Nhận diện ma túy đá, ma tuý muối tắm và muối tắm thông thường.

“Muối tắm” là một từ lóng để ám chỉ một loại ma túy mới và được phổ biến trong thời gian gần đây bao gồm một hay nhiều hóa chất tổng hợp có công thức liên quan đến cathinone/mephedrone và được xem là một chất kích thích dạng amphetamine (amphetamine-like stimulant). Hai chất này cũng được tìm thấy trong lá một loài thực vật có tên gọi là Khat với tên khoa học là Catha edulis.

Trên thị trường đen, muối tắm (mephedrone) thường được bán ở dạng tinh thể màu trắng nhưng có hạt to hơn và kém trong suốt hơn so với đá (methamphetamine) và cũng được sử dụng bằng cách đốt hít như đá hơn là đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.

Cathinone đươc tổng hợp và chiết xuất từ lá cây Khat vào năm 1920  nhưng đã bị lãng quên cho đến những năm đầu của thế kỷ 21. Trong khi đó, Mephedrone được tổng hợp vào năm 1929 và cũng được chiết suất từ lá cây Khat và cũng như cathinone, nó đã bị lãng quên cho đến khoảng năm 2000.

Có tác động tương tự ma tuý đá

Theo bác sĩ Huỳnh Thanh Hiển, Bệnh viện Tâm thần TP. Hồ Chí Minh, khi việc sản xuất methamphetamine trở nên khó khăn do công ước quốc tế năm 1988 về kiểm soát các tiền chất và việc mua bán, vận chuyển methamphetamine bị kiểm soát chặt chẽ hơn. Thế giới ngầm đã nhìn ra một dẫn xuất của cathinone là mephedrone có công thức hóa học khá giống và cho một tác động trên thần kinh trung ương tương tự như methamphetamine.

Để việc mua bán được thuận lợi, họ đã đặt tên sản phẩm của mình là “muối tắm” trùng với sản phẩm được bày bán hợp pháp là magnesium sulfate. Cùng với sự phát triển của Internet và phương pháp bán hàng qua mạng đã làm bùng nổ mức độ lan rộng của việc sử dụng mephedrone trong suốt thập kỷ đầu của thế kỷ 21. Đây thực chất là 1 loại ma túy tổng hợp mang tính giải trí (recreational designer drugs), trước đây được bán rộng rãi tại Bắc Mỹ và Châu Âu trong các cửa hàng tiện lợi và tại các trạm xăng, được ghi trên bao bì là không dùng cho người (not for human consumption)  và được quảng cáo là dùng để tắm cho thú cưng.

Việc ma túy này có cái tên khá ngộ nghĩnh là do chúng có hình dạng kết tinh khá giống với magnesium sulfate (MgSO4), thường được bán để pha vào bồn tắm với các tên thương hiệu khá nổi tiếng là Epsom salts, Radox. Đây là một kiểu lập lờ “đánh lận con đen” để qua mặt các cơ quan pháp luật. Các tên lóng bao gồm: MCat (do làm từ lá cây Khat), Meow Meow, Hagigat, White magic…

Hiện nay, lần lượt các quốc gia Israel, Anh, Thụy Sĩ, Úc… đưa “muối tắm” vào vòng kiểm soát đặc biệt. Hiện nay “muối tắm” bị cấm tại ít nhất 41 quốc gia. Tại Hoa kỳ, Tổng Thống Barack Obama đã ký đạo luật đưa mephedrone vào bảng 1 đặt dưới sự kiểm soát của cơ quan bài trừ ma túy liên bang (Drug Enforcement Administration-DEA) vào ngày 10/07/2012.

Thành phần hóa học của “muối tắm” khá đa dạng tùy thuộc vào thị hiếu của thị trường và “lò” sản xuất, thường chứa cathinone, mephedrone hoặc hỗn hợp cả 2 chất này cùng với các “chất phụ gia”.

Nếu được sử dụng bằng cách đốt hít thì hiệu ứng tác động đến sau vài phút, nồng độ đỉnh đạt được sau 30 phút và kéo dài trong 2-3 giờ.

Công thức hóa học của ma túy đá và “muối tắm” khá giống nhau, tác hại lên người dùng cũng tương tự. Sử dụng “muối tắm” sẽ cảm thấy trong người nóng ran, rạo rực, tim đập nhanh, xuất hiện ảo giác, hoang tưởng và dễ đi đến những hành động bạo lực mất kiểm soát, tấn công chính mình hoặc người khác.

“Muối tắm” và K2/spice đã xuất hiện từ đầu những năm 2000 nhưng phải đến gần mười năm sau thì mới bị đặt trong vòng pháp luật. Do công thức hóa học của mephedrone/cathinone, "muối tắm" sẽ không gây dương tính với que thử amphetamine/methamphetamine hiện có. Điều này sẽ gây bối rối cho các cơ quan thực thi pháp luật vì không đủ bằng chứng kết luận 1 người sử dụng nhóm ma túy mới này trừ khi mẫu thử được giám định tại Viện Khoa học hình sự, khá tốn kém và mất thời gian nên không thể xét nghiệm đại trà được, "dân chơi" cũng biết điều này nên hiện nay đang có xu hướng chuyển từ sử dụng hàng đá sang "muối tắm". Một hiểm họa ma túy mới đã bắt đầu lộ diện.

Gần đây, cơ quan chức năng Việt Nam cũng phát hiện thêm chất N-Ethylpentylone thuộc họ phenethylamine, tác dụng dược lý tương tự như chất cathinone có trong chất ma túy “muối tắm” (bath salts). Tuy nhiên, khác với muối tắm dạng tinh thể như muối, N-Ethylpentylone được bán dưới dạng viên như thuốc lắc. Theo Cơ quan Bài trừ ma túy Hoa Kỳ (DEA), tiền chất N-Ethylpentylone gây mất ngủ, tăng thân nhiệt, nôn mửa, kích động, mất phương hướng, hoang tưởng, ngừng tim, hôn mê và có thể tử vong.