Cải cách chính sách BHTN hướng tới là công cụ quản trị thị trường lao động

11/07/2025 11:09 AM


Sáng 11/7, tại Phủ Chủ tịch, dưới sự chủ trì của Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà, Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước về 9 luật vừa được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ Chín.

9 luật được công bố tại buổi họp báo gồm: Luật Nhà giáo; Luật Việc làm; Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo; Luật Hóa chất; Luật Quản lý và đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp; Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả; Luật Ngân sách nhà nước.

Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố 9 luật được Quốc hội khóa XV, kỳ họp thứ 9 thông qua - Ảnh: VGP/Đức Tuân

Luật Việc làm năm 2025: Mở rộng đối tượng tham gia, linh hoạt mức đóng BHTN từ 2026

Thông tin về những điểm đáng chú ý, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương cho biết, Luật Việc làm năm 2025 đã kế thừa các quy định được thực hiện có hiệu quả từ Luật Việc làm năm 2013, sửa đổi các quy định không còn phù hợp, trọng tâm là bổ sung các quy định nhằm thể chế hóa 4 nghị quyết đột phá - “bộ tứ trụ cột” đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới.

Thứ nhất, Luật thể chế hóa Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Theo đó, Luật được thiết kế theo hướng quy định rõ ràng, thực chất, ngắn gọn, chỉ quy định những nội dung đúng thẩm quyền của Quốc hội, bám sát thực tiễn, bảo đảm tính khả thi; tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong bộ máy Nhà nước, nâng cao năng lực thực thi.

Thứ hai, Luật thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, bổ sung quy định về đăng ký lao động, làm cơ sở xây dựng cơ sở dữ liệu về người lao động đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”, có sự kết nối, cập nhật, chia sẻ với các cơ sở dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác. Luật cũng sửa đổi các quy định nhằm hướng tới xây dựng, quản trị và vận hành hệ thống thông tin thị trường lao động tập trung, thống nhất, đa tầng, đa lĩnh vực; bổ sung quy định về phát triển sàn giao dịch việc làm quốc gia…

Thứ ba, thể chế hóa Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, Luật Việc làm năm 2025 đã sửa đổi, bổ sung các quy định về cho vay giải quyết việc làm theo hướng mở rộng đối tượng, đa dạng hóa cơ chế huy động nguồn lực nhằm tạo cơ hội cho người lao động, cơ sở sản xuất kinh doanh được vay vốn duy trì, mở rộng, phát triển sản xuất...

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Mạnh Khương phát biểu tại buổi họp báo - Ảnh: VGP/Đức Tuân

Thứ tư, Luật đã sửa đổi các quy định liên quan về khung trình độ, tiêu chuẩn kỹ năng nghề quốc gia, đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề quốc gia... đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động và cập nhật với tiêu chuẩn, trình độ kỹ năng nghề của khu vực, thế giới… Đồng thời, Luật đã sửa đổi quy định nhằm tạo điều kiện cho tất cả người lao động có nhu cầu đi làm việc ở nước ngoài được vay vốn qua Ngân hàng Chính sách xã hội để đào tạo nghề, chi trả các chi phí..., góp phần thúc đẩy đưa lao động có tay nghề đi làm việc tại các thị trường có thu nhập cao, an toàn.

Thứ năm, thể chế hoá chủ trương của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Thứ trưởng Khương nhấn mạnh Luật Việc làm năm 2025 giao Chính phủ quy định về điều kiện thành lập, tổ chức và hoạt động của tổ chức dịch vụ việc làm công nhằm tiếp tục phát triển hệ thống thiết chế về dịch vụ việc làm trong khu vực công, đảm bảo cung cấp dịch vụ việc làm miễn phí cho người lao động...

