Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng. (Ảnh VGP)

Ngày 28/8, Thủ tướng Chính phủ vừa ký Quyết định số 1072/QĐ-TTg ngày 28/8/2018 về việc thành lập Ủy ban Quốc gia về CPĐT. Đây là quyết tâm của Thủ tướng trong việc ứng dụng CNTT, công khai, minh bạch… hướng tới nền quản trị thông minh trên cơ sở chủ động xây dựng cơ chế, chính sách đáp ứng mong đợi của mọi người dân, doanh nghiệp và CPĐT chính là sự cụ thể hóa tinh thần này và cũng là xu thế tất yếu của thời đại.

Theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, việc xây dựng CPĐT ở Việt Nam đã diễn ra gần 20 năm và đã có những thành tựu ban đầu, nhưng mục tiêu đạt được còn rất hạn chế. Những cốt lõi cần có trong xây dựng CPĐT thì chưa đạt được, cụ thể như: Thể chế pháp lý chưa hoàn thiện, nguồn nhân lực chất lượng cao còn yếu, hạ tầng thông tin có độ an toàn chưa cao.

Năm 2016, Chỉ số phát triển CPĐT của Việt Nam được Liên Hợp Quốc xếp hạng thứ 89/193 quốc gia, tăng 10 bậc so với năm 2014. Trong đó, chỉ số về dịch vụ công trực tuyến tăng 8 bậc, từ thứ hạng 82 lên thứ hạng 74/193 quốc gia. Còn năm 2018, theo Báo cáo về Đánh giá của Liên Hợp Quốc, chỉ số phát triển CPĐT của Việt Nam tăng 1 bậc (88/193). Trong đó, chỉ số thành phần dịch vụ công trực tuyến tăng 15 bậc so (59/193) với năm 2016. Chỉ số này cho thấy sự cố gắng của chúng ta, tuy nhiên chưa đạt được như kỳ vọng.

Nhiều nội dung triển khai CPĐT chưa được như mong đợi, do một số nguyên nhân như: Hạn chế trong xây dựng thể chế; tư tưởng "thu gom", "lợi ích nhóm", lợi ích cục bộ của một số cơ quan không muốn chia sẻ thông tin; người đứng đầu và lực lượng cán bộ triển khai không muốn rời bỏ việc thủ công, trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp, người dân; nền tảng cơ sở dữ liệu quốc gia chưa được hoàn thiện…

Để khắc phục những vấn đề trên, trước hết phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về doanh nghiệp, bảo hiểm, y tế....; chú trọng xây dựng đào tạo nguồn nhân lực về CNTT; thay đổi thói quen của cán bộ, công chức, viên chức chuyển đổi từ giấy tờ truyền thống chuyển đổi xử lý hồ sơ trên nền điện tử, đồng thời thay đổi ý thức của người dân và doanh nghiệp thay vì mang hồ sơ đến trực tiếp thì thực hiện khai hồ sơ điện tử.

Ngoài ra cũng cần quan tâm đến nền tảng hạ tầng, hạ tầng cơ sở dữ liệu. Nếu có hạ tầng tốt, bảo đảm tuyệt đối an ninh mạng, an ninh hệ thống, an ninh dữ liệu thì chúng ta sẽ có phát triển bền vững.

Mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu khẩn trương thực hiện gửi nhận văn bản điện tử giữa các cơ quan trong hệ thống hành chính nhà nước, coi đây là một thể hiện quan trọng của CPĐT. VPCP đã tham mưu, đề xuất với Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định 28/2018/QĐ-TTg ngày 12/7/2018 quy định về gửi, nhận văn bản điện tử trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nước.

Cũng theo Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Mai Tiến Dũng, tại VPCP đã ban hành quyết định 626/QĐ-VPCP ngày 27/7/2018 phê duyệt thực hiện quyết định 28/2018/QĐ-TTg. Từ chỉ đạo của Thủ tướng, VPCP đang tham mưu với Thủ tướng xây dựng một hệ thống đường truyền quốc gia, có các quy định về chia sẻ dữ liệu thông tin, đặc biệt phải tạo ra cơ sở dữ liệu thông tin có tính chắt lọc chứ không phải dữ liệu thông tin lỗi thời, cũ rích và thiếu sự chia sẻ.

Hiện nay, VPCP đang thực hiện theo thông điệp của Thủ tướng về xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số: “Nghĩ lớn, hành động nhanh, bắt đầu từ cái nhỏ nhất”, không làm ồ ạt nhưng cũng không thể chậm trễ, cái gì làm được trước phải làm trước, huy động toàn thể các nguồn lực.

VPCP Việt Nam và Bộ An ninh và Nội vụ Hàn Quốc trao Biên bản ghi nhớ về hợp tác xây dựng Chính phủ điện tử. (Ảnh VGP)

VPCP cũng đã tổ chức học tập, hội thảo với các chuyên gia trong nước, nước ngoài và có sự ủng hộ của các nước như Estonia, Pháp, Hàn Quốc, Malaysia và Tập đoàn Viettel, VNPT, FPT… để xây dựng đường truyền chuyên liên thông quốc gia từ Chính phủ đến các Bộ, ngành, địa phương, tới cả cấp xã để giao nhận văn bản trên nền điện tử. VPCP hiện nay đang thực hiện mục tiêu "VPCP phi giấy tờ", toàn bộ sử dụng quản lý văn bản và giải quyết hồ sơ công việc trên nền điện tử.

Để thực hiện mục tiêu này, vừa qua VPCP liên tục tổ chức tập huấn các vấn đề về văn bản định danh, số hoá, vấn đề thông tin, bảo mật, quyền kiểm soát ở các khâu cụ thể. Tất cả văn bản của VPCP đều theo mục tiêu có thể xác định được trên nền điện tử chuyên viên nào đang xử lý, lãnh đạo Vụ nào xử lý, chậm trễ ở đâu. Bởi làm như vậy thì nền hành chính sẽ chuyển động rất mạnh, từ bỏ được những quyền lợi đặc thù của cán bộ; giải quyết thủ tục cho người dân, doanh nghiệp cũng hiệu quả hơn với tinh thần phục vụ lên hàng đầu.

VPCP cũng sẽ là cơ quan gương mẫu đi đầu trong ứng dụng CNTT, giải quyết hồ sơ trên nền điện tử, thực hiện "VPCP phi giấy tờ", hướng tới Chính phủ phi giấy tờ. Trong thời điểm hiện nay, đây là những việc làm cấp thiết và cực kỳ quan trọng, theo đó CNTT là phương tiện giúp cho cải cách của Chính phủ./.