó khăn; cận vốn tín dụng còn khó khăn; sản xuất công nghiệp, một số ngành dịch vụ, sức mua phục hồi nhưng còn chậm; vấn đề bảo đảm cung ứng điện, nước, xăng dầu cần tiếp tục chỉ đạo quyết liệt, thường xuyên; thiên tai, dịch bệnh, nắng nóng, hạn hán nghiêm trọng ở nhiều nơi; tội phạm mạng, an ninh an toàn thông tin còn diễn biến phức tạp…, Thủ tướng chỉ rõ một số nguyên nhân, bài học kinh nghiệm và đưa ra 5 quan điểm định hướng chỉ đạo, điều hành thời gian tới.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5 năm 2024. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Về các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong tháng 6 và thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu tiếp tục chuẩn bị tốt phục vụ Phiên giải trình và trả lời chất vấn Kỳ họp thứ 7 của Quốc hội; khẩn trương hoàn thiện hồ sơ về 5 Nghị quyết trình Quốc hội; phối hợp chặt chẽ trong giải trình, hoàn thiện các hồ sơ, tài liệu, đảm bảo chất lượng và tiến độ.

Trong điều hành kinh tế vĩ mô, Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, hài hòa, chặt chẽ với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm; tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tiếp cận vốn tín dụng; phấn đấu tăng trưởng tín dụng 6 tháng năm 2024 khoảng 5%, cả năm khoảng 15%; tiếp tục giảm lãi suất cho vay 1 - 2%; lưu ý Ngân hàng Nhà nước và Bộ Xây dựng thực hiện ngay các giải pháp cụ thể đẩy mạnh giải ngân gói 120 nghìn tỷ đồng cho vay nhà ở xã hội.

Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương quyết liệt triển khai ngay các giải pháp ổn định thị trường vàng theo quy định; phấn đấu tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Nhà nước; quyết liệt triển khai chuyển đổi số, áp dụng hóa đơn điện tử trong quản lý thu; triệt để tiết kiệm các khoản chi thường xuyên; sớm có phương án huy động thêm 100 nghìn tỷ trái phiếu Chính phủ cho các công trình hạ tầng chiến lược; tiếp tục thực hiện miễn, giảm thuế, phí, lệ phí, tiền sử dụng đất để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh; có giải pháp ổn định thị trường, giá cả, nhất là đối với xăng, dầu, các hàng hóa thiết yếu, nhà ở và lương thực, thực phẩm.

Thủ tướng yêu cầu tập trung làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống và thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới. Trong đó, đẩy mạnh thực hiện các dự án đầu tư công; thúc đẩy đầu tư tư nhân; tăng cường hợp tác công tư; thu hút FDI có chọn lọc; củng cố các thị trường truyền thống, mở rộng các thị trường mới; đẩy mạnh kích cầu tiêu dùng trong nước, khuyến mại, thương mại điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt. Bên cạnh đó, có cơ chế, chính sách cụ thể, hiệu quả thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới, nhất là về 3 lĩnh vực: thể chế, cơ chế, chính sách; phát triển kinh tế vùng, liên kết vùng, đô thị; chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế tri thức, các ngành, lĩnh vực mới như chíp bán dẫn, AI…

Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo quyết liệt đẩy mạnh hơn nữa giải ngân vốn đầu tư công, 3 Chương trình mục tiêu quốc gia, với việc tiếp tục đẩy mạnh hoạt động của 5 Tổ công tác của Thủ tướng và 26 Tổ công tác của thành viên Chính phủ; phân bổ sớm 29,1 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư công còn lại; báo cáo Quốc hội cho phép chủ động điều chỉnh kế hoạch vốn từ nơi chưa phân bổ, chậm giải ngân sang nơi giải ngân nhanh, có nhu cầu bổ sung vốn; phấn đấu giải ngân trên 95% kế hoạch được giao; kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các công trình, dự án hạ tầng quan trọng, trọng điểm quốc gia.

Chỉ đạo tập trung phát triển mạnh các ngành, lĩnh vực chủ yếu, Thủ tướng yêu cầu tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy công nghiệp chế biến chế tạo, công nghiệp phụ trợ; đẩy nhanh tiến độ các dự án quy mô lớn, công nghệ cao, lan tỏa mạnh mẽ; bảo đảm cung ứng đủ điện, xăng dầu trong mọi tình huống; khẩn trương trình ban hành 3 Nghị định về: cơ chế mua bán điện trực tiếp, về điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu và về cơ chế phát triển các dự án điện sử dụng khí thiên nhiên và khí LNG.

Trong nông nghiệp tận dụng tốt cơ hội xuất khẩu nông sản; sớm gỡ "thẻ vàng" IUU; điều tiết, bảo đảm đủ nước cho nông nghiệp, sản xuất điện, sinh hoạt của người dân; tổ chức thực hiện hiệu quả phòng, chống cháy rừng với phương châm “4 tại chỗ”. Về dịch vụ, du lịch, phát triển mạnh các ngành dịch vụ có tiềm năng, lợi thế, ứng dụng công nghệ cao; tiết giảm chi phí vận tải, logistics; đẩy mạnh thu hút du lịch, tăng cường quản lý giá, chất lượng dịch vụ, nhất là mùa du lịch hè sắp tới.

Thủ tướng lưu ý tiếp tục xử lý các vấn đề tồn đọng, kéo dài như: xử lý các ngân hàng thương mại yếu kém, Nhà máy bột giấy Phương Nam, Công ty tàu thủy Dung Quất, Nhà máy thép Việt - Trung, Nhà máy thép Thái Nguyên giai đoạn 2 và 2 dự án Bệnh viện Bạch Mai và Việt Đức cơ sở 2 tại Hà Nam.

Tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia

Các bộ, ngành, cơ quan, địa phương phải tập trung hoàn thiện thể chế, pháp luật, cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia; chú trọng các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường; bảo đảm an sinh xã hội, đời sống nhân dân; chuẩn bị cải cách tiền lương theo các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội theo nguyên tắc bảo đảm công bằng, bình đẳng, hài hòa, ổn định, với thang bảng lương, lương cơ sở và chính sách đặc thù một cách hợp lý, có lộ trình; tăng cường quốc phòng, an ninh; bảo đảm an ninh trật tự, phòng chống tội phạm; phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; triển khai chu đáo, thực chất, hiệu quả các hoạt động đối ngoại của lãnh đạo cấp cao; nhanh chóng cụ thể hóa, khai thác có hiệu quả các điều ước, thỏa thuận quốc tế; tăng cường công tác thông tin, truyền thông, tạo đồng thuận xã hội; tích cực triển khai các nhiệm vụ của Tiểu ban kinh tế - xã hội Đại hội XIV của Đảng, bảo đảm tiến độ, chất lượng; phát động phong trào thi đua vệ sinh công cộng; tổ chức hội nghị về tiêu thu xi măng và phát triển nhà ở xã hội...

Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Chính phủ, lãnh đạo các bộ, ngành phải làm việc một cách thực tâm, thực chất, thực lòng để hoàn thành các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2024 và những năm tiếp theo.