Thứ sáu, Luật đã cải cách chính sách BHTN hướng tới là công cụ quản trị thị trường lao động theo tinh thần Nghị quyết 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 của Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khoá XII về cải cách chính sách BHXH (trong đó có cải cách chính sách BHTN). Cụ thể, Luật Việc làm năm 2025 đã tập trung sửa đổi các nội dung lớn, trọng tâm như: mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp nhằm tăng cường diện bao phủ chính sách và phù hợp với Luật BHXH năm 2024; linh hoạt mức đóng BHTN (tối đa bằng 1% tiền lương tháng), đơn giản hoá điều kiện, giảm thủ tục hành chính cho người lao động và người sử dụng lao động trong tiếp cận và thụ hưởng các chế độ BHTN…

Lương nhà giáo được xếp cao nhất

Giới thiệu về Luật Nhà giáo, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho biết, ngày 16/6/2025, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà giáo với 94,35% đại biểu có mặt tán thành. Đây là đạo luật chuyên ngành đầu tiên quy định đầy đủ vị trí pháp lý, quyền, nghĩa vụ và chính sách dành cho đội ngũ hơn một triệu nhà giáo trên cả nước.

Luật gồm 9 chương, 42 điều, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026, tập trung vào 5 chính sách lớn: Định danh nhà giáo; tiêu chuẩn và chức danh; sử dụng, đãi ngộ và điều kiện làm việc; đào tạo, bồi dưỡng và tôn vinh; vai trò quản lý nhà nước.

Điểm mới nổi bật là lần đầu tiên, nhà giáo ngoài công lập được thừa nhận là một người hành nghề đặc thù, có chuẩn nghề nghiệp, quyền và nghĩa vụ tương đồng, không chỉ là người lao động theo hợp đồng như trước. Luật khẳng định vai trò then chốt của nhà giáo, đồng thời mở rộng quyền tham gia nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, khởi nghiệp.

Luật quy định lương nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bảng lương hành chính sự nghiệp. Bổ sung các khoản hỗ trợ vùng khó khăn, thuê nhà, đào tạo, sức khỏe định kỳ, thu hút nhân lực chất lượng cao.

Bên cạnh đó, Luật hợp nhất hai hệ thống tiêu chuẩn (chức danh nghề nghiệp và chuẩn nghề nghiệp) thành một hệ thống chức danh gắn với chuẩn năng lực nghề nghiệp, áp dụng thống nhất cho cả công lập và ngoài công lập.

Luật Thuế Tiêu thụ đặc biệt 2025: Mở rộng đối tượng, điều chỉnh mạnh thuế suất

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, Luật gồm 4 chương, 11 điều, có hiệu lực từ ngày 1/1/2026.

Luật được sửa đổi nhằm hoàn thiện chính sách thuế tiêu thu đặc biệt, mở rộng cơ sở thu, khắc phục vướng mắc trong thực thi, điều tiết tiêu dùng hàng hóa có hại cho sức khỏe, bảo vệ môi trường, đồng thời phù hợp cam kết quốc tế.

Điểm mới nổi bật: Bổ sung đối tượng chịu thuế là nước giải khát có hàm lượng đường trên 5g/100 ml; điều chỉnh lại ngưỡng công suất điều hòa chịu thuế từ 24.000–90.000 BTU; sửa mô tả nhiều mặt hàng chịu thuế như thuốc lá, rượu, bia, ô tô, tàu bay.

Về thuế suất, từ năm 2027 đến năm 2031:

Thuốc lá, xì gà, thuốc lá sợi: giữ mức 75%, đồng thời bổ sung mức thuế tuyệt đối tăng dần theo lộ trình.

Rượu, bia: Thuế suất tăng dần 5% mỗi năm, đến 90% vào năm 2031.

Nước ngọt có đường: áp dụng thuế suất 8% (2027) và 10% (2028).

Xe bán tải, VAN: Tăng thuế suất 3%/năm trong 3 năm từ 2027.

Luật cũng bổ sung quy định về hoàn thuế, khấu trừ thuế và giá tính thuế cho các trường hợp cụ thể, hướng đến đơn giản hóa thủ tục, minh bạch và đồng bộ trong quản lý thuế.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận phát biểu tại buổi họp báo - Ảnh: VGP/Đức Tuân

Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp: Tăng quyền tự chủ, giảm thủ tục

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, Luật Quản lý và đầu tư vốn nhà nước tại doanh nghiệp có hiệu lực từ ngày 01/8/2025.

Luật gồm 8 chương, 59 điều, kế thừa các quy định còn phù hợp và sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước, kiểm soát quyền lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Luật mở rộng phạm vi điều chỉnh, không chỉ giới hạn ở doanh nghiệp 100% vốn nhà nước mà áp dụng với cả doanh nghiệp nhà nước nắm giữ trên 50% vốn, tổ chức tín dụng chính sách, tổ chức chính trị – xã hội có đầu tư vốn vào doanh nghiệp.

