Qua thanh tra chuyên ngành, BHXH TP.Hồ Chí Minh đã phát hiện nhiều đơn vị tham gia không đủ số lao động bắt buộc; đóng BHXH cho người lao động không đúng mức lương; nợ đọng kéo dài; khi trả lương hằng tháng có trích tiền của người lao động để đóng BHXH, BHYT, BHTN nhưng chưa chuyển số tiền phải đóng về cơ quan BHXH theo quy định. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động khi chuyển việc, nghỉ chế độ, ốm đau, thai sản…

BHXH TP.Hồ Chí Minh thực hiện tốt công tác thanh tra chuyên ngành trong thu hồi, giảm nợ BHXH, BHYT (Ảnh minh họa)

Trong năm 2022, BHXH TP.Hồ Chí Minh đã tổ chức thực hiện thanh tra, kiểm tra (TTKT) 5.532 cuộc. Trong đó: thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch 4.309 đơn vị; thanh tra đột xuất đối với 1.223 đơn vị. Qua công tác thanh tra kiểm tra đã đề nghị các đơn vị khắc phục các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN như: lập thủ tục tham gia cho 2.145 lao động với tổng số tiền truy đóng là 11,7 tỷ đồng, điều chỉnh mức lương đóng cho 1.747 lao động với số tiền truy đóng là 3,8 tỷ đồng, thu hồi số tiền hưởng chế độ BHXH ngắn hạn sai quy định 415 triệu đồng, đề nghị 2.723 đơn vị khắc phục số tiền nợ 883 tỷ đồng, đề nghị thu hồi về quỹ BHYT do các cơ sở KCB BHYT chi sai quy định với số tiền là 3,2 tỷ đồng.

Cũng trong năm 2022, BHXH TP.Hồ Chí Minh ban hành 133 Quyết định xử lý vi phạm hành chính về BHXH, BHYT với tổng số tiền là 16,8 tỷ đồng (trong đó thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND Thành phố 89 đơn vị; thuộc thẩm quyền của Giám đốc BHXH Thành phố 44 đơn vị). Trong công tác kiến nghị khởi tố: đã chuyển hồ sơ kiến nghị khởi tố đến Cơ quan điều tra đối với 87 đơn vị với tổng số tiền nợ quỹ là 185,3 tỷ đồng; đã có 50/87 đơn vị đã khắc phục với tổng số tiền là 50,7 tỷ đồng.

Hiệu quả hoạt động thanh tra chuyên ngành về đóng BHXH, BHYT, BHTN của cơ quan BHXH đã làm thay đổi rõ rệt nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT, BHTN của chủ sử dụng lao động, quyền lợi người lao động được đảm bảo, chế độ được giải quyết kịp thời - đúng - đủ. Kết quả nói trên là cơ sở thực tiễn để khẳng định cơ quan BHXH có khả năng, nhân lực và nguồn lực thực hiện nhiệm vụ TTCN để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Để công tác thanh tra đạt được hiểu quả, BHXH TP. HCM luôn tuân thủ các nguyên tắc, như: Xây dựng kế hoạch thanh tra chi tiết và rõ ràng, bao gồm các mục tiêu, phạm vi và tiêu chí đánh giá. Đảm bảo sự chuyên nghiệp trong quá trình thanh tra, bao gồm cả trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết cho các cán bộ thanh tra. Tăng cường hơn nữa kỷ cương kỷ luật trong thực thi công vụ, không ngừng đổi mới, nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ để hoàn thành tốt các nhiệm vụ, đảm bảo quyền lợi cho người thụ hưởng các chính sách an sinh xã hội.

Để kịp thời thích ứng với tình hình mới, BHXH TP. HCM đã áp dụng linh hoạt cách thức tổ chức tiến hành TTKT, tăng cường cải tiến phương pháp, đẩy mạnh ứng dụng CNTT để rà soát, phân tích dữ liệu (bao gồm dữ liệu nghiệp vụ có sẵn và dữ liệu do đơn vị cung cấp) với nguyên tắc TTKT theo cơ chế quản lý rủi ro, hạn chế tối đa việc TTKT trực tiếp tại đơn vị.

Hoạt động TTKT trực tiếp chỉ diễn ra khi thông qua hoạt động rà soát, phân tích dữ liệu phát hiện có dấu hiệu bất thường, hoặc có căn cứ cho rằng có vi phạm pháp luật.

Bên cạnh đó, BHXH TP.Hồ Chí Minh thường xuyên đào tạo, cập nhật kiến thức cho các cán bộ thanh tra để họ có thể nắm bắt được các thay đổi mới nhất trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN... Xây dựng hệ thống phản hồi, giải quyết khiếu nại và tố cáo đối với các bên liên quan nhằm đảm bảo tính minh bạch và khách quan của quá trình thanh tra. Thực hiện các hoạt động tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân về quyền lợi và trách nhiệm của mình trong lĩnh vực BHXH, BHTN, BHYT...

Có thể thấy, hoạt động TTKT của BHXH TP.Hồ Chí Minh thời gian qua đã mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần giảm tỷ lệ nợ, nâng cao tính tuân thủ pháp luật về BHXH, BHTN, BHYT của cả người lao động và chủ sử dụng lao động; cùng với tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ sẵn có và nguồn cơ sở dữ liệu liên thông giữa các phần mềm nghiệp vụ, là cơ sở để nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra của BHXH TP.Hồ Chí Minh được thực hiện ngày càng tốt hơn.