Tham dự cuộc họp còn có đại diện lãnh đạo và chuyên viên một số Vụ Cục, Văn phòng,  đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế; Ủy Ban của Quốc hội, Văn phòng Chính phủ, các Bộ Ban/Ngành, Hiệp hội; Tổ chức Liên Hợp quốc; Tổ chức phi chính phủ tại Việt Nam.

Quang cảnh Hội nghị

Phát biểu khai mạc, PGS.TS.Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Bộ Y tế nhấn mạnh: Những năm qua, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, trở thành một điểm sáng của thế giới trong thực hiện thành công các Mục tiêu Phát triển Thiên niên kỷ được cộng đồng quốc tế đánh giá cao. Tuy nhiên, gánh nặng bệnh tật trong đó có các bệnh không lây nhiễm vẫn đang là thách thức lớn cho Ngành Y tế cũng như sự phát triển đất nước. Một trong những nguyên nhân hàng đầu của tỷ lệ mắc bệnh không lây nhiễm cao là do hành vi, lối sống không lành mạnh như hút thuốc lá, uống rượu bia, ít vận động thể lực, dinh dưỡng không cân đối…. Do đó, giải pháp căn bản để ngăn chặn bệnh không lây nhiễm chính là loại trừ các yếu tố nguy cơ.

Sử dụng rượu, bia là thách thức nghiêm trọng đối với sự phát triển con người mang tính bền vững bởi những ảnh hưởng tiêu cực đến cả ba khía cạnh xã hội, môi trường và kinh tế. Với những tác động đến sức khoẻ cộng đồng, xã hội và tài chính; rượu, bia thực sự là trở ngại lớn đối với 13/17 mục tiêu và 52/169 chỉ tiêu trong các Mục tiêu Phát triển bền vững mà Liên Hợp quốc đã đưa ra.

Uống rượu bia gây ra các hậu quả cấp tính hoặc mạn tính, tác hại với cả người uống, người xung quanh cũng như cộng đồng xã hội nói chung. Trong khi đó, tỷ lệ dân số sử dụng rượu, bia ngày càng trẻ hóa với  tỷ lệ có uống rượu, bia trong độ tuổi pháp luật không cho phép (14-17 tuổi) rất cao là 47,5% và trong độ tuổi 18-21 là 67%, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nguồn nhân lực của đất nước trong tương lai, đặc biệt là chất lượng giống nòi. Chi phí chi cho giải quyết các tác hại của rượu bia cũng đã tạo gánh nặng cho nền kinh tế và ngân sách của nhiều quốc gia, nhất là các nước đang phát triển như Việt Nam.

Theo thống kê của WHO, phí tổn kinh tế do rượu, bia chiếm từ 1,3% -3,3% GDP của mỗi quốc gia, trong đó chi phí gián tiếp để giải quyết hậu quả do rượu bia thường cao hơn so với chi phí trực tiếp. Nếu phí tổn kinh tế do rượu, bia tại Việt Nam ở mức thấp nhất của thế giới (1,3% GDP) thì thiệt hại ước tính khoảng 65 nghìn tỷ đồng. Chi phí kinh tế của người dân cho tiêu thụ chỉ riêng đối với bia của Việt Nam năm 2017 tương đương gần 4 tỷ USD. Bên cạnh đó, các chi phí của Nhà nước và người dân để giải quyết các hậu quả liên quan đến sức khỏe là rất lớn.

Phát biểu tại Hội nghị, Ủy viên Trung ương đảng, Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Nguyễn Thúy Anh cho biết: Do những ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và gây ra các vấn đề xã hội nghiêm trọng nên rượu, bia là loại hàng hóa được hầu hết các quốc gia đưa vào kiểm soát chặt chẽ và không khuyến khích tiêu dùng. Tổ chức Y tế thế giới đã phê chuẩn Chiến lược toàn cầu nhằm giảm tác hại của việc sử dụng đồ uống có cồn vào năm 2010. Tại Việt Nam, ngày 12/02/2014, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 244/QĐ-TTg phê duyệt Chính sách quốc gia phòng, chống tác hại của lạm dụng đồ uống có cồn đến năm 2020. Đồng thời, Quốc hội cũng đã đồng ý đưa dự án Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia vào chương trình xây dựng Luật, Pháp lệnh năm 2018 của Quốc hội. Đặc biệt, tại Hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII đã ban hành Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 25/10/2017 của về tăng cường công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Liên quan đến phòng, chống tác hại của rượu, bia, Nghị quyết đã nêu rõ các giải pháp phải thực hiện trong thời gian tới, trong đó phải "Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giảm tiêu thụ rượu, bia, thuốc lá". Các giải pháp này phải được thể chế vào Luật phòng, chống tác hại của rượu, bia.

Đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam TS.Kidong Park nhấn mạnh các hậu quả nghiêm trọng về kinh tế, xã hội do sử dụng rượu bia ở mức nguy hại và đưa ra một số khuyến nghị như: Xây dựng chính sách giá đối với đồ uống có cồn; hạn chế tính dễ dàng tiếp cận với rượu, bia và tính sẵn có của rượu, bia; quy định về tiếp thị, quảng cáo sản phẩm;…

Đại diện WHO tại Việt Nam TS.Kidong Park khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và các đối tác trong việc cung cấp các hỗ trợ kỹ thuật trong quá trình xây dựng và thực thi chính sách để ngăn chặn và phòng ngừa sử dụng rượu, bia ở mức nguy hại ở Việt Nam.

Tại cuộc họp, các đại biểu đã được nghe một số báo cáo và thảo luận với những chủ đề như: Cơ sở đề xuất ban hành Luật phòng chống tác hại của rượu, bia; Cập nhật tình hình thực hiện chiến lược toàn cầu về giảm tác hại của việc sử dụng đồ uống có cồn ở mức có hại và khuyến nghị cho Việt Nam; Một số nội dung cơ bản của Dự thảo Luật phòng chống tác hại của rượu bia./.