Quang cảnh Tọa đàm.

Tọa đàm nhằm trao đổi, thu nhận ý kiến ĐBQH, chuyên gia, nhà quản lý, cử tri trong triển khai chính sách pháp luật về chính sách BHXH, BHYT; khẳng định vai trò của chính sách BHXH, BHYT trong trong hệ thống an sinh xã hội; đồng thời làm rõ những khó khăn, vướng mắc, góp phần tìm giải pháp thực hiện mục tiêu an sinh xã hội lâu dài.

Các khách mời tham gia chương trình gồm có: TS Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội; ông Lưu Bình Nhưỡng, Ủy viên thường trực Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội; ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam; bà Trần Thị Hằng, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH Bắc Ninh; ông Nguyễn Ngọc Phương, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH Quảng Bình; PGS.TS Nguyễn Quang Tuấn, ĐBQH TP Hà Nội; TS.Bs Lê Văn Khảm, Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế.

Năm 2017 có thể nói là một năm BHXH, BHYT tiếp tục có bước tiến vững vàng, nhiều chính sách mới, đột phá có hiệu lực đi vào cuộc sống và sự lan tỏa, thu hút sự quan tâm của xã hội, doanh nghiệp, người dân, các cơ quan quản lý từ những vấn đề cụ thể như mức đóng, mức hưởng, số lượng tham gia và xử lý nghiêm trường hợp trốn đóng, chậm đóng BHXH hay lợi dụng BHYT. Chính những thành công bước đầu đã làm rõ, tăng cường vai trò của BHXH trong đời sống xã hội và nhận thức của tầng lớp nhân dân, thúc đẩy ngành BHXH phát triển mạnh mẽ, làm cơ sở cho chính sách an sinh xã hội, đóng góp tích cực vào sự ổn định và phát triển của đất nước.

Ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.

Ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, năm 2017, với sự hỗ trợ tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, sự phối hợp rất chặt chẽ, tích cực, chủ động của các bộ, ngành và các địa phương, toàn Ngành BHXH đã nỗ lực cố gắng, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ và đã đạt được những kết quả khả quan.

Về phát triển đối tượng và bảo đảm nguồn thu cho quỹ BHXH, BHYT. Năm 2017, tính đến thời điểm hiện nay đã có trên 13,5 triệu người lao động tham gia vào chính sách BHXH bắt buộc và gần 250 nghìn người tham gia vào BHXH tự nguyện. Mỗi năm, qua vận động, thuyết phục, đề nghị được trên 1 triệu người tham gia BHXH bắt buộc là sự cố gắng rất lớn trong bối cảnh hiện nay của ngành BHXH. Đặc biệt trong lĩnh vực BHYT, cho đến thời điểm hiện nay đã có gần 81 triệu người dân tham gia BHYT, chiếm khoảng 86% dân số và vượt 3% so với chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định 1167.

“Có thể nói, chúng ta đang tiến dần, tiến vững chắc đến mục tiêu BHYT toàn dân mà Quốc hội cũng như Chính phủ đã đặt ra. Và để bảo đảm việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT thì việc người dân, người lao động tham gia vào chính sách này là yếu tố cơ bản đầu tiên bảo đảm chính sách được thực thi tốt ở Việt Nam” – Ông Phạm Lương Sơn nói.

Toàn ngành BHXH tính đến thời điểm hiện tại đã thu được trên 290 nghìn tỷ đồng, vượt 101% so với chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao. Song song với công tác thu vào quỹ BHXH, BHYT, thì toàn ngành đang rất tích cực, nỗ lực để giảm tỷ lệ nợ đọng. Tính đến 25.12, số nợ BHXH còn khoảng trên 5.000 tỷ, chiếm khoảng 3%. Mục tiêu của toàn ngành BHXH phấn đấu tối đa tổng số nợ là 2,5% so với tổng thu mà Chính phủ giao.

Ngành BHXH cũng bảo đảm quyền lợi về BHXH cho hơn 9,9 lượt triệu người lao động với trên 113 nghìn tỷ đồng… Đặc biệt, trong lĩnh vực BHYT, đến ngày 25.12, toàn ngành đã bảo đảm cho trên 170 lượt triệu người đi khám BHYT, với tổng số chi dự kiến theo đề nghị của các cơ sở KCB trên toàn quốc khoảng trên 85 nghìn tỷ đồng.

Trên lĩnh vực cải cách thủ tục hành chính, ngành BHXH đã tổ chức quyết liệt từ Trung ương đến địa phương. Đến nay, đã giảm thiểu các bộ thủ tục, các quy trình nghiệp vụ từ 115 bộ năm 2016 còn 28 bộ. Không dừng ở đó, theo chỉ đạo của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, năm 2018 sẽ tái cấu trúc toàn bộ quy trình nghiệp vụ, đồng bộ thành một quy trình thống nhất trên cơ sở ứng dụng công nghệ thông tin, đưa tất cả quy trình nghiệp vụ của ngành thành quy trình điện tử.

