Hướng tới mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân

Dự kiến ngày 11/11, Quốc hội sẽ thảo luận về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 09/9/2025 của Bộ Chính trị. Một trong những trọng tâm của chương trình hành động được Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết là miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi BHYT cho người dân; đồng thời, triển khai khám sức khỏe định kỳ, khám sàng lọc miễn phí hằng năm theo nhóm đối tượng từ năm 2026.

Mục tiêu đến năm 2030, mọi người dân sẽ được hưởng quyền lợi khám, chữa bệnh cơ bản mà không phải chi trả, trong phạm vi quyền lợi BHYT. Để đạt được mục tiêu nhân văn và đầy thách thức này, việc sử dụng tiết kiệm, hiệu quả quỹ BHYT, như Nghị quyết 72-NQ/TW đã nêu, chính là yếu tố quyết định.

Ảnh minh họa.

Tiết kiệm từ những chi phí nhỏ để tạo nguồn lực lớn

Tại buổi Toạ đàm “Giá trị tương lai của thị trường thuốc generic chất lượng cao” do Báo Đại biểu Nhân dân vừa tổ chức, theo ông Dương Tuấn Đức, Trưởng ban Thực hiện chính sách BHYT (BHXH Việt Nam), trong bối cảnh nguồn lực quỹ có hạn, việc chi tiêu hợp lý, chống lạm dụng và tiết kiệm trong chi phí khám, chữa bệnh BHYT là yêu cầu bắt buộc.

Ông Dương Tuấn Đức dẫn chứng, năm 2024, quỹ BHYT chi trả khoảng 143.000 tỷ đồng, trong đó 33% chi cho thuốc. Thuốc biệt dược gốc nhập khẩu chiếm tới 41% giá trị thuốc, tương đương 23.600 tỷ đồng. “Nếu thay thế thuốc biệt dược gốc bằng thuốc generic có chất lượng tương đương, có thể tiết kiệm tới 45% chi phí, tương đương khoảng 350 tỷ đồng mỗi năm. Khoản kinh phí này có thể tái đầu tư cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe khác, phục vụ người dân nhiều hơn”, ông Dương Tuấn Đức nhấn mạnh.

Để tạo nguồn quỹ ổn định, cần mở rộng độ bao phủ BHYT và có lộ trình điều chỉnh mức đóng hợp lý, đi đôi với mở rộng quyền lợi người tham gia. Mỗi cấp, mỗi ngành cần tham gia tích cực, đặc biệt là bảo đảm 100% học sinh, sinh viên tham gia BHYT; đồng thời tăng cường hỗ trợ người nghèo, cận nghèo và đối tượng yếu thế để không ai bị bỏ lại phía sau.

Kiểm soát chặt chẽ chi phí, ngăn ngừa lãng phí và trục lợi quỹ

Theo thống kê của BHXH Việt Nam, đến hết tháng 9/2025, cả nước ghi nhận hơn 144 triệu lượt khám, chữa bệnh BHYT, tăng gần 7% so với cùng kỳ năm trước; tổng chi quỹ tăng hơn 19%. Sự gia tăng này phản ánh nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng cao và khả năng tiếp cận dịch vụ y tế được cải thiện. Trong bối cảnh đó, việc tăng cường giám sát, sử dụng quỹ BHYT hợp lý và hiệu quả là rất cần thiết nhằm bảo đảm quyền lợi của người tham gia và duy trì cân đối, bền vững quỹ.

Tại hội nghị trực tuyến về công tác kiểm soát chi phí khám chữa bệnh BHYT 02 tháng cuối năm 2025, Phó Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa nhấn mạnh: “Việc sử dụng hiệu quả, tối ưu quỹ BHYT, tránh lãng phí, đảm bảo quyền lợi người tham gia là điều kiện tiên quyết trong bối cảnh nguồn quỹ có hạn. Cần đặc biệt chú trọng phòng tránh, hạn chế tối đa các chi phí bất hợp lý”.

Ông Nguyễn Đức Hòa đề nghị BHXH các địa phương phối hợp chặt chẽ với các cơ sở khám chữa bệnh, tuyên truyền nâng cao nhận thức cho đội ngũ y, bác sĩ về tinh thần tiết kiệm, sử dụng quỹ đúng mục đích. Song song đó, thực hiện kiểm soát chi phí từ sớm, từ xa, tăng cường cảnh báo nguy cơ, kết hợp giữa kiểm tra, kiểm toán và giám định BHYT, bảo đảm việc chi trả minh bạch, đúng đối tượng, đúng quy định.

Trong bối cảnh nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao, các bệnh mạn tính, hiếm gặp và kỹ thuật y tế tiên tiến kéo theo chi phí điều trị lớn, BHYT trở thành “tấm khiên” vững chắc giúp người dân vượt qua gánh nặng bệnh tật. Quản lý quỹ BHYT hiệu quả không chỉ là yêu cầu kỹ thuật, mà là nền tảng để hiện thực hóa mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân, tiến tới miễn viện phí cơ bản, một dấu mốc mới trong hành trình xây dựng hệ thống an sinh xã hội công bằng, bền vững.