Tín hiệu tích cực từ cơ sở

Tại khu vực Bắc Yên, công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT đạt kết quả ấn tượng nhờ sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền cơ sở và cơ quan BHXH. Năm 2025, Bắc Yên được giao chỉ tiêu 10.221 người tham gia BHXH, chiếm 24,5% lực lượng lao động; 64.528 người tham gia BHYT với mục tiêu bao phủ 98,2% dân số toàn khu vực.

Hiện BHXH cơ sở Bắc Yên phụ trách 5 xã vùng cao với tổng dân số 66.394 người, phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số. Đơn vị đã phối hợp kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách tại xã, đưa chỉ tiêu phát triển BHXH, BHYT vào nghị quyết đảng bộ địa phương. Qua đó tạo động lực và trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH, BHYT.

Theo ông Nguyễn Đình Lương - Phó Giám đốc BHXH cơ sở Bắc Yên, viên chức BHXH được phân công phụ trách từng địa bàn, tập trung rà soát nhóm chưa tham gia theo dữ liệu ngành thuế cung cấp để phát triển người tham gia bắt buộc tại doanh nghiệp và hộ kinh doanh cá thể. Tại cơ sở, các buổi đối thoại với người dân được tổ chức tại bản, tiểu khu nhằm giải đáp thắc mắc về quyền lợi, nghĩa vụ, qua đó tăng sự tin tưởng và khuyến khích người dân tham gia BHXH, BHYT.

Cán bộ BHXH tỉnh Sơn La hướng dẫn người dân cài đặt, tra cứu BHXH, BHYT trên ứng dụng VssID và VneID.

Song song với tuyên truyền trực tiếp, BHXH Bắc Yên đổi mới hình thức truyền thông theo hướng linh hoạt, phù hợp đặc thù vùng cao. Người dân tiếp cận thông tin qua loa bản, mạng xã hội và các buổi sinh hoạt đoàn thể. Hệ thống điểm thu được mở rộng tới tất cả bản, tiểu khu giúp người dân dễ dàng đăng ký, nộp phí và nhận tư vấn ngay tại nơi cư trú mà không phải di chuyển xa.

Theo ông Lừ Văn Hòa - Phó Chủ tịch UBND xã Bắc Yên, địa phương sử dụng dữ liệu dân cư để xác định chính xác số người chưa có thẻ BHYT hoặc chưa tham gia BHXH, từ đó phối hợp cơ quan BHXH trực tiếp tuyên truyền, vận động. Các đơn vị trốn đóng, nợ đóng BHXH đều được rà soát, kiểm tra và xử lý nghiêm theo quy định.

Bên cạnh đó, chính quyền xã vận động nguồn lực xã hội hóa để hỗ trợ thẻ BHYT cho hộ khó khăn, giúp tăng tỷ lệ bao phủ và bảo đảm tính bền vững của chính sách. Đến nay toàn xã có hơn 19.448 người tham gia BHYT, đạt tỷ lệ bao phủ gần 91,83% dân số; có 3.737 người tham gia BHXH, bằng 31,29% lực lượng lao động.

Nhờ sự vào cuộc đồng bộ, tính đến hết tháng 10/2025, khu vực Bắc Yên đã có 8.385 người tham gia BHXH bắt buộc, đạt 101,6% kế hoạch UBND tỉnh giao; 1.788 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 91% kế hoạch; có 64.250 người tham gia BHYT, tỷ lệ bao phủ đạt 97% dân số, tương đương 99,6% kế hoạch giao.

Động lực từ chính sách mới

Từ những kết quả đạt được tại cơ sở, Sơn La tiếp tục đẩy mạnh vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, đặc biệt sau khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực. Những thay đổi quan trọng như hỗ trợ thai sản cho người tham gia BHXH tự nguyện và giảm thời gian đóng tối thiểu để hưởng lương hưu xuống còn 15 năm đã tạo sức hút rõ rệt đối với lao động khu vực phi chính thức.

Câu chuyện của chị Hà Thu Nguyệt ở Thuận Châu là ví dụ tiêu biểu. Sau khi sinh con, chị được nhận 2 triệu đồng trợ cấp thai sản từ BHXH tự nguyện - một chính sách nhân văn mới. Dù khoản tiền không lớn nhưng là sự hỗ trợ kịp thời giúp chị yên tâm chăm sóc con nhỏ. Từ trải nghiệm thực tế, chị trở thành người tích cực vận động bà con tham gia BHXH tự nguyện.

Hình minh họa (nguồn: Internet)

Không chỉ lao động nữ, nhiều người cao tuổi cũng nhận thấy lợi ích khi tham gia BHXH tự nguyện để đủ điều kiện hưởng lương hưu. Trường hợp bà Hà Thị Hiến ở Phù Yên là minh chứng rõ nét. Được cán bộ BHXH tư vấn, bà quyết định đóng một lần cho 10 năm để đủ điều kiện nghỉ hưu. Hiện bà có mức lương hưu hơn 2,6 triệu đồng/tháng và được cấp thẻ BHYT miễn phí.

Theo ông Đinh Thanh Tùng - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Sơn La, ghi nhận tại địa phương thời gian qua cho thấy việc giảm điều kiện thời gian đóng đã tạo cú hích lớn. Nhiều người từng có ý định nhận BHXH một lần nay thay đổi quyết định để tiếp tục tham gia nhằm hướng tới hưởng lương hưu và thẻ BHYT. Đây là yếu tố quan trọng thúc đẩy mở rộng diện bao phủ, nhất là ở vùng khó khăn.

Nắm bắt xu hướng đó, BHXH tỉnh đẩy mạnh tổ chức hội nghị, tọa đàm để phổ biến điểm mới của luật tới từng khu dân cư. Các nền tảng trực tuyến như Zalo, Facebook được khai thác mạnh để đưa thông tin nhanh, dễ tiếp nhận. Đội ngũ đại lý thu được đào tạo nâng cao kỹ năng tư vấn và hướng dẫn tham gia đúng quy định.

“Song song với nâng cao chất lượng phục vụ, BHXH tỉnh cũng chú trọng giải quyết chế độ nhanh và chính xác, coi đây là yếu tố quan trọng để tăng niềm tin của người dân. Những nỗ lực này giúp số người tham gia BHXH tự nguyện tăng ổn định qua từng năm. Việc mở rộng an sinh không chỉ bảo đảm đời sống cho người dân khi hết tuổi lao động mà còn góp phần giữ vững phát triển bền vững của tỉnh”, ông Đinh Thanh Tùng nhấn mạnh.

Tính đến hết tháng 11/2025, toàn tỉnh Sơn La có 147.762 người tham gia BHXH bắt buộc, bằng 19,8% lực lượng lao động, đạt 117,3% kế hoạch UBND tỉnh giao; 46.983 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 98,6% kế hoạch; 1.268.604 người tham gia BHYT, tỷ lệ bao phủ đạt 94,6% dân số, tương đương 99,1% kế hoạch được giao./.