Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại cuộc họp.

Cùng dự có Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, một số bộ, ngành và các địa phương: Hòa Bình, Yên Bái, Sơn La, Thanh Hóa, những tỉnh chịu ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt vừa qua để giải quyết một số kiến nghị cấp bách của địa phương.

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT, từ đầu năm đến nay, thiên tai trên cả nước đã làm 245 người chết và mất tích, trên 4.600 nhà bị sập, đổ, trôi, trên 102.000 nhà bị hư hỏng trên 50%. Tổng hợp từ các địa phương thiệt hại vật chất trên 36.500 tỷ đồng (tương đương trên 1,6 tỷ USD).

Riêng đợt mưa lũ đêm ngày 2, rạng sáng 3/8 và đợt mưa lũ từ 9-12/10 tại 4 tỉnh Hòa Bình, Yên Bái, Sơn La, Thanh Hóa đã có 91 người chết và mất tích, trên 356 nhà sập, đổ hoàn toàn. Tổng hợp từ các địa phương thiệt hại vật chất trên 8.500 tỷ đồng.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, vấn đề trước mắt là hỗ trợ di dời khẩn cấp khỏi vùng nguy hiểm mà theo báo cáo là có 2.436 hộ (Sơn La 557 hộ, Yên Bái 700 hộ, Hòa Bình 679 hộ, Thanh Hóa 500 hộ). Tuyệt đối không để người dân trở lại nơi ở không an toàn. Cùng với đó, hỗ trợ gