Tọa đàm nhằm trao đổi thông tin, thảo luận đa chiều giữa các nhà quản lý, bệnh viện và các chuyên gia y tế về nâng cao chất lượng quản lý bệnh ĐTĐ ở tuyến y tế cơ sở.

Quang cảnh Tọa đàm.

Phát biểu khai mạc, PGS. TS Phạm Lê Tuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, ĐTĐ là một trong những vấn đề cấp bách của y tế toàn cầu trong thế kỷ 21. Chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời bệnh ĐTĐ có thể phòng ngừa mù lòa và giảm các hậu quả của ĐTĐ đối với người bệnh, gia đình và xã hội. Sàng lọc các biến chứng ĐTĐ  là một công tác quan trọng nhằm đảm bảo sức khỏe tối ưu cho người bệnh. Tại Việt Nam, theo số liệu của Liên đoàn ĐTĐ quốc tế, trong năm 2017 có 3,53 triệu người mắc bệnh và có nguy cơ gia tăng lên thành 6,13 triệu người vào năm 2045.

Theo kết quả điều tra các yếu tố nguy cơ của bệnh không lây nhiễm của Bộ Y tế năm 2015 cho biết, 69% người tăng đường huyết chưa được phát hiện và trong số người được chẩn đoán chỉ có 25% số người quản lý tại các cơ sở y tế của Bộ Y tế. Phần lớn các bệnh nhân không đạt được đầy đủ các mục tiêu điều trị.

Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của  Ban Chấp hành Trung ương về tăng cường công tác bảo vệ , chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong thời kỳ mới đã nêu rõ các mục tiêu liên quan đến bệnh lây nhiễm, đó là tỷ lệ Trạm y tế xã, phường thực hiện dự phòng và quản lý điều trị một số bệnh không lây nhiễm trong đó có bệnh ĐTĐ đến năm 2020 đạt 95% và đạt 100% vào năm 2030. Đây là một nhiệm vụ quan trọng mà cả hệ thống chính trị và ngành Y tế cần thực hiện.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện vẫn còn một số vướng mắc về chuyên môn và thanh toán BHYT. Một số địa phương còn chưa xây dựng các chiến lược triển khai cụ thể và có tâm lý chờ đợi kinh phí hỗ trợ từ TƯ.

Cũng theo Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn, hiện các trạm y tế chưa làm tốt công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu nên người dân bỏ qua việc dự phòng, nâng cao sức khỏe, chỉ khi ốm đau mới đi bệnh viện. Phần lớn các Trạm y tế chưa quản lý bệnh mạn tính, quản lý sức khỏe một số đối tượng ưu tiên.

Nhằm đáp ứng về sự gia tăng của bệnh không lây nhiễm và khoảng trống trong quản lý, điều trị, Bộ Y tế đã ban hành Quyết định số 2559 /QĐ-BYT ngày 20/04/2018 về Kế hoạch tăng cường thực hiện điều trị, quản lý tăng huyết áp và ĐTĐ theo nguyên lý y học gia đình tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn giai đoạn 2018-2020. Để có thể thực hiện được tại  trên 11.000 Trạm y tế trên cả nước, theo Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn cần có sự vào cuộc tích cực của chính quyền và Sở Y tế các địa phương.

Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh cần phải nâng cao năng lực và uy tín trạm y tế xã. Theo đó, ngoài việc tăng cường tập huấn, những trạm nào chưa có bác sĩ, địa phương phải cử bác sĩ từ Trung tâm y tế huyện xuống trạm y tế 2-3 ngày/tuần/lần để tăng thêm uy tín cho trạm y tế.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu đã được nghe các bài tham luận về Lộ trình triển khai quản lý, điều trị ĐTĐ tại y tế cơ sở áp dụng nguyên lý y học gia đình; Cơ chế chi trả cho quản lý bệnh ĐTĐ tại tuyến y tế cơ sở và tình trạng chi trả; Quan điểm của bác sỹ điều trị về điều trị ĐTĐ bằng insulin tại tuyến y tế cơ sở; Nâng cao chất lượng điều trị ĐTĐ bằng insulin tại tuyến y tế cơ sở; Các chương trình đào tạo cho cán bộ y tế tại tuyến y tế cơ sở; Kinh nghiệm trong nước và quốc tế trong quản lý bệnh ĐTĐ tại y tế cơ sở….

Theo TS-BS.Nguyễn Quang Bảy - Phó Trưởng khoa Nội tiết và ĐTĐ (BV Bạch Mai), ĐTĐ có thể được coi là đại dịch còn bởi nó có nguy cơ gây ra gánh nặng bệnh tật gấp 20-40 lần so với những bệnh lây nhiễm. ĐTĐ là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa, suy thận, gây cụt chi chỉ sau tai nạn giao thông, nhồi máu cơ tim, đột quỵ, bất lực, rối loạn nhận thức, giảm tuổi thọ, giảm chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, nhiều người đang sống với bệnh ĐTĐ type 2 trong một thời gian dài không nhận biết được tình trạng bệnh, đến khi được chẩn đoán thường đã xuất hiện các biến chứng của bệnh. Vì vậy, để tăng cường chẩn đoán sớm, điều trị và quản lý ĐTĐ, giảm khoảng trống điều trị bệnh, rất cần xây dựng tài liệu hướng dẫn chẩn đoán, điều trị chuẩn mực cho những cán bộ y tế cơ sở.

Mặt khác, ở nước ta, tầm soát ĐTĐ trong thai kỳ cũng chưa được chú trọng. Các BV tuyến tỉnh, huyện, công tác tầm soát ĐTĐ thai kỳ còn thấp. Nhiều sản phụ mang thai còn chưa ý thức về căn bệnh này, thậm chí chủ quan, nên dễ gặp biến chứng trong quá trình sinh nở.

PGS-TS.Nguyễn Thy Khuê - Chủ tịch Hội Nội tiết và ĐTĐ TP.HCM cho biết: Tại TP.HCM, thời gian qua đã thực hiện Chương trình đào tạo trực tuyến điều trị ĐTĐ cho 500 cán bộ y tế tuyến cơ sở tại 34 BV và PK, trong đó có 205 cán bộ y tế đã được cấp chứng chỉ…

Hiện Bộ Y tế đang triển khai thí điểm mô hình trạm y tế tại 26 xã, phường, thị trấn thuộc 8 tỉnh, thành phố. Việc xây dựng mô hình điểm trạm y tế xã vận hành theo nguyên lý y học gia đình nhằm giúp cán bộ ngành y tế và người dân có thể tiếp cận các dịch vụ y tế ngay tại tuyến y tế cơ sở.