Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng chủ trì cuộc họp, nguồn ảnh: Bộ Ngoại giao

Phát biểu mở đầu cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho biết, ASEAN đang bước vào thời kỳ hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. ASEAN đang cho thấy sự năng động và tầm nhìn xa trông rộng trong xác định phương hướng phát triển của ASEAN trong hơn năm thập kỷ qua.  Dựa trên báo cáo toàn diện về Tầm nhìn ASEAN 2040 của Thái Lan và nghiên cứu của Viện Nghiên cứu kinh tế ASEAN và Đông Á (ERIA) năm 2019, Việt Nam đề xuất khởi động thảo luận về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025, xác định đây là một trong những kết quả của năm Chủ tịch ASEAN 2020..

Trên cơ sở thảo luận trong khuôn khổ các quan chức cao cấp ngoại giao (SOM) ASEAN tại Hội nghị SOM ASEAN (Đà Nẵng, tháng 3/2020), cuộc trao đổi liên ngành lần này tiếp tục tập hợp ý kiến đóng góp từ cả ba trụ cột Cộng đồng ASEAN để xây dựng các khuyến nghị về định hướng xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 trình lên Hội đồng Điều phối ASEAN và Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 vào cuối năm.

Trong trao đổi, các nước ASEAN đánh giá cao đề xuất của Chủ tịch Việt Nam về ý nghĩa và tầm quan trọng của việc kịp thời khởi động các nỗ lực định hướng phát triển cho ASEAN trong tương lai. Các nước ASEAN khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ cùng Việt Nam trong quá trình thảo luận về định hướng xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025.

Các nước đề nghị Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 cần mang tính bao trùm, gắn kết chặt chẽ các nội dung hợp tác trên cả 3 trụ cột Cộng đồng ASEAN. Các khía cạnh hợp tác về chuyển đổi số và phát triển nền kinh tế số, phát triển bao trùm, khả năng nhanh nhạy, ứng phó hữu hiệu với các thách thức đang nổi lên, cách tiếp cận hướng về người dân và lấy người dân làm trung tâm, đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá, đưa Cộng đồng ASEAN đến gần hơn với người dân, nâng cao vai trò trung tâm và vị thế quốc tế của ASEAN… được các nước ASEAN nhấn mạnh trong xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025.

Các nước ASEAN cũng đề nghị chú trọng các biện pháp nâng cao hiệu quả của bộ máy của ASEAN, phối hợp liên ngành-liên trụ cột, tăng cường sự tham gia của tất cả các thành phần trong xây dựng Cộng đồng bao gồm kênh Nghị viện (Đại hội đồng liên nghị viện ASEAN-AIPA), kênh học giả và nghiên cứu, kênh doanh nghiệp (Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN-ABAC), các tổ chức xã hội…

Đại diện các cơ quan hợp tác chuyên ngành trên 3 trụ cột Cộng đồng ASEAN hoan nghênh sáng kiến tổ chức họp liên ngành do nước Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đưa ra và tham gia đóng góp nhiều ý kiến quan trọng, đa dạng cho tiến trình định hướng xây dựng Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025.

Cuộc họp được tổ chức theo hình thức trực tuyến, nguồn ảnh: Bộ Ngoại giao

Chia sẻ quan điểm của Việt Nam, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng nhấn mạnh Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 cần xác định rõ tính chất và bản chất của ASEAN là cơ sở quyết định các mục tiêu, nguyên tắc và thể thức hoạt động của ASEAN trong tương lai. Thứ trưởng cho rằng với các đặc thù phát triển của mình, ASEAN cần theo đuổi cách tiếp cận tiệm tiến, từng bước đẩy mạnh liên kết kinh tế làm cơ sở để xác định các hình thức liên kết tiếp theo của Cộng đồng ASEAN. 

Thứ trưởng khẳng định trong bối cảnh tình hình khu vực và quốc tế tiếp tục biến động nhanh chóng, phức tạp, ASEAN cần tiếp tục thể hiện vai trò trung tâm, là động lực thúc đẩy các tiến trình đối thoại, xây dựng lòng tin vì hoà bình, an ninh và ổn định ở khu vực, ứng phó chủ động, hiệu quả hơn với các thách thức đặt ra cũng như đóng góp tích cực hơn nữa vào các nỗ lực đảm bảo hòa bình và phát triển của cộng đồng quốc tế.

ASEAN cũng cần đảm bảo cách tiếp cận bao trùm, đảm bảo phát triển đồng đều, bền vững ở các vùng, miền, giữa các quốc gia, các thành phần khác nhau trong xã hội, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau. Thứ trưởng đề nghị ASEAN cần quan tâm đầy đủ đến việc gắn kết chặt chẽ phát triển ở các tiểu vùng với tiến trình phát triển chung của Cộng đồng ASEAN, xây dựng một Cộng đồng ASEAN thực sự hướng đến người dân, đặt người dân vào trung tâm của quá trình phát triển. 

Thứ trưởng cho rằng quá trình thảo luận về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 cần kết hợp với công tác đánh giá giữa kỳ Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, cũng là một trong những ưu tiên của Việt Nam trong vai trò Chủ tịch ASEAN 2020.