Làm rõ hơn khái niệm về hành vi chậm đóng và trốn đóng BHXH, BHYT

Luật BHXH năm 2024 và Luật BHYT năm 2024 đã làm rõ hơn về hành vi chậm đóng và trốn đóng BHXH, BHYT. Nếu như hành vi chậm đóng BHXH, BHYT là việc: Chưa đóng hoặc đóng chưa đầy đủ số tiền phải đóng BHXH, BHYT kể từ sau ngày đóng BHXH, BHYT chậm nhất; Không lập danh sách hoặc lập danh sách không đầy đủ số người phải tham gia BHXH, BHYT trong thời hạn 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định.

Trong khi đó, hành vi trốn đóng BHXH, BHYT mang tính chất nghiêm trọng hơn, cụ thể: Người sử dụng lao động không lập danh sách hoặc lập danh sách không đầy đủ số người phải tham gia BHXH, BHYT sau 60 ngày kể từ ngày hết thời hạn quy định; Không đóng hoặc đóng không đầy đủ số tiền đã đăng ký BHXH, BHYT sau 60 ngày kể từ ngày đóng BHXH, BHYT chậm nhất theo quy định và đã được cơ quan có thẩm quyền đôn đốc theo quy định.

Tăng cường chế tài xử lý

Song song với việc định nghĩa rõ ràng hơn về các hành vi vi phạm, hai bộ Luật nêu trên cũng đã đưa ra những quy định để tăng cường các chế tài xử lý các hành vi vi phạm, nhằm nâng cao tính răn đe và bảo đảm thực thi hiệu quả pháp luật về BHXH, BHYT. Với người sử dụng lao động có hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH, BHYT sẽ: Buộc phải nộp đủ số tiền chậm đóng; Nộp số tiền bằng 0,03%/ngày tính trên số tiền BHXH, BHTN trốn đóng và số ngày trốn đóng vào quỹ BHXH, BHYT; Bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật; Không được xét tặng danh hiệu thi đua hoặc hình thức khen thưởng.

Đặc biệt, đối với hành vi trốn đóng BHXH, BHYT, ngoài các chế tài nêu trên, người sử dụng lao động còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật. Đây là điểm mới, thể hiện rõ sự nghiêm khắc trong công tác quản lý nhà nước về BHXH, BHYT.

Hướng tới đảm bảo tối đa quyền lợi an sinh cho người lao động

Việc tăng cường chế tài, đặc biệt là khả năng truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi trốn đóng BHXH, BHYT tại hai bộ Luật nêu trên, được kỳ vọng sẽ tạo sức răn đe mạnh mẽ hơn đối với các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các đơn vị sử dụng lao động. Người sử dụng lao động tham gia đầy đủ, đúng quy định về BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động, không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà còn thể hiện trách nhiệm xã hội và cam kết phát triển bền vững cho doanh nghiệp.

Đối với người lao động, khi được đóng BHXH, BHYT đầy đủ và đúng thời hạn, người lao động sẽ có cơ hội được hưởng các chế độ an sinh chính đáng như ốm đau, thai sản, tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp, khám chữa bệnh, hưu trí,... kịp thời, đầy đủ. Đây cũng là nền tảng để tiếp tục củng cố niềm tin của người lao động và xã hội vào hệ thống các chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước.

Bên cạnh đó, các quy định này còn góp phần đảm bảo sự minh bạch, công bằng giữa các đơn vị sử dụng lao động. Những đơn vị chấp hành đúng quy định pháp luật về BHXH, BHYT sẽ không còn bị cạnh tranh không lành mạnh bởi các đơn vị cố tình vi phạm. Đồng thời, góp phần giữ vững sự cân đối tài chính bền vững của các quỹ BHXH, BHYT - đảm bảo tính bền vững và hiệu quả của hệ thống an sinh xã hội trong dài hạn./.