Nghị định đã quy định cụ thể và bổ sung làm rõ thêm một số nhóm đối tượng. Cụ thể, các nhóm đối tượng được phân loại như sau:

1. Nhóm do người sử dụng lao động đóng hoặc người lao động đóng hoặc cùng đóng:

- Người lao động và người quản lý: Bao gồm người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên (kể cả các thỏa thuận khác có nội dung về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát), người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã có hưởng tiền lương.

- Người quản lý không hưởng lương: Tương tự các chức danh quản lý nêu trên nhưng không hưởng tiền lương.

- Công dân nước ngoài: Người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam theo hợp đồng lao động xác định thời hạn từ đủ 12 tháng trở lên, trừ trường hợp di chuyển nội bộ doanh nghiệp hoặc đã đủ tuổi nghỉ hưu.

- Chủ hộ kinh doanh: Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc.

- Cán bộ, công chức, viên chức.

- Người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã.

- Công nhân và viên chức quốc phòng, công nhân công an, người làm công tác cơ yếu.

- Thân nhân của công nhân và viên chức quốc phòng, công nhân công an: Không thuộc các đối tượng BHYT khác.

2. Nhóm do cơ quan BHXH đóng:

- Người hưởng lương hưu, trợ cấp: Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.

- Người nghỉ việc hưởng trợ cấp: Gồm trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng; trợ cấp ốm đau (bệnh dài ngày hoặc từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng); hoặc chế độ thai sản từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng.

- Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội hằng tháng.

- Người đang hưởng trợ cấp thất nghiệp.

3. Nhóm do ngân sách nhà nước đóng:

- Lực lượng vũ trang và cơ yếu: Sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân đang tại ngũ; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và chuyên môn kỹ thuật, chiến sĩ nghĩa vụ trong công an nhân dân đang công tác; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như quân nhân hoặc hưởng sinh hoạt phí là người Việt Nam hoặc người nước ngoài.

- Học viên sĩ quan dự bị: Học viên đào tạo sĩ quan dự bị từ 03 tháng trở lên chưa tham gia BHYT, BHXH.

- Dân quân thường trực.

- Người có công với cách mạng, cựu chiến binh.

- Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm.

- Trẻ em dưới 6 tuổi.

- Thân nhân liệt sĩ, người có công nuôi dưỡng liệt sĩ, thân nhân người có công với cách mạng: Vợ/chồng liệt sĩ lấy chồng/vợ khác đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng và các cá nhân liên quan.

- Người đã hiến bộ phận cơ thể người.

- Người nước ngoài học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách nhà nước Việt Nam.

- Người thuộc hộ gia đình nghèo.

- Người dân tộc thiểu số thuộc hộ gia đình cận nghèo cư trú tại xã, thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

- Người dân tộc thiểu số cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

- Người cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

- Người sinh sống tại xã đảo, huyện đảo.

- Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.

- Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.

- Người đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng, trợ cấp nuôi dưỡng hằng tháng, trợ cấp tuất hằng tháng thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội.

- Người từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng.

- Người từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ cận nghèo đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng.

- Người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng.

- Người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đang trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng.

4. Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng:

- Người thuộc hộ gia đình cận nghèo.

- Học sinh, sinh viên.

- Người tham gia lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở.

- Hộ gia đình nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp và diêm nghiệp có mức sống trung bình.

- Nhân viên y tế thôn, bản; cô đỡ thôn, bản.

- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.

- Người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại các xã không còn thuộc vùng khó khăn, đặc biệt khó khăn (được ngân sách nhà nước hỗ trợ theo quy định của Chính phủ).

- Người được tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú.

- Nạn nhân theo quy định của Luật Phòng, chống mua bán người.

5. Nhóm tự đóng BHYT:

- Hộ gia đình tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình.

- Người sinh sống, làm việc, nuôi dưỡng, chăm sóc tại các tổ chức, cơ sở từ thiện, tôn giáo.

- Người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động.

- Người không thuộc các trường hợp quy định tại các điểm a, b và c khoản này.

6. Đối tượng khác ngoài các nhóm trên theo quy định của luật, pháp lệnh.

7. Đối tượng khác do Chính phủ quy định (bao gồm đối tượng đã được quy định trước ngày 01/01/2025 và các đối tượng khác sau khi báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội).

Ngoài các đối tượng đã được quy định tại Luật BHYT sửa đổi năm 2024, Điều 5 của Nghị định 188 bổ sung và làm rõ thêm các đối tượng sau:

- Công nhân cao su đang hưởng trợ cấp hằng tháng theo quy định của Chính phủ, tham gia BHYT theo nhóm do cơ quan BHXH đóng.

- Người dân các xã an toàn khu cách mạng trong kháng chiến chống Pháp hoặc chống Mỹ hiện đang thường trú tại các xã an toàn khu đã được cập nhật thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, Cơ sở dữ liệu về cư trú. Những người này tham gia BHYT theo nhóm do ngân sách nhà nước đóng.

- Người được phong tặng danh hiệu nghệ nhân nhân dân, nghệ nhân ưu tú thuộc hộ gia đình có mức thu nhập bình quân đầu người hằng tháng thấp hơn mức lương cơ sở, mà không thuộc các đối tượng đã được quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 12 của Luật BHYT sửa đổi năm 2024. Những người này tham gia BHYT theo nhóm do ngân sách nhà nước đóng.

- Nạn nhân bom mìn vật nổ sau chiến tranh theo quy định tại Nghị định số 18/2019/NĐ-CP, mà không thuộc các đối tượng đã được quy định tại các khoản 1, 2 và 3 Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế. Những người này tham gia BHYT theo nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng.

- Thân nhân của người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu theo quy định của pháp luật về cơ yếu, không thuộc các đối tượng BHYT khác đã được quy định. Những người này tham gia BHYT theo nhóm do người sử dụng lao động đóng hoặc người lao động đóng hoặc cùng đóng.

- Người tham gia kháng chiến, bảo vệ Tổ quốc, làm nghĩa vụ quốc tế và các đối tượng khác đã được ngân sách nhà nước đóng BHYT theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật ban hành trước ngày 01/01/2025. Những người này tham gia BHYT theo nhóm do ngân sách nhà nước đóng.

- Học viên đào tạo quân sự Ban Chỉ huy quân sự cấp xã trình độ cao đẳng, đại học ngành quân sự cơ sở hệ tập trung theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ và các quy định của pháp luật trước ngày 01/01/2025 đang hưởng sinh hoạt phí từ ngân sách nhà nước, chưa tham gia BHYT. Những người này tham gia BHYT theo nhóm do ngân sách nhà nước đóng.

Lưu ý về ưu tiên tham gia khi thuộc nhiều đối tượng:

Nếu một người đồng thời thuộc nhiều đối tượng tham gia BHYT khác nhau theo quy định tại Điều 12 của Luật Bảo hiểm y tế và Điều 5 của Nghị định này, họ sẽ đóng BHYT theo đối tượng đầu tiên mà người đó được xác định theo thứ tự của các đối tượng quy định tại Điều 12 của Luật này.

Tuy nhiên, có một số trường hợp đặc biệt: Người thuộc đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng theo khoản 4 Điều 5 của Nghị định này (nạn nhân bom mìn) đồng thời thuộc đối tượng quy định tại khoản 4 Điều 12 của Luật BHYT (nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ) thì được lựa chọn tham gia theo đối tượng có mức hỗ trợ cao nhất./.