Theo Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH), bảo hiểm hưu trí bổ sung là loại hình bảo hiểm mang tính tự nguyện theo nguyên tắc thị trường; bổ sung cho chế độ hưu trí trong BHXH bắt buộc, có cơ chế tạo lập quỹ từ đóng góp của người sử dụng lao động hoặc của người sử dụng lao động và người lao động.

Đối tượng tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung là người sử dụng lao động và người lao động. Mức đóng bảo hiểm hưu trí bổ sung do người sử dụng lao động và người lao động tự nguyện thỏa thuận.

Tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung, người lao động có thêm sự lựa chọn để được hưởng lương hưu với mức cao hơn (Ảnh minh họa).

Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung là quỹ tài chính độc lập với ngân sách nhà nước, được hạch toán, kế toán, lập báo cáo tài chính, kiểm toán theo quy định của pháp luật về kế toán và pháp luật về kiểm toán. Khoản đóng góp vào Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung được quản lý theo từng tài khoản hưu trí cá nhân.

Bên cạnh đó, Quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung được sử dụng để chi trả chế độ hưu trí bổ sung cho người lao động, chi phí tổ chức và hoạt động quản lý. 

Mức chi trả bảo hiểm hưu trí bổ sung được xác định trên cơ sở số dư tài khoản hưu trí cá nhân tại thời điểm được chi trả, được tích lũy thông qua hoạt động đầu tư quỹ bảo hiểm hưu trí bổ sung theo nguyên tắc thị trường.

Luật BHXH năm 2024 cũng nêu rõ việc Nhà nước khuyến khích phát triển bảo hiểm hưu trí bổ sung thông qua các chính sách ưu đãi theo quy định của pháp luật về thuế.

Cùng với đó, Nhà nước hoàn thiện pháp luật và chính sách về bảo hiểm hưu trí bổ sung, tổ chức thực hiện chính sách BHYT bổ sung chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch. Nhà nước tạo điều kiện cho người sử dụng lao động và người lao động có thêm sự lựa chọn tham gia đóng góp để được hưởng mức lương hưu cao hơn.

Nghị định số 88 của Chính phủ về chương trình hưu trí bổ sung tự nguyện quy định: Số tiền thanh toán từ tài khoản hưu trí cá nhân phụ thuộc vào giá trị tài khoản hưu trí cá nhân và kế hoạch chi trả quy định tại hợp đồng tham gia quỹ hưu trí và văn bản thỏa thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc tham gia quỹ hưu trí.

Người tham gia quỹ nhận chi trả từ tài khoản hưu trí cá nhân được lựa chọn nhận chi trả theo chế độ hàng tháng hoặc một lần. Nhà nước khuyến khích chi trả theo chế độ hàng tháng.

Người tham gia quỹ đến tuổi nghỉ hưu được nhận chi trả hàng tháng trong thời gian tối thiểu 10 năm. Mức chi trả hàng tháng do đối tượng nhận chi trả lựa chọn nhưng tối đa không vượt quá tổng giá trị tài khoản hưu trí cá nhân ở thời điểm nghỉ hưu chia cho 120 tháng.

Sau thời gian 10 năm, người tham gia quỹ hưu trí cá nhân có thể nhận chi trả một lần. Đối với trường hợp mức chi trả hàng tháng thấp hơn mức lương cơ sở thì mức chi trả hàng tháng tối đa không vượt quá mức lương cơ sở, cho đến khi tất toán tài khoản hưu trí cá nhân.

Bên cạnh đó, luật giao trách nhiệm Bộ Tài chính xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền chính sách, pháp luật về bảo hiểm hưu trí bổ sung;

Chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm hưu trí bổ sung; theo dõi, đánh giá, thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện bảo hiểm hưu trí bổ sung; xử lý vi phạm pháp luật và giải quyết khiếu nại, tố cáo về bảo hiểm hưu trí bổ sung; thực hiện công tác thống kê, thông tin về bảo hiểm hưu trí bổ sung.

Việt Nam bước vào quá trình già hóa dân số từ năm 2011. Tỷ lệ người cao tuổi ngày càng tăng. Đáng chú ý là số lượng người cao tuổi chưa có lương hưu hoặc trợ cấp tuổi già vẫn chiếm tỷ lệ cao đặt ra những thách thức không nhỏ cho việc bảo đảm an sinh xã hội.

Bên cạnh đó, phần lớn người lao động khi về hưu có mức lương hưu thấp, chật vật trong việc đáp ứng các nhu cầu tối thiểu của cuộc sống. Do đó, việc xây dựng chế độ hưu trí đa tầng là sự phát triển tất yếu, đã và đang được các quốc gia trên thế giới thực hiện.

Ngoài chế độ hưu trí cơ bản (như BHXH bắt buộc), ở nhiều nước đã xây dựng chế độ hưu trí bổ sung (bổ sung cho hưu trí cơ bản, có sự tham gia của người lao động) và hưu trí tự nguyện (xuất phát từ nhu cầu, khả năng của người lao động).

Bên cạnh đó, thời gian qua, các chính sách xã hội, nhất là chính sách bảo hiểm xã hội đã từng bước được sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với xu hướng già hóa dân số, mở rộng diện bao phủ, trong đó đặc biệt quan tâm tới đối tượng người cao tuổi, khuyến khích hình thức tự tiết kiệm, tham gia quỹ hưu trí... để giúp cho người lao động khi nghỉ hưu có thêm khoản thu nhập ngoài mức lương hưu đóng theo BHXH bắt buộc.

Như vậy, từ ngày 1/7, với việc tham gia bảo hiểm hưu trí bổ sung, người lao động có thêm sự lựa chọn để sau này đến tuổi nghỉ hưu sẽ được hưởng lương hưu với mức cao hơn.

Nguyên Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Phạm Minh Huân cho rằng, bảo hiểm hưu trí bổ sung quản lý khác hoàn toàn với BHXH Việt Nam. Đây là công ty quản lý quỹ ủy thác đầu tư, tiền của người tham gia vào quỹ này phải đảm bảo an toàn và sinh lời nhiều hơn, đảm bảo quyền lợi của người lao động.