Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn: BHXH Việt Nam đột phá từ cải cách tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng phục vụ, hướng tới mục tiêu bao phủ BHXH toàn dân

PV: Nhìn lại những năm qua kể từ khi Quyết định 1676/QĐ-TTg được ban hành, BHXH Việt Nam đã có những kế hoạch và đạt được kết quả cụ thể nào trong việc mở rộng diện bao phủ BHXH, phục vụ người tham gia, thưa ông?

Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn: Ngày 21/11/2019, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1676/QĐ-TTg phê duyệt Đề án đổi mới toàn diện nội dung, hình thức và phương pháp tuyên truyền BHXH; trong đó chọn tháng 5 hằng năm là Tháng vận động triển khai BHXH toàn dân.

Quyết định số 1676/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã tạo ra định hướng rõ ràng, mạnh mẽ cho công tác tuyên truyền và vận động người dân tham gia BHXH. Kể từ khi Quyết định này có hiệu lực, BHXH Việt Nam đã triển khai một loạt các giải pháp đồng bộ và toàn diện nhằm nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, ý nghĩa của BHXH, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân có thể tiếp cận và tham gia vào hệ thống BHXH.

Để cụ thể hóa chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, BHXH Việt Nam đã thực hiện đa dạng hóa các kênh truyền thông, từ các phương tiện truyền thống như báo chí, truyền hình, phát thanh đến các nền tảng số, mạng xã hội, ứng dụng di động. Nội dung tuyên truyền được thiết kế ngắn gọn, dễ hiểu, tập trung vào những lợi ích thiết thực với thông điệp gần gũi, dễ nhớ, dễ hiểu; chú trọng đến việc truyền tải thông tin một cách chính xác, kịp thời và có sức lan tỏa mạnh mẽ, tạo sự đồng thuận và ủng hộ của toàn xã hội.

Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách BHXH: Thực hiện tốt chính sách BHXH là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương, BHXH Việt Nam đã chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố chủ động tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND, UBND ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT các cấp. Các địa phương đã đưa chỉ tiêu phát triển người tham gia BHXH vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm và giai đoạn của địa phương. Nhiều tỉnh, thành phố còn có chính sách hỗ trợ thêm cho người tham gia BHXH tự nguyện từ ngân sách địa phương. Đến nay, đã có 63/63 tỉnh, thành phố với 100% các xã đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT; 34/63 tỉnh đưa chỉ tiêu về tỷ lệ bao phủ BHXH, 62/63 tỉnh đưa chỉ tiêu bao phủ BHYT vào chỉ tiêu phát triển kinh tế- xã hội ở địa phương; 23/63 tỉnh trích ngân sách hỗ trợ thêm cho người tham gia BHXH tự nguyện (chưa bao gồm lực lượng tham gia bảo vệ an ninh trật tự tại cơ sở), 63/63 tỉnh trích ngân sách hỗ trợ thêm cho người tham gia BHYT…

Kết quả cụ thể, toàn quốc chứng kiến sự tăng trưởng đột phá sau gần 5 năm về số người tham gia BHXH. Năm 2020 có 16,188 triệu người tham gia BHXH, đến năm 2023 con số này là 18,418 triệu người. Đến hết năm 2024, số người tham gia BHXH đạt 20,159 triệu người, chiếm 42,71% lực lượng lao động trong độ tuổi; vững vàng tiến tới đạt mục tiêu tại Nghị quyết 28-NQ/TW của Trung ương đề ra.

Trong đó, số người tham gia BHXH tự nguyện cũng có sự phát triển vượt bậc. Năm 2019, tăng trưởng số người tham gia BHXH tự nguyện bằng tổng số người tham gia của cả 11 năm trước cộng lại. Đến năm 2020, toàn quốc đã có 1,125 triệu người tham gia BHXH tự nguyện và con số này đạt 2,311 triệu người vào năm 2024 (tăng 2 lần so với năm 2020) tương ứng 4,9% lực lượng lao động trong độ tuổi (là nông dân và lao động khu vực phi chính thức, vượt 2,3% so với mục tiêu giai đoạn đến năm 2025 tại Nghị quyết 28-NQ/TW của Ban chấp hành Trung ương).

Về phục vụ người tham gia, BHXH Việt Nam đã thường xuyên, liên tục tập trung vào việc cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin để tạo thuận lợi tối đa cho người dân khi tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH. Các quy trình nghiệp vụ được đơn giản hóa, nhiều dịch vụ công trực tuyến được cung cấp, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí khi giao dịch với cơ quan BHXH. Đặc biệt, việc triển khai ứng dụng VssID - BHXH số đã mang lại nhiều tiện ích cho người tham gia trong việc theo dõi thông tin, tra cứu lịch sử đóng và hưởng BHXH.

