Theo Điều 42 của Luật BHXH năm 2024, chăm sóc con dưới 7 tuổi bị ốm là một trong các trường hợp người lao động được hưởng chế độ ốm đau. Chính sách được xây dựng nhằm hỗ trợ người lao động trong giai đoạn con còn nhỏ, dễ mắc bệnh, cần có người trực tiếp chăm sóc.

Tuy nhiên, luật cũng quy định rõ một số trường hợp không được hưởng chế độ này. Người lao động sẽ không được chi trả chế độ ốm đau khi thời gian nghỉ chăm con trùng với các khoảng thời gian nghỉ theo quy định của pháp luật lao động; đang nghỉ việc hưởng nguyên lương theo luật chuyên ngành; hoặc đang trong thời gian hưởng chế độ thai sản, dưỡng sức phục hồi theo quy định về BHXH.

Thời gian nghỉ hưởng chế độ ốm đau được quy định tại Điều 44 Luật BHXH năm 2024. Theo đó, mỗi năm (từ ngày 1/1 đến 31/12), người lao động có thể nghỉ tối đa 20 ngày làm việc để chăm con dưới 3 tuổi bị ốm. Với trẻ từ đủ 3 đến dưới 7 tuổi, số ngày nghỉ tối đa là 15 ngày làm việc cho mỗi con.

Nếu cả cha và mẹ đều tham gia BHXH bắt buộc thì mỗi người được nghỉ theo mức quy định riêng, không cộng dồn cho nhau. Thời gian nghỉ tính theo ngày làm việc, không bao gồm ngày lễ, Tết hay ngày nghỉ hằng tuần.

Cụ thể như sau:

Con dưới 3 tuổi: Cha được nghỉ tối đa 20 ngày; mẹ cũng được nghỉ tối đa 20 ngày.

Con từ 3 đến dưới 7 tuổi: Cha được nghỉ tối đa 15 ngày; mẹ được nghỉ tối đa 15 ngày.

Quy định này cho phép cả hai cha mẹ có thể linh hoạt sắp xếp công việc để chăm sóc con trong thời gian ốm mà vẫn đảm bảo quyền lợi theo luật.

Cha, mẹ khi tham gia BHXH bắt buộc có thể được nghỉ tới 20 ngày để chăm con ốm. (ảnh minh họa)

Mức hưởng bằng 75% tiền lương đóng BHXH

Mức trợ cấp ốm đau khi chăm con dưới 7 tuổi được xác định theo Khoản 2 Điều 45 Luật BHXH năm 2024. Người lao động được hưởng 75% mức tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của tháng liền kề trước tháng nghỉ chăm con.

Cách tính mức hưởng như sau:

Mức hưởng 1 tháng = 75% × tiền lương làm căn cứ đóng BHXH của tháng trước khi nghỉ.

Mức hưởng 1 ngày = Mức hưởng 1 tháng ÷ 24 ngày.

Mức hưởng nửa ngày = Mức hưởng 1 ngày ÷ 2.

Đáng chú ý, luật mới cho phép người lao động nghỉ nửa ngày hoặc không trọn ngày vẫn được tính hưởng trợ cấp tương ứng. Nếu nghỉ dưới nửa ngày, sẽ được tính mức hưởng nửa ngày; nếu nghỉ từ nửa ngày đến dưới một ngày, sẽ được tính một ngày hưởng chế độ.

Các quy định này giúp người lao động có thêm sự linh hoạt trong việc xin nghỉ chăm con nhỏ, nhất là khi trẻ chỉ cần theo dõi sức khỏe tại nhà trong thời gian ngắn.

Hồ sơ hưởng chế độ

Luật BHXH năm 2024 và Quyết định 863/QĐ-BNV ngày 7/8/2025 hướng dẫn chi tiết về hồ sơ và quy trình giải quyết hưởng chế độ ốm đau, bao gồm trường hợp chăm con dưới 7 tuổi bị ốm.

Hồ sơ hưởng chế độ phụ thuộc vào việc con của người lao động điều trị nội trú, ngoại trú hay điều trị ở nước ngoài:

1. Trường hợp trẻ điều trị nội trú:

Người lao động cần cung cấp một trong các giấy tờ: giấy ra viện; bản tóm tắt hồ sơ bệnh án; hoặc giấy tờ khác chứng minh quá trình điều trị. Người sử dụng lao động lập danh sách người lao động nghỉ hưởng chế độ ốm đau theo mẫu 01D-HSB để gửi cơ quan BHXH.

2. Trường hợp trẻ điều trị ngoại trú:

Người lao động nộp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH; hoặc giấy ra viện có ghi rõ thời gian điều trị ngoại trú sau nội trú; hoặc bản tóm tắt hồ sơ bệnh án có ghi chỉ định điều trị ngoại trú. Người sử dụng lao động lập danh sách tương tự như trên.

3. Trường hợp trẻ điều trị ở nước ngoài:

Cần có giấy tờ khám chữa bệnh do cơ sở y tế nước ngoài cấp, thể hiện rõ tên bệnh và thời gian điều trị. Hồ sơ phải kèm bản dịch tiếng Việt có chứng thực và được hợp pháp hóa lãnh sự (trừ trường hợp điều ước quốc tế có quy định khác).

Việc bổ sung, làm rõ và hoàn thiện các quy định về chế độ ốm đau chăm con dưới 7 tuổi sẽ góp phần bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người lao động, nhất là các gia đình trẻ có con nhỏ. Chính sách mới cũng giúp cha mẹ chủ động hơn trong việc sắp xếp công việc, chăm sóc sức khỏe con mà không quá lo ngại về thu nhập./.