Ngành BHXH đã cung cấp 14 dịch vụ công cấp độ 3, cấp độ 4. Điều này đã được ghi nhận ở Báo cáo Môi trường kinh doanh của Ngân hàng Thế giới năm 2018, Việt Nam đã vượt lên đứng hàng 68 trên 190 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng 14 bậc so với năm 2017. Đặc biệt trong lĩnh vực thu thuế và BHXH, Việt Nam đứng hàng 68 trên 190 nước, vượt trên 80 bậc so với năm 2017.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn cho biết, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, ngành BHXH đã tăng cường đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin. Đây là một trong những điểm nhấn của năm 2017, mà theo đánh giá của Bộ Thông tin và Truyền thông về xếp hạng các bộ ngành ứng dụng công nghệ thông tin và chỉ số sẵn sàng trong ứng dụng công nghệ thông tin thì BHXH Việt Nam đứng thứ 2/20 bộ ngành. Có được kết quả như vậy trước hết là do ngành BHXH xây dựng thành công Bộ cơ sở dữ liệu về hộ gia đình tham gia BHYT đồng bộ với 66,82% cơ sở dữ liệu về phát hành sổ BHXH, thẻ BHYT. Ngành đã cấp trả sổ BHXH theo quy định của Luật BHXH. Thông qua việc đồng bộ cơ sở dữ liệu đã trả được khoảng 70% số sổ BHXH cho người lao động, đạt mục tiêu Quốc hội cũng như Chính phủ giao phó.

Trong công nghệ thông tin, ngành BHXH đã thiết lập được hệ thống mã số BHXH, hay còn gọi là mã ID cho mỗi người dân ở Việt Nam, từ lúc sinh ra đến khi mất đi sẽ có một mã số duy nhất. Mã số này là một trong những công cụ tích cực để người dân, người lao động tự mình tra cứu và kiểm soát quá trình đóng hưởng cũng như là cơ sở để bảo đảm cho việc thụ hưởng cả quyền lợi BHXH, BHYT và tích hợp các cơ sở dữ liệu của Bộ, ngành khác có liên quan với vị trí là một trong 6 hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia….

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết thêm, ngành BHXH cũng hoàn thiện hệ thống giao dịch điện tử trên Cổng Thông tin điện tử của ngành; hoàn thiện hệ thống phần mềm từ thu, sổ thẻ đến hệ thống tài chính để bảo đảm thuận lợi cho các tổ chức, người dân khi giao dịch với cơ quan BHXH. Đây là cơ sở giúp giảm giờ giao dịch hiện nay xuống còn 49h và phấn đấu vào top ASEM 4 theo chỉ đạo của Chính phủ. Bên cạnh đó, ngành BHXH đã đưa vào vận hành hệ thống thông tin giám định BHYT hay còn gọi là giám định điện tử. Tức là, tất cả những quá trình người bệnh đi khám bệnh cũng như dữ liệu về tạm ứng hay quyết toán, dữ liệu về chi phí KCB, dữ liệu của các cơ sở KCB sẽ được công khai trên hệ thống thông tin giám định. Đây là một công cụ rất tích cực để tiến tới quản lý sức khỏe cho người dân ở y tế cơ sở thông qua sổ quản lý sức khỏe.

Năm 2017, ngành BHXH đã đưa vào vận hành thành công hai đơn vị. Thứ nhất là Trung tâm điều hành hệ thống công nghệ thông tin của toàn ngành theo hướng Chính phủ điện tử, tập trung thống nhất ở Trung ương thay vì phân tán rời rạc ở 63 tỉnh, thành phố, cũng như trên 750 huyện như thời điểm năm 2016. Ngành BHXH cũng đã đưa Trung tâm dịch vụ khách hàng vào phục vụ với đầu số hotline 1900969668, bảo đảm trực 24/24h, để có thể trả lời tất cả các vướng mắc của các tổ chức, doanh nghiệp, người dân lên quan đến chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

TS Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Hoàn toàn nhất trí với những kết quả của ngành BHXH mà Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn đưa ra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi bày tỏ quan điểm, qua giám sát lắng nghe ý kiến cử tri, cần nhìn nhận kết quả này với 3 điểm: Thứ nhất là đánh giá sự hài lòng của người dân về vấn đề này như thế nào; thứ hai, kết quả này xuất phát từ những nguyên nhân nào; thứ ba là nhìn lại những thiếu sót, tồn tại để tìm cách khắc phục trong năm 2018 và những năm tiếp theo.

