Theo ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng Vụ BHXH (Bộ LĐ-TB&XH), Luật BHXH 2024 đã gia tăng cơ hội được hưởng lương hưu đối với người lao động (NLĐ) Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và lao động nước ngoài làm việc tại Việt Nam. Luật mới đã quy định linh hoạt hơn về đóng - hưởng.

Từ ngày 1/7, khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực, người lao động dù đi làm việc ở nước ngoài cũng có cơ hội hưởng lương hưu (Ảnh minh họa).

Thời gian tham gia BHXH của NLĐ ở Việt Nam và ở nước ngoài được tính để xét điều kiện hưởng chế độ BHXH. NLĐ khi đủ điều kiện có cơ hội được hưởng đồng thời chế độ hưu trí ở cả Việt Nam và nước mà Việt Nam có ký Điều ước quốc tế về BHXH.

Đến nay, Việt Nam mới ký Hiệp định song phương về BHXH với Chính phủ Hàn Quốc. Hiệp định đã được ký kết ngày 14/12/2021 tại Thủ đô Seoul (Hàn Quốc). Việc ký kết Hiệp định về BHXH là cần thiết để khắc phục vấn đề đóng song trùng, tối ưu hóa quyền lợi cho NLĐ hai nước.

Hiệp định được xây dựng theo nội dung của một Hiệp định toàn diện với kết cấu gồm 5 Phần 24 Điều.

Phạm vi áp dụng đối với Việt Nam là Luật BHXH (chỉ áp dụng với hai chế độ hưu trí và tử tuất), đối với Hàn Quốc là Luật Hưu trí quốc gia của Hàn Quốc. Đối tượng áp dụng là NLĐ là công dân Việt Nam, NLĐ là công dân Hàn Quốc và thân nhân hoặc người thừa kế của những người này theo quy định của pháp luật mỗi nước.

Về quy định tránh đóng BHXH hai lần, đối với lao động phái cử, NLĐ của một bên ký kết được cử đi làm việc ở bên ký kết còn lại thì chỉ áp dụng pháp luật của bên ký kết đầu tiên trong thời gian 60 tháng đầu và có thể kéo dài thêm không quá  36 tháng. Hết thời gian trên sẽ chỉ áp dụng pháp luật của nước NLĐ đến làm việc.

Đối với lao động tuyển dụng tại chỗ, NLĐ của một bên ký kết đang tạm sinh sống và được tuyển dụng bởi người sử dụng lao động ở bên ký kết còn lại thì chỉ áp dụng pháp luật của bên ký kết còn lại.

Riêng đối với NLĐ là công dân Hàn Quốc được người sử dụng lao động tại Việt Nam tuyển dụng làm việc tại Việt Nam thì chỉ áp dụng pháp luật của Hàn Quốc trong thời gian không quá 60 tháng.

Về cộng gộp thời gian tham gia và tính hưởng BHXH, Hiệp định quy định thời gian tham gia BHXH để tính hưởng quyền lợi hưu trí là tổng các khoảng thời gian tham gia BHXH đã được ghi nhận theo pháp luật của Việt Nam và Hàn Quốc không bao gồm thời gian trùng (nếu có).

Việc tính hưởng chế độ BHXH được thực hiện theo quy định pháp luật của mỗi bên ký kết. 

Hiện nay để triển khai Luật BHXH, đặc biệt vấn đề liên quan đến lương hưu cho NLĐ đi làm việc ở nước ngoài tại dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất phương án tính lương hưu đối với NLĐ đã tham gia BHXH tại nước ngoài.

Tại dự thảo Thông tư hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc, Bộ LĐ-TB&XH đề xuất phương án tính lương hưu đối với NLĐ đã tham gia BHXH tại nước ngoài.

Theo đó, mức lương hưu hàng tháng của NLĐ đủ điều kiện hưởng lương hưu, có thời gian tham gia BHXH theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên nhưng thời gian đóng BHXH tại Việt Nam dưới 15 năm sẽ được tính theo quy định tại khoản 4 Điều 66 của Luật BHXH.

Cụ thể, mỗi năm đóng trong thời gian này sẽ được tính bằng 2,25% mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH. 

Như vậy, trường hợp Chính phủ Việt Nam ký kết hợp tác song phương với các quốc gia khác về BHXH, NLĐ đi làm việc ở nước ngoài cũng như người nước ngoài đến làm việc tại Việt Nam cũng sẽ được đảm bảo nhiều hơn về quyền lợi. Và bắt đầu từ ngày 1/7, khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực, NLĐ dù đi làm việc ở nước ngoài cũng sẽ có nhiều cơ hội hưởng lương hưu hơn.