Cuộc đối thoại có sự tham dự của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương.

Đây là lần thứ tư Thủ tướng trực tiếp đối thoại với công nhân để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của anh chị em công nhân nói chung và lần này là công nhân kỹ thuật bậc cao với khoảng 1.000 công nhân lao động từ 7 tỉnh và thành phố thuộc các vùng kinh tế trọng điểm của đất nước.

Quang cảnh cuộc đối thoại.

Tạo điều kiện để công nhân nâng cao trình độ

Cuộc đối thoại xoay quanh 5 nhóm vấn đề chính: Những chính sách của doanh nghiệp đối với lực lượng công nhân kỹ thuật cao; những chính sách của địa phương trong việc phát triển nguồn nhân lực có kỹ thuật cao; đề xuất của công nhân, người lao động có kỹ thuật cao đối với Chính phủ trong việc ban hành những chính sách để tạo động lực phát triển bản thân; cần làm gì để những lao động bình thường trở thành công nhân kỹ thuật cao; tâm tư nguyện vọng của những công nhân có kỹ thuật cao để có thể đóng góp nhiều hơn vào sự phát triển của doanh nghiệp, của địa phương và đất nước.

Từ những ý kiến tại cuộc đối thoại, Chính phủ cùng các ban, bộ, ngành Trung ương, chính quyền địa phương và doanh nghiệp sẽ có các giải pháp cụ thể để giải quyết những tâm tư, nguyện vọng và đề xuất của công nhân, lao động kỹ thuật cao.

Tham gia cuộc đối thoại, các công nhân đã chia sẻ về một số ngành nghề đặc trưng mà ngành giáo dục chưa đáp ứng được; Kỹ thuật viên nhiều ngành nghề phải thuê nước ngoài, tốn nhiều tiền trả lương; Nhân lực Việt Nam chỉ tự thân học hỏi kinh nghiệm là chính chứ chưa được đào tạo bài bản; Việc gắn kết giữa cơ sở đào tạo nghề và doanh nghiệp, chúng ta đã làm nhưng chưa đi vào thực chất trong khi đó, hệ thống quản lý điều hành ngày càng phức tạp. Từ đó, đưa ra những kiến nghị về đào tạo nghề, có chính sách tạo điều kiện cho công nhân nâng cao trình độ; Chính phủ cần khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao, kéo theo nhu cầu tuyển dụng và sử dụng công nhân kỹ thuật cao….

Thủ tướng nhận bản kiến nghị của công nhân tại cuộc đối thoại.

Trước các ý kiến của công nhân, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung cho biết Bộ đang hoàn thiện Đề án đổi mới nâng cao chất lượng nghề nghiệp theo hướng dự báo tốt về nhu cầu thị trường, giảm lý thuyết, tăng thực hành, tập trung đào tạo mới và đào tạo lại cho những công nhân có nhu cầu.

Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, hiện Bộ đã chỉ đạo, cho phép tạo môi trường sinh thái gắn kết giữa nhà trường và doanh nghiệp. Theo đó, cho doanh nghiệp tham gia trực tiếp vào việc đào tạo; các kỹ sư có kinh nghiệm có thể tham gia công tác đào tạo.

Ý kiến một số bộ, ngành cho rằng, đào tạo lao động có trách nhiệm của doanh nghiệp là để nâng cao sức cạnh tranh nên doanh nghiệp phải đổi mới sáng tạo, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ. Muốn vậy, doanh nghiệp phải đào tạo để có đội ngũ lao động kỹ thuật cao.

Công nhân kỹ thuật cao là cơ hội cho sự phát triển cạnh tranh khi đất nước hội nhập

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, phân loại, có văn bản gửi cho từng bộ, ngành, địa phương để trả lời đồng thời khẳng định, công nhân kỹ thuật cao là tài nguyên, là tài sản, vốn quý của dân tộc, quốc gia. Thế giới đã chuyển từ tuyển dụng dựa vào bằng cấp sang tuyển dụng nhân lực sở hữu kỹ năng cụ thể. Do vậy, công nhân kỹ thuật cao là lực lượng lao động đang có nhu cầu tăng cao, là cơ hội cho sự phát triển cạnh tranh khi đất nước hội nhập.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại cuộc đối thoại.