Điểm mới nổi bật là tăng quyền tự chủ cho doanh nghiệp, phân cấp mạnh cho Hội đồng thành viên, Chủ tịch công ty trong phê duyệt chiến lược, kế hoạch kinh doanh, quyết định đầu tư và phân phối thu nhập. Đồng thời, nâng mức trích tối đa vào Quỹ đầu tư phát triển từ 30% lên 50% lợi nhuận sau thuế.

Luật cắt giảm 30% thủ tục so với luật cũ, tách bạch rõ chức năng quản lý nhà nước với đại diện chủ sở hữu. Ngoài ra, bổ sung các quy định cụ thể về cơ cấu lại vốn, giám sát đầu tư, công khai, minh bạch và trách nhiệm giải trình, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp nhà nước trong nền kinh tế.

Luật Thuế TNDN 2025: Bổ sung diện chịu thuế, tăng ưu đãi có mục tiêu

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp gồm 4 chương, 20 điều, có hiệu lực từ 01/10/2025 và áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2025.

So với Luật hiện hành, Luật mới có nhiều điểm sửa đổi toàn diện. Về người nộp thuế, bổ sung đối tượng là doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa, dịch vụ qua nền tảng số tại Việt Nam. Đồng thời, làm rõ các khoản thu nhập chịu thuế, miễn thuế, bao gồm thu nhập từ chuyển nhượng tín chỉ các-bon, trái phiếu xanh, trợ cấp đầu tư, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Về thuế suất, bổ sung hai mức thuế suất 15% và 17% áp dụng cho doanh nghiệp có doanh thu năm không quá 3 tỷ đồng hoặc từ trên 3 đến 50 tỷ đồng.

Luật quy định rõ khung ưu đãi thuế theo ngành, địa bàn và hoạt động đặc thù, đồng thời lược bỏ các ưu đãi không còn phù hợp. Bổ sung ưu đãi mới với các ngành công nghệ số trọng điểm, chip bán dẫn, ô tô, an toàn thông tin, trung tâm dữ liệu, sản phẩm công nghiệp nền tảng...

Luật cũng tăng mức trích Quỹ phát triển khoa học công nghệ từ 10% lên 20%, bổ sung quy định loại trừ ưu đãi đối với một số ngành kinh doanh đặc biệt.

Luật Ngân sách Nhà nước 2025: Tăng phân cấp, giảm thủ tục, nâng cao trách nhiệm

Thứ trưởng Bộ Tài chính Lê Tấn Cận cho biết, Luật có 7 chương, 79 điều, có hiệu lực từ năm ngân sách 2026.

Luật được sửa đổi để đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước giai đoạn 2026–2030, thúc đẩy phân cấp, tăng tính chủ động cho địa phương, bảo đảm vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương và tính chủ động của ngân sách địa phương.

Luật bổ sung nhiều quy định mới: nâng mức dự phòng tài chính lên 5%, quy định rõ phạm vi chi từ dự phòng quốc gia; cho phép tạm ứng quỹ dự trữ tài chính để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các chương trình, dự án quan trọng, với thời hạn hoàn trả cụ thể.

Về phân cấp, Luật quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Quốc hội, Chính phủ, HĐND, UBND các cấp; cho phép HĐND cấp tỉnh quyết định một số khoản thu phí, lệ phí ngoài danh mục; bổ sung thẩm quyền cho Thủ tướng Chính phủ về phân bổ chi tiết và sử dụng dự phòng ngân sách trung ương.

Luật cũng quy định rõ nguyên tắc, tiêu chí phân chia nguồn thu và nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách; cho phép chuyển nguồn một số khoản chi sang năm sau và tăng cường công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình trong lập, phân bổ, quyết toán ngân sách.

Luật Quảng cáo sửa đổi 2025: Siết quảng cáo trên mạng, minh bạch hóa nội dung

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông cho biết, ngày 16/6/2025, Quốc hội đã thông qua Luật số 75/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Luật được sửa đổi theo hướng tăng minh bạch, đảm bảo tính khả thi, đồng bộ với pháp luật liên quan và phù hợp thực tiễn phát triển quảng cáo hiện nay, đặc biệt là quảng cáo trên mạng và xuyên biên giới.

