Chung tay vào cuộc từ cơ sở

Hướng tới mục tiêu đạt tối thiểu 79% người hưởng các chế độ an sinh xã hội nhận tiền qua tài khoản cá nhân vào cuối năm 2025, UBND tỉnh Sơn La đã chỉ đạo quyết liệt các cấp, ngành cùng tham gia. Nhiều đợt truyền thông, vận động được triển khai đồng loạt nhằm khuyến khích người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH chuyển từ hình thức nhận trực tiếp bằng tiền mặt sang phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, tiện lợi và an toàn hơn.

Tại các xã, phường, chính quyền cơ sở chủ động phối hợp với Công an xã, cơ quan BHXH, Bưu điện và các ngân hàng để tiếp cận từng trường hợp thụ hưởng. Việc vận động người dân mở tài khoản cá nhân cũng được đưa vào tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ năm 2025 của tập thể và người đứng đầu đơn vị, tạo sự quyết tâm cao trong toàn hệ thống, góp phần đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi phương thức chi trả.

Đóng vai trò cơ quan thường trực tham mưu, BHXH tỉnh Sơn La đã hướng dẫn các phòng nghiệp vụ và BHXH cấp huyện thành lập tổ công tác tại từng xã. Tổ công tác gồm cán bộ công an, chuyên viên BHXH, nhân viên Bưu điện và ngân hàng, phối hợp trực tiếp tại các điểm chi trả để tư vấn, hỗ trợ người dân mở tài khoản cá nhân. Đồng thời, việc rà soát, cập nhật thông tin người hưởng cũng được tiến hành đồng bộ nhằm hạn chế sai sót trong quá trình chi trả.

Theo ông Đinh Thanh Tùng - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Sơn La, các buổi tuyên truyền trực tiếp tại điểm chi trả giúp người dân hiểu rõ lợi ích khi nhận chế độ qua tài khoản cá nhân. Các ngân hàng tham gia chương trình cam kết miễn phí mở thẻ, miễn phí duy trì tài khoản và giảm phí giao dịch, từ đó giúp tháo gỡ tâm lý e ngại, đặc biệt với người cao tuổi. Nhờ vậy, hiệu quả vận động ngày càng được nâng cao.

Đối với người lớn tuổi hoặc những trường hợp khó khăn khi sử dụng điện thoại thông minh, tổ công tác hướng dẫn hình thức ủy quyền để người thân nhận thay qua tài khoản ngân hàng. Một số trường hợp đặc biệt được hỗ trợ từng bước, giúp họ dễ dàng tiếp cận hình thức chi trả mới. Mọi quy trình đều được giải thích rõ ràng, nhằm đảm bảo người dân yên tâm và thuận tiện trong giao dịch hằng tháng.

Song song với đó, BHXH tỉnh cũng phối hợp Trung tâm Dịch vụ việc làm hướng dẫn người lao động khai báo thông tin và đăng ký nhận trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản ngay khi nộp hồ sơ. Các doanh nghiệp được đề nghị vận động người lao động mở tài khoản từ khi đăng ký tham gia BHXH, qua đó rút ngắn thời gian chi trả và tăng tính minh bạch trong từng giao dịch.

Cán bộ BHXH tỉnh Sơn La hướng dẫn nhân dân phường Chiềng Cơi cài đặt, tra cứu BHXH, BHYT trên ứng dụng VssID và VneID.

Dần thay đổi thói quen của người dân

Sau hơn một tháng triển khai, toàn tỉnh ghi nhận 38.587 trong tổng số 47.605 người hưởng đã chuyển sang nhận chế độ bảo hiểm qua tài khoản cá nhân, đạt tỷ lệ 81%. Trong đó, nhóm người nhận lương hưu và trợ cấp hằng tháng đạt 74%, trợ cấp một lần đạt hơn 99%, trợ cấp thất nghiệp đạt 99,5%. Một số xã như Pá Vạt, Tả Bón, Nậm Mằn hay Mường Cang đạt tỷ lệ 100%, thể hiện sự nỗ lực lớn của chính quyền cơ sở và các lực lượng tham gia.

Trước đây, ông Lò Văn Tiếp (bản Nà Nhụng, xã Nậm Mằn) phải đi bộ hơn 4 km để nhận lương hưu mỗi tháng, đặc biệt vất vả trong mùa mưa rét. Khi được cán bộ địa phương tư vấn mở tài khoản, ông đã đăng ký ngay. Từ đó, mỗi kỳ chi trả, ông chỉ cần kiểm tra tin nhắn từ ngân hàng và có thể sử dụng dịch vụ thanh toán không tiền mặt tại các cửa hàng trong xã.

Tại khu vực thị trấn, bà Trần Thị Hảo (tổ 7, phường Quyết Tâm) cho biết, việc nhận lương hưu qua tài khoản giúp bà hạn chế đi lại và giảm rủi ro nhầm lẫn khi nhận tiền. Bà có thể quản lý chi tiêu qua lịch sử giao dịch, thuận tiện và an toàn hơn so với việc cầm theo tiền mặt. Nhiều người cao tuổi khác cũng có trải nghiệm tương tự sau khi chuyển sang phương thức chi trả mới.

Tuy vậy, quá trình triển khai vẫn gặp một số khó khăn. Tại các vùng sâu, vùng xa, giao thông đi lại khó khăn, sóng điện thoại yếu và thiếu máy ATM khiến việc mở và sử dụng tài khoản còn trở ngại. Không ít người dân sử dụng số điện thoại không chính chủ hoặc không có điện thoại thông minh, khiến việc xác thực thông tin mất nhiều thời gian. Tổ công tác phải tăng số buổi tiếp cận và hỗ trợ trực tiếp để đảm bảo tiến độ.

Lãnh đạo BHXH tỉnh Sơn La cho biết, thời gian tới, ngành BHXH sẽ tiếp tục mở rộng các hình thức truyền thông, tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương, ngân hàng và Bưu điện để hỗ trợ người hưởng mở và sử dụng tài khoản cá nhân. Việc đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt sẽ góp phần thúc đẩy chuyển đổi số, nâng cao tính minh bạch và hiện đại trong công tác chi trả an sinh xã hội, hướng tới hệ thống phục vụ người dân ngày càng thuận tiện, bền vững./.