Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình.

Trình bày Tờ trình trước UBTVQH, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan khẳng định Chương trình nhằm nâng cao toàn diện sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc và tuổi thọ của người dân; bảo đảm mọi người dân được quản lý, chăm sóc sức khỏe ban đầu có chất lượng; thúc đẩy ý thức tự chăm sóc và nâng cao sức khỏe trong cộng đồng. Cùng với đó là mục tiêu hạn chế bệnh tật, phòng bệnh từ sớm, từ xa, ngay tại cơ sở; chủ động ứng phó với già hóa dân số; chăm lo tốt hơn cho các nhóm yếu thế.

Chương trình đặt mục tiêu đến năm 2030 và 2035 đạt các chỉ tiêu quan trọng như: 90-95% xã, phường đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã; 100% người dân được lập hồ sơ sức khỏe điện tử và quản lý theo vòng đời; 100% CDC tỉnh, thành đủ năng lực xét nghiệm tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm; Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi xuống dưới 15% vào năm 2030 và dưới 13% vào năm 2035; Giảm tỷ số giới tính khi sinh xuống dưới 109 bé trai/100 bé gái (2030) và dưới 107 (2035); Tăng tỷ suất sinh thô, nâng chất lượng dân số, mở rộng tầm soát bệnh bẩm sinh và tư vấn tiền hôn nhân; Tăng 70-90% số người yếu thế tiếp cận dịch vụ chăm sóc xã hội so với giai đoạn trước.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, Chương trình bám sát Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới; Nghị quyết số 72-NQ/TW ngày 9/9/2025 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân” và các chỉ đạo của Tổng Bí thư trong Thông báo 176-TB/VPTW. Nội dung được xây dựng theo nguyên tắc trọng tâm, tránh trùng lặp, bảo đảm hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước.

Thẩm tra Tờ trình, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ: Thường trực Ủy ban tán thành sự cần thiết ban hành chương trình nhằm thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng về chăm sóc sức khỏe nhân dân và công tác dân số. Chương trình đã đáp ứng điều kiện quyết định chủ trương đầu tư theo quy định của Luật Đầu tư công.

Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị Chính phủ nghiên cứu bổ sung người khuyết tật vào nhóm đối tượng ưu tiên; đồng thời quy định rõ cơ chế giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết nhằm bảo đảm thống nhất, linh hoạt khi triển khai.

Liên quan đến nguồn lực, Ủy ban đề nghị Chính phủ bảo đảm bố trí đủ nguồn vốn tối thiểu, tăng cường huy động xã hội hóa, xem xét bổ sung nguồn lực khi có điều kiện. Đối với ngân sách địa phương, cần đánh giá sát khả năng cân đối, bố trí vốn phù hợp với thực tiễn của từng tỉnh, thành.

Về mục tiêu và cấu trúc chương trình, Ủy ban yêu cầu tiếp tục rà soát để bảo đảm tính thống nhất giữa mục tiêu tổng quát, mục tiêu cụ thể và các hoạt động của từng tiểu dự án; xác định rõ các chỉ số đầu ra, tránh dàn trải, trung lặp, bảo đảm thuận lợi cho công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá hiệu quả kinh tế – xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh.

Thường trực Ủy ban đề nghị trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, Chính phủ cần đặc biệt chú trọng phương thức tổ chức thực hiện; bảo đảm tính khả thi đối với các địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa, nơi điều kiện hạ tầng y tế còn hạn chế. Các giải pháp cần được cụ thể hóa, có lộ trình rõ ràng, cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương để tránh manh mún, dàn trải nguồn lực.

Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035 là bước đi quan trọng nhằm xây dựng một xã hội khỏe mạnh, phát triển bền vững; đồng thời tạo nền tảng để Việt Nam chủ động ứng phó với những thách thức mới về dân số, dịch tễ và sức khỏe cộng đồng trong thời kỳ mới./.