Luật sửa đổi, bổ sung 23 điều, thêm 1 điều mới (Điều 15a) quy định cụ thể quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của người chuyên tải sản phẩm quảng cáo – đối tượng mới phát sinh trong thực tiễn. Đồng thời, bổ sung yêu cầu về giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong nội dung quảng cáo, siết chặt điều kiện với sản phẩm quảng cáo đặc thù (thuốc, thực phẩm, thiết bị y tế...).

Đáng chú ý, Luật có chương riêng về quảng cáo trên mạng (Điều 23), yêu cầu nhận diện rõ nội dung quảng cáo, cho phép người dùng tắt quảng cáo không mong muốn, trách nhiệm của nhà cung cấp nền tảng trong kiểm soát, gỡ vi phạm và ngăn chặn quảng cáo sai lệch.

Ngoài ra, luật điều chỉnh giới hạn thời lượng quảng cáo trên báo in, truyền hình và quy định rõ trách nhiệm quản lý quảng cáo ngoài trời, bao gồm cả màn hình điện tử.

Luật sửa đổi Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả: Tăng ưu đãi, giảm thủ tục

Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho biết, Luật có hiệu lực từ ngày 01/01/2026.

Luật sửa đổi tập trung vào 4 nhóm chính sách lớn: nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước; phát triển dịch vụ tư vấn, kiểm toán năng lượng; ưu đãi và hỗ trợ tài chính; chuyển đổi thị trường và quản lý hiệu suất phương tiện, thiết bị sử dụng năng lượng.

Luật bổ sung 19 điều, sửa đổi 1 điều trong Luật năm 2010. Trong đó, đáng chú ý là việc bổ sung đối tượng dán nhãn năng lượng là vật liệu xây dựng; hoàn thiện quy định về mô hình tổ chức dịch vụ năng lượng; thành lập Quỹ thúc đẩy sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả nhằm tạo cơ chế tài chính linh hoạt hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân thực hiện các dự án liên quan.

Về phân cấp, Luật trao thẩm quyền cho UBND cấp tỉnh công bố danh sách cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm; phân quyền cho Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng ban hành danh mục phương tiện, thiết bị phải dán nhãn năng lượng.

Luật cũng cắt giảm 50% thủ tục hành chính trong lĩnh vực cấp chứng nhận dán nhãn và kiểm toán năng lượng, nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp và khuyến khích đầu tư tiết kiệm năng lượng.

Luật Hóa chất 2025: Nhiều điểm mới, đồng bộ và thực tiễn hơn

Giới thiệu về Luật Hóa chất (sửa đổi), Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài cho biết, ngày 14/6/2025, Quốc hội thông qua Luật với 99,32% đại biểu có mặt tán thành. Luật gồm 7 chương, 48 điều, có hiệu lực từ 1/1/2026, sửa đổi toàn diện Luật Hóa chất năm 2007.

Luật có các nội dung mới liên quan đến xây dựng chính sách phát triển bền vững ngành công nghiệp hóa chất thành ngành công nghiệp nền tảng, hiện đại; quản lý hóa chất đồng bộ trong toàn bộ vòng đời; quản lý hóa chất nguy hiểm trong sản phẩm; nâng cao hiệu quả đảm bảo an toàn hóa chất...

Luật Hóa chất được xây dựng theo hướng tăng cường phân cấp, phân quyền; đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính; áp dụng tối đa công nghệ thông tin nhằm cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong quá trình thực thi. 

Cùng với đó, Luật Hóa chất đã bổ sung hiệu lực thi hành và quy định chuyển tiếp phù hợp để không tạo khoảng trống trong quản lý và giảm thiểu khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp. 

Luật Hóa chất là bước cụ thể hóa quan trọng, kịp thời thể chế hóa đầy đủ, toàn diện các chủ trương, chính sách của Đảng về phát triển bền vững ngành công nghiệp hóa chất; đồng thời góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, an toàn xã hội, bảo vệ con người, cơ sở vật chất, tài sản, môi trường./.

Thu Thuỷ (Tổng hợp)