Người cao tuổi thường xuyên đi khám chữa bệnh bằng BHYT.

Giảm gánh nặng chi phí, nâng cao chất lượng cuộc sống

Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2024 Việt Nam có 14,2 triệu người từ 60 tuổi trở lên, chiếm khoảng 14,3% dân số. Dự báo đến năm 2039, con số này có thể đạt 22,8 triệu người, tương đương 20,6% dân số cả nước. Quá trình già hóa dân số nhanh đang đặt ra yêu cầu cấp thiết phải mở rộng chính sách an sinh, đặc biệt là BHYT, để bảo đảm mọi người cao tuổi đều được chăm sóc sức khỏe đầy đủ, kịp thời.

Những năm qua, chính sách BHYT cho người cao tuổi đã được điều chỉnh theo hướng mở rộng đối tượng, nâng cao mức hỗ trợ. Hiện nay, phần lớn người cao tuổi đều đã có thẻ BHYT, trong đó nhiều nhóm được ngân sách nhà nước đóng 100% mức phí, như: người từ đủ 80 tuổi trở lên, người hưởng lương hưu hoặc trợ cấp bảo trợ xã hội, người có công với cách mạng, người thuộc hộ nghèo hoặc cận nghèo.

Một số địa phương cũng đã chủ động ban hành chính sách đặc thù, hỗ trợ thêm kinh phí đóng BHYT cho người cao tuổi chưa thuộc diện được ngân sách hỗ trợ như, Hà Nội triển khai Nghị quyết số 19/2025/NQ-HĐND, hỗ trợ 100% mức đóng BHYT cho người từ đủ 70 đến dưới 75 tuổi, người khuyết tật nhẹ và người dân tộc thiểu số chưa có thẻ BHYT. TP. Hồ Chí Minh cũng đề xuất hỗ trợ toàn bộ chi phí mua BHYT cho người từ đủ 60 đến dưới 75 tuổi không có lương hưu, qua đó, khuyến khích người dân chủ động tham gia, tránh bị gián đoạn bảo hiểm khi chưa đủ tuổi nghỉ hưu. Các chính sách này không chỉ giúp giảm gánh nặng tài chính mà còn thể hiện tinh thần nhân văn, cụ thể hóa tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau của Đảng và Nhà nước ta, hướng tới mục tiêu bao phủ BHYT toàn dân.

Người cao tuổi là nhóm có nhu cầu khám, chữa bệnh cao hơn và thường xuyên hơn so với các nhóm dân số khác. Thực tế cho thấy, chi phí khám chữa bệnh cho người cao tuổi chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi BHYT hằng năm.

Song nhờ có thẻ BHYT, người cao tuổi được chi trả phần lớn chi phí y tế, kể cả các bệnh mạn tính, điều trị dài ngày hoặc kỹ thuật cao. Việc này giúp giảm đáng kể gánh nặng chi tiêu y tế cá nhân, đặc biệt đối với người cao tuổi ở vùng nông thôn, miền núi, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ.

Nhiều địa phương còn tổ chức chương trình khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho người cao tuổi có thẻ BHYT, giúp phát hiện sớm và kiểm soát tốt các bệnh mạn tính như tăng huyết áp, tiểu đường, tim mạch, thoái hóa khớp… những căn bệnh phổ biến trong giai đoạn tuổi già.

Đẩy mạnh chuyển đổi số, hướng đến chăm sóc toàn diện người cao tuổi

Không chỉ giúp giảm bớt gành nặng tài chính, BHYT còn là công cụ bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Để chính sách thực sự đi vào cuộc sống, ngành BHXH Việt Nam đang phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý, thanh toán và cung cấp dịch vụ BHYT.

Thẻ BHYT điện tử và ứng dụng VssID - BHXH số đang dần trở thành công cụ hữu ích, giúp người dân dễ dàng tra cứu thông tin, theo dõi lịch sử khám chữa bệnh, giảm thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian và chi phí.