Theo ông Bùi Sỹ Lợi, thành tựu nổi bật nhất là độ bao phủ của các đối tượng tham gia BHXH, BHYT. Độ bao phủ về BHYT đạt hơn 85%, đi trước Nghị quyết 21 hơn 2 năm; xấp xỉ đạt 14 triệu lao động tham gia vào chính sách BHXH. Có thể nói, độ bao phủ BHXH, BHYT đã khẳng định, đánh giá đúng, hướng đi đúng đường lối, quan điểm của Đảng và Nhà nước. Thành tựu của Ngành BHXH và cả hệ thống chính trị đó là hoàn thiện được công nghệ thông tin và cải cách thủ tục hành chính. Ngành BHXH được đánh giá là ngành thứ hai có nhiều thành tựu trong cải cách thủ tục hành chính. Người dân đã thiết tha và quan tâm hơn đến các chính sách BHXH, BHYT. Trong năm 2017, chính sách BHXH, BHYT là chủ đề nổi bật trên phương tiện truyền thông.

Ông Bùi Sỹ Lợi cho rằng, những kết quả trên đạt được nhờ chủ trương, quan điểm, đường lối của Đảng, Nhà nước thể hiện đúng tinh thần Hiến pháp 2013 là công dân Việt Nam có quyền được tham gia vào chính sách an sinh xã hội... và nhấn mạnh đến sự vào cuộc cả hệ thống chính trị. “Khác với nhiều năm trước, năm nay chúng ta đã có sự thay đổi cách thức tuyên truyền. Tôi đánh giá rất cao hệ thống truyền thông năm 2017, các cơ quan thông tấn, báo chí vào cuộc quyết liệt. Đây có thể coi là một trong nguyên nhân tác động giúp chính sách của chúng ta đi vào cuộc sống” – ông Bùi Sỹ Lợi nói.

Tuy nhiên, ông Bùi Sỹ Lợi cũng đề cập đến một số tồn tại: Mặc dù độ bao phủ đã phủ rộng ở cả hai chính sách BHXH và BHYT, nhưng BHXH mới chỉ đạt được 27% tổng lực lượng lao động tham gia và vẫn còn hơn 70% lực lượng lao động thuộc lực lượng phi chính thức chưa tham gia vào hệ thống BHXH. Bên cạnh đó, thủ tục giải quyết chính sách BHXH và thủ tục thanh quyết toán về chính sách BHYT còn nhiều điểm phải tiếp tục cải cách để tăng thêm niềm tin của người dân. Thêm nữa là chất lượng dịch vụ của nhiều bệnh viện, cơ sở khám chữa bệnh chưa làm người dân hài lòng, vẫn còn băn khoăn, suy nghĩ.

“Tôi cho rằng việc kết nối công nghệ thông tin của chúng ta về chính sách BHXH, BHYT là tốt nhưng rõ ràng chính sách BH thất nghiệp, BHXH, BHYT của chúng ta vẫn còn sai sót, chưa làm thông suốt. Tôi mong rằng, chúng ta sẽ đạt được những thành tựu cao hơn trong năm 2018 và những năm tiếp theo” – ông Bùi Sỹ Lợi nói.

TS Lưu Bình Nhưỡng, Ủy viên thường trực Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội.

Tại Tọa đàm, ông Lưu Bình Nhưỡng, Ủy viên thường trực Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội cũng bày tỏ quan điểm đồng tình với ý kiến của Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Phạm Lương Sơn, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Bùi Sỹ Lợi và nhấn mạnh, các kết quả, thành tích đạt được năm 2017 là rất ấn tượng và khẳng định, lĩnh vực BHXH, BHYT là vấn đề của toàn dân chứ không còn là vấn đề riêng của cán bộ, công nhân, viên chức nhà nước. Kết quả  BHYT đạt được rất nhanh nhưng sẽ rất khó khăn để phát triển đối tượng tham gia BHXH khi mới chỉ 27% dân số tham gia.

Theo ông Lưu Bình Nhưỡng, hiện nay, còn tồn tại nguyên nhân là một số cấp ủy chính quyền, cơ quan, doanh nghiệp và một số bộ phận người dân ý thức về lĩnh vực này chưa cao, chưa thực sự tham gia chỉ đạo, lãnh đạo quyết liệt và người dân tham gia BHXH, BHYT còn chập chờn, thậm chí có một số người tham gia mang tính cầu lợi, họ chờ đến khi già, hay bị bệnh rồi mới đóng BHYT để hưởng phần của những người đã đóng từ trước và vấn đề này cần có sự thay đổi lại.

Tại Tọa đàm, các khách mời tham gia chương trình cũng cùng trao đổi về những khó khăn, thách thức khi thực hiện chính sách BHXH, BHYT và giải pháp tháo gỡ; vai trò cốt yếu của chính sách BHXH, BHYT trong đời sống an sinh xã hội; những thách thức mà cuộc cách mạng công nghệ 4.0 đặt ra cho ngành BHXH… Cổng Thông tin điện tử BHXH Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin cùng bạn đọc.