Năm 2024, BHXH Việt Nam chi trả cho hơn 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng (trong đó, cơ quan BHXH thực hiện trực tiếp chi trả qua tài khoản cá nhân cho 70% người hưởng trên toàn quốc); giải quyết hưởng mới chế độ hàng tháng cho 113.005 người; 1.388.525 người hưởng các chế độ BHXH một lần; 9.089.560 lượt người hưởng chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức, phục hồi sức khỏe; phối hợp giải quyết 910.102 lượt người hưởng trợ cấp thất nghiệp, hỗ trợ học nghề. Năm 2024, cả nước có 183,6 triệu lượt người khám chữa bệnh BHYT nội trú và ngoại trú.

PV: Thưa ông, BHXH Việt Nam vừa có sự thay đổi quan trọng về cơ cấu tổ chức theo Quyết định 391/QĐ-BTC của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Vậy, trong bối cảnh bộ máy mới này, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục triển khai Tháng vận động BHXH toàn dân năm 2025 như thế nào để đạt hiệu quả cao nhất trong việc mở rộng diện bao phủ BHXH và đảm bảo quyền lợi cho người tham gia?

Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn: Thực hiện chủ trương, định hướng của Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo Chính phủ và chỉ đạo của Bộ Tài chính về tổng kết thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW ngày 25/10/2017, BHXH Việt Nam nghiêm túc tổ chức thực hiện với quyết tâm cao nhất, hành động quyết liệt để tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống BHXH Việt Nam tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Kết quả sắp xếp, tinh gọn bộ máy, toàn hệ thống BHXH Việt Nam giảm từ 1.470 đơn vị xuống 747 đơn vị đầu mối (giảm 723 đơn vị, tương ứng 49,2%).

Ngay sau khi sắp xếp tổ chức bộ máy toàn hệ thống BHXH Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã trực tiếp chỉ đạo các đơn vị quyết tâm khắc phục mọi khó khăn, tập trung ngay vào thực hiện nhiệm vụ chính trị, phục vụ tốt nhất cho người lao động và nhân dân. Với lợi thế về nguồn dữ liệu tập trung và các quy trình nghiệp vụ được xử lý trên môi trường điện tử hoạt động của cơ quan BHXH theo tổ chức bộ máy mới từ Trung ương đến địa phương đạt mục tiêu hiệu lực, hiệu quả, tinh gọn, không có khó khăn, vướng mắc lớn; chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị được Bộ Tài chính quy định rõ, việc phân cấp, phân quyền được đẩy mạnh, đảm bảo quyền lợi người tham gia và thụ hưởng chính sách; khẳng định chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy là hoàn toàn đúng đắn.

Trong Tháng vận động BHXH toàn dân năm 2025, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền và vận động người dân tham gia BHXH một cách sâu rộng và hiệu quả hơn nữa. Trong đó, việc triển khai các hoạt động truyền thông trực tiếp tại cơ sở, tiếp cận gần hơn với người dân và người lao động, đặc biệt là ở khu vực nông thôn và khu vực lao động phi chính thức luôn được chú trọng đẩy mạnh. Kết hợp giữa phương thức truyền thống và truyền thông hiện đại, tận dụng tối đa các kênh thông tin và công nghệ số. Nội dung tuyên truyền tiếp tục tập trung vào việc làm rõ những lợi ích thiết thực của việc tham gia BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện, như cơ hội được hưởng lương hưu khi về già, được cấp thẻ bảo hiểm y tế miễn phí, và các chế độ khác như tử tuất. Bên cạnh đó, cũng chú trọng đến việc truyền tải về những điểm mới nổi bật của chính sách BHXH từ năm 2025, đặc biệt là Luật BHXH 2024 có hiệu lực từ ngày 01/7/2025.

BHXH Việt Nam cũng chỉ đạo BHXH các khu vực, BHXH liên huyện tiếp tục tăng cường phối hợp với các cấp ủy, chính quyền địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội để triển khai các hoạt động vận động một cách đồng bộ và hiệu quả.

Trong bối cảnh tinh gọn, hoạt động theo bộ máy tổ chức mới, với quan điểm xuyên suốt “lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ”, BHXH Việt Nam sẽ đặc biệt chú trọng đến việc rà soát, đơn giản hóa các thủ tục hành chính, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số để người dân có thể dễ dàng thực hiện các giao dịch với cơ quan BHXH trên môi trường số, giúp tiết kiệm thời gian, chi phí.

Tháng vận động BHXH toàn dân năm 2025, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền và vận động người dân tham gia BHXH một cách sâu rộng và hiệu quả hơn nữa

PV: Cùng với các hoạt động trong Tháng vận động BHXH toàn dân, thời gian tới, BHXH Việt Nam sẽ có những giải pháp chiến lược nào để tiếp tục mở rộng độ bao phủ BHXH và nâng cao chất lượng phục vụ người dân?

Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn: Để đạt được mục tiêu mở rộng độ bao phủ BHXH, đặc biệt là BHXH tự nguyện và nâng cao chất lượng phục vụ người dân trong bối cảnh cơ cấu tổ chức mới, BHXH Việt Nam sẽ triển khai một số giải pháp chiến lược mang tính dài hạn và bền vững:

Thứ nhất, tham mưu hoàn thiện chính sách chính sách BHXH: BHXH Việt Nam sẽ nâng cao chất lượng công tác tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động, tham mưu kịp thời với cấp có thẩm quyền xây dựng các văn bản hướng dẫn, triển khai Luật BHXH 2024, theo hướng tăng tính hấp dẫn và linh hoạt, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người tham gia, đặc biệt là BHXH tự nguyện.

Thứ hai, bám sát sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền địa phương; đồng thời phối hợp chặt chẽ với các Sở, ngành, đơn vị liên quan để phổ biến, hướng dẫn, tổ chức thực hiện các chính sách mới theo quy định Luật BHXH 2024 và các văn bản liên quan. Tiếp tục tham mưu HĐND tỉnh, thành phố có các chính sách hỗ trợ thêm mức đóng BHXH tự nguyện cho người tham gia để thúc đẩy gia tăng độ bao phủ; đồng thời duy trì và nâng cao chất lượng hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện chính sách BHXH, BHYT các cấp.

Thứ ba, đổi mới và nâng cao hiệu quả công tác truyền thông: BHXH Việt Nam đã, đang và sẽ tiếp tục áp dụng nhiều phương pháp truyền thông mới, sáng tạo, phù hợp với từng nhóm đối tượng. Trong đó có tăng cường sử dụng các kênh truyền thông trực tuyến, mạng xã hội, nền tảng ứng dụng điện thoại di động, xây dựng các nội dung truyền thông hấp dẫn, dễ tiếp cận, giúp người dân, người lao động hiểu rõ hơn về quyền lợi và trách nhiệm, lợi ích thiết thực khi tham gia BHXH. Bên cạnh đó, toàn hệ thống tiếp tục tăng cường truyền thông vận động 1-1 để tiếp cận trực tiếp với từng người dân, để người dân hiểu sâu về chính sách, tin tưởng vào chính sách và công tác tổ chức thực hiện chính sách của cơ quan BHXH, từ đó yên tâm, tự nguyện tham gia như một nhu cầu thiết yếu.

Thứ tư, nâng cao chất lượng dịch vụ và cải cách thủ tục hành chính: Với cơ cấu tổ chức mới, BHXH Việt Nam sẽ tập trung vào việc chuẩn hóa các quy trình nghiệp vụ, đảm bảo sự phối hợp nhịp nhàng giữa các cấp trong hệ thống. Ngành sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong tất cả các hoạt động, từ đăng ký tham gia, đóng BHXH đến giải quyết các chế độ và cung cấp thông tin, dịch vụ trực tuyến. Mục tiêu là xây dựng một hệ thống BHXH điện tử hiện đại, thân thiện, giúp người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ trực tuyến. BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến phản hồi của người dân, người lao động và doanh nghiệp để không ngừng cải thiện, nâng cao chất lượng phục vụ.

Thứ năm, tăng cường công tác quản lý và giám sát: BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra để đảm bảo việc thực thi chính sách BHXH được nghiêm túc, đúng quy định, ngăn chặn tình trạng chậm đóng, trốn đóng, trục lợi quỹ BHXH, bảo vệ quyền lợi chính đáng của người lao động; kiểm soát chặt chẽ chi phí quản lý BHXH, đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực để phục vụ tốt nhất cho người tham gia và thụ hưởng.

Thứ sáu, phát triển đội ngũ cán bộ chuyên nghiệp và tận tâm: BHXH Việt Nam nhận thức rằng, đội ngũ cán bộ, CCVC, người lao động là yếu tố then chốt quyết định sự thành công của mọi hoạt động. Thời gian tới, BHXH Việt Nam tăng cường hơn nữa việc phân quyền, phân cấp, đảm bảo rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ kết quả; nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, cũng như ý thức trách nhiệm và tinh thần phục vụ của đội ngũ cán bộ, CCVC, người lao động trong toàn ngành, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Tôi tin rằng, với những giải pháp chiến lược đồng bộ và quyết liệt này, BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục đạt được những kết quả tích cực trong việc mở rộng độ bao phủ BHXH, hoàn thành và hoàn thành vượt các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao và ngày càng nâng cao chất lượng phục vụ người dân, người lao động, doanh nghiệp góp phần thực hiện thành công mục tiêu BHXH toàn dân và góp phần đảm bảo an sinh xã hội bền vững cho đất nước.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!