Cùng với đó, mạng lưới y tế cơ sở được củng cố theo hướng phòng bệnh hơn chữa bệnh, phát triển các mô hình bác sĩ gia đình, chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi tại cộng đồng…, giúp người cao tuổi được chăm sóc ngay tại nơi sinh sống.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, vẫn còn một bộ phận người cao tuổi, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, khu vực phi chính thức, chưa có thẻ BHYT hoặc còn gặp khó khăn trong tiếp cận dịch vụ y tế. Một số rào cản như thủ tục, chi phí đi lại, thời gian chờ đợi vẫn khiến nhiều người ngần ngại khám bệnh. Do đó, cần tiếp tục đơn giản hóa quy trình khám, chữa bệnh BHYT, mở rộng nhóm đối tượng được hỗ trợ đóng BHYT, đồng thời, kết nối dữ liệu dân cư - y tế - BHXH để xây dựng bức tranh toàn diện về tình hình sức khỏe người cao tuổi, phục vụ hoạch định chính sách hiệu quả hơn.

Phát huy vai trò người cao tuổi trong kỷ nguyên mới

Cùng với việc chăm sóc sức khỏe, trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước luôn coi trọng vai trò, trí tuệ và kinh nghiệm của người cao tuổi trong công cuộc phát triển đất nước.

Theo thống kê của Bộ Y tế, năm 2024, hơn 70% người cao tuổi Việt Nam mắc trung bình từ ba bệnh mạn tính trở lên, như sa sút trí tuệ, tim mạch, tăng huyết áp, đái tháo đường, thoái hóa khớp... Đặc biệt, các bệnh về mắt gây mù lòa và khiếm thị chiếm tỷ lệ cao như đục thủy tinh thể (chiếm tới 74% nguyên nhân gây mù lòa), sẹo giác mạc do mắt hột, thoái hóa võng mạc tuổi già... Do đó, việc phát triển hệ thống bệnh viện, khoa lão khoa, cơ sở phục hồi chức năng và chăm sóc dài hạn là hết sức cần thiết.

Tại Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân đã xác định rõ: Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ít nhất có một bệnh viện lão khoa hoặc khoa lão khoa trong bệnh viện đa khoa. Ngoài ra, các cơ sở chăm sóc người cao tuổi tiếp tục hoàn thiện hệ thống dịch vụ phục hồi chức năng, kết hợp hiệu quả giữa các cơ sở y tế và các cơ sở chăm sóc người cao tuổi. Đây là định hướng quan trọng, mở ra cơ hội để nâng cao chất lượng chăm sóc y tế, đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của người cao tuổi trong giai đoạn mới.

Phát biểu tại Lễ phát động Tháng hành động vì người cao tuổi với chủ đề “Phát huy vai trò người cao tuổi trong kỷ nguyên vươn mình”, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã yêu cầu các cấp, ngành và xã hội quan tâm hơn nữa đến công tác người cao tuổi, từ hoàn thiện chính sách pháp luật, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đến khởi nghiệp và tạo việc làm. Tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện để hội người cao tuổi thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về tổ chức mô hình thống nhất hội ba cấp (Trung ương-tỉnh-xã) nhằm thực hiện nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết, bảo vệ quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người cao tuổi, để họ tiếp tục đóng góp vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Về phía Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long cũng đã chỉ đạo, yêu cầu các cấp, các ngành thực hiện các giải pháp triển khai các mục tiêu đã đặt ra của Nghị quyết số 72-NQ/TW. Đó là 60% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội; tuổi thọ trung bình của người dân tăng lên khoảng 75 tuổi, số năm sống khỏe đạt tối thiểu 68 năm.

Trong bức tranh tổng thể về an sinh xã hội, BHYT chính là điểm tựa vững chắc, là “lá chắn” bền vững cho người cao tuổi. Những nỗ lực không ngừng của Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành, BHXH Việt Nam và các địa phương trong việc mở rộng bao phủ, nâng cao chất lượng dịch vụ, ứng dụng công nghệ và hoàn thiện chính sách đã và đang góp phần củng cố hệ thống an sinh xã hội Việt Nam - hướng đến mục tiêu mọi người dân đều được chăm sóc sức khỏe, không ai bị bỏ lại phía sau./.