Căn cứ theo Điều 3 và Điều 7 Nghị định số 274/2025/NĐ-CP, kể từ ngày 30/11/2025, các đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH bắt buộc, BHTN sẽ phải nộp thêm mức 0,03%/ngày tính trên số tiền và số ngày chậm đóng, trốn đóng.

Về xác định số tiền và số ngày chậm đóng, Nghị định nêu rõ: số tiền chậm đóng được tính trên phần nghĩa vụ đóng của người sử dụng lao động theo quy định của Luật BHXH và pháp luật về BHTN, kể từ sau thời hạn phải đăng ký tham gia và đóng. Nếu người lao động chưa được đăng ký tham gia trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn bắt buộc, số tiền chậm đóng sẽ được tính từ sau thời điểm đó. Trong mọi trường hợp, doanh nghiệp vẫn phải thực hiện nghĩa vụ đóng đầy đủ cho người lao động. Số ngày chậm đóng được xác định bắt đầu từ ngày sau thời hạn quy định về đăng ký và đóng BHXH, BHTN.

Về cách xác định số tiền và số ngày trốn đóng: Trường hợp người sử dụng lao động không đăng ký tham gia BHXH, BHTN cho người lao động sau 60 ngày kể từ thời điểm bắt buộc sẽ bị coi là trốn đóng, và số tiền trốn đóng chính là phần nghĩa vụ đáng lẽ phải thực hiện. Nếu doanh nghiệp khai báo tiền lương thấp hơn thực tế để giảm mức đóng, phần chênh lệch sẽ được tính là số tiền trốn đóng. Với những đơn vị đã bị cơ quan BHXH đôn đốc nhưng không thực hiện nghĩa vụ, số tiền và số ngày trốn đóng sẽ được tính từ sau 60 ngày kể từ ngày hết hạn đóng hoặc theo thời điểm quy định trong văn bản đôn đốc. Việc quy định cụ thể từng tình huống nhằm siết chặt trách nhiệm, hạn chế tình trạng cố tình né tránh nghĩa vụ đóng BHXH, BHTN.

Về trách nhiệm đôn đốc, hằng tháng, cơ quan BHXH có trách nhiệm rà soát, xác định đơn vị, doanh nghiệp chậm đóng hoặc trốn đóng BHXH, BHTN và gửi văn bản đôn đốc trong 10 ngày đầu tháng. Văn bản đôn đốc phải nêu rõ:1) Số tiền, số ngày chậm đóng, trốn đóng. 2) Số tiền phải nộp thêm 0,03%/ngày tính trên số tiền, số ngày chậm đóng, trốn đóng. 3) Quy định của pháp luật về các biện pháp xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng. 4) Thời hạn chuyền từ hành vi chậm đóng sang trốn đóng và các biện pháp xử lý hành vi trốn đóng.

Theo Nghị định số 274/2025/NĐ-CP: 1) Số tiền chậm đóng là phần nghĩa vụ mà người sử dụng lao động còn phải nộp sau thời hạn đóng BHXH, BHTN chậm nhất. Số ngày chậm đóng được tính từ ngày sau thời hạn đăng ký hoặc đóng BHXH, BHTN theo quy định. 2) Số tiền trốn đóng được xác định khi người sử dụng lao động không đăng ký, không đóng BHXH, BHTN hoặc kê khai mức lương thấp hơn thực tế, sau 60 ngày kể từ khi hết thời hạn phải đóng mà vẫn không khắc phục.

Nghị định cũng nêu rõ, các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi thiên tai, dịch bệnh, tình trạng khẩn cấp hoặc sự kiện bất khả kháng được cơ quan có thẩm quyền công bố sẽ không bị coi là trốn đóng BHXH, BHTN. Tuy nhiên, phải có hồ sơ chứng minh nguyên nhân bất khả kháng gửi cơ quan BHXH trước ngày 25 của tháng có văn bản đôn đốc./.