Theo lộ trình, vaccine phế cầu sẽ được triển khai quy mô nhỏ từ quý I/2026 tại các tỉnh Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Nam, Đắk Nông, Sóc Trăng, Tuyên Quang, Lào Cai, Cao Bằng, Sơn La và Quảng Ngãi. Vaccine HPV ngừa ung thư cổ tử cung sẽ được triển khai từ quý III/2026, trước mắt thí điểm miễn phí cho bé gái 11 tuổi tại bốn địa phương gồm Tuyên Quang, Quảng Ngãi, Đắk Lắk và Vĩnh Long. Giai đoạn 2026 - 2028, khoảng 18.000 trẻ mỗi năm tại các vùng triển khai dự kiến được thụ hưởng chính sách này.

Tiêm vaccine tại Viện Pasteur TP HCM.

Hiện nay, chi phí tiêm dịch vụ hai loại vaccine này khá cao. Vaccine HPV dành cho nữ 9 - 26 tuổi có giá từ 1 - 2 triệu đồng mỗi liều, trọn bộ ba liều lên tới 3 - 6 triệu đồng. Vaccine phế cầu cho trẻ từ 6 tuần tuổi dao động quanh mức 1,2 triệu đồng một mũi. Việc bổ sung hai vaccine này vào chương trình miễn phí giúp mọi trẻ em, đặc biệt là trẻ em vùng khó khăn, có cơ hội tiếp cận bình đẳng với dịch vụ y tế phòng bệnh chất lượng.

Phế cầu và HPV là hai trong bốn loại vaccine mới được bổ sung vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng giai đoạn 2024 - 2030. Trước đó, vaccine phòng virus Rota đã được thử nghiệm quy mô nhỏ từ cuối năm 2024 và sẽ mở rộng vào năm 2026; vaccine phòng cúm mùa dự kiến đưa vào chương trình từ năm 2030. Như vậy, từ năm 2026, chương trình sẽ bao phủ 13 bệnh truyền nhiễm, gồm: viêm gan B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, bệnh do Hib, sởi, rubella, viêm não Nhật Bản B, tiêu chảy do virus Rota, bệnh do phế cầu và ung thư cổ tử cung.

Các chuyên gia cho biết vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết ở trẻ nhỏ, có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề. Vaccine phế cầu giúp tạo miễn dịch đặc hiệu, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế tình trạng kháng kháng sinh. Trong khi đó, virus HPV (Human Papillomavirus) là tác nhân chính gây ung thư cổ tử cung và nhiều bệnh lý đường sinh dục. Việc tiêm vaccine HPV sớm, tốt nhất trong độ tuổi 9 - 14, được chứng minh mang lại hiệu quả bảo vệ trên 90% đối với các tổn thương tiền ung thư.

Sau gần 40 năm triển khai, Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia đã đạt nhiều thành tựu quan trọng, góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Việt Nam đã thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000, loại trừ uốn ván sơ sinh vào năm 2005; tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ thường xuyên duy trì trên 90%. Việc bổ sung vaccine phế cầu và HPV từ năm 2026 tiếp tục khẳng định nỗ lực của ngành y tế trong việc mở rộng độ bao phủ vaccine, giảm gánh nặng bệnh tật và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho trẻ em trên toàn quốc./.