Tuy nhiên, thực trạng hiện nay là trong 17,5 triệu lao động có quan hệ lao động, trên tổng số hơn 53 triệu lao động cả nước thì có chưa đến 19% công nhân kỹ thuật cao. Theo Thủ tướng, tỷ lệ này là thấp. Việt Nam là quốc gia đang trên đà phát triển nhanh nhưng nền kinh tế có xuất phát điểm thấp, đặc biệt doanh nghiệp có năng suất thấp, sức cạnh tranh của từng doanh nghiệp còn hạn chế mà nguyên nhân đầu tiên là thiếu hụt công nhân kỹ thuật cao, cả về số lượng, chất lượng.

Về vấn đề “ai sẽ phát triển đội ngũ công nhân kỹ thuật cao”, Thủ tướng nhìn nhận trước hết là Chính phủ, cơ quan hoạch định chính sách và nơi đào tạo, các bộ, ngành, địa phương và công đoàn cũng phải chủ động trong vấn đề này. Công nhân phải tự học tự rèn. Doanh nghiệp tạo điều kiện và quan tâm. Tất cả phải chung tay vào làm công việc quan trọng này, tránh tình trạng mỗi người một hướng.

Về phía Chính phủ, Thủ tướng nêu rõ sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển nhân lực, nhất là việc tập trung đào tạo, phát triển đội ngũ công nhân, lao động thực hành giỏi, tay nghề cao, với mục tiêu Việt Nam phải phấn đấu vươn lên trở thành quốc gia khởi nghiệp, năng động, sáng tạo, là điểm đến tin cậy của các tập đoàn lớn, công nghệ cao. Cũng như các doanh nghiệp Việt Nam phát triển với tốc độ cao, chất lượng cao, năng suất cao từ nguồn nhân lực chất lượng cao.

Chính phủ tiếp tục chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương, chủ doanh nghiệp quan tâm đến 4 vấn đề thiết yếu của công nhân: lương và thu nhập, bảo đảo nhu cầu tối thiểu; nhà ở xã hội cho công nhân; môi trường làm việc, học tập; chỗ học tập và vui chơi cho con em của công nhân.

Đại diện công nhân tham dự buổi đối thoại.

Thủ tướng mong muốn công nhân phải tự học, tự rèn, học nữa, học mãi. Công nhân phải có khát vọng, hoài bão; khát vọng làm thay đổi cuộc sống. Cần vượt qua thói quen lãng phí thời gian như việc lướt web, chơi game và uống cà phê kéo dài, tránh xa tệ nạn xã hội, nhất là trong giới trẻ. Chúng ta phải dành thời gian rỗi cho việc đọc sách, trau dồi kiến thức, kỹ năng và các hoạt động có ích khác. Mỗi  công nhân cần đặt ra kế hoạch cụ thể của riêng mình để phấn đấu, nhất là công nhân trẻ tuổi. Yêu cầu trước tiên đối với công nhân, đặc biệt là công nhân kỹ thuật cao, là phải có tác phong công nghiệp, kỷ luật lao động tốt, phải tự đào tạo, nâng cao tay nghề, tự cập nhật kiến thức. Internet và các công cụ học tập trực tuyến đã mở ra cơ hội tự học chưa từng có đối với mỗi người.

Với giai cấp công nhân, cần rèn luyện bản lĩnh, giữ vững lập trường giai cấp; thể hiện trách nhiệm công dân đối với xã hội; tích cực tham gia xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định; nâng cao cảnh giác, không để bị lôi kéo, dụ dỗ vào những việc làm sai trái.

Đối với công đoàn các cấp, tiếp tục đổi mới phương pháp làm việc, cách thức tiếp cận, tương tác với công nhân. Không chỉ nắm tâm tư, nguyện vọng của công nhân mà công đoàn cần quan tâm đến hoàn cảnh gia đình họ, hậu phương của người công nhân. Công nhân nước ta phần lớn xa quê, xa nhà, công đoàn cần tìm giải pháp để có thể thay thế phần nào cho gia đình của họ, để tổ chức công đoàn trở thành gia đình thứ 2 của công nhân.

Đối với doanh nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại, trở thành những doanh nghiệp thông minh, cơ sở sản xuất thông minh, ứng dụng công nghệ số. Có chính sách đãi ngộ phù hợp để công nhân lao động kỹ thuật cao trở thành “đầu kéo phát triển” của doanh nghiệp, của địa phương, của đất nước.

Đối với các bộ, ngành, địa phương, cần quan tâm đến chính sách tiền lương, có giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đồng thời có chính sách quan tâm đến đời sống người lao động.

Chính quyền địa phương ưu tiên đầu tư cho công tác đào tạo, nâng cao chất lượng cuộc sống của người lao động; tôn vinh, khen thưởng công nhân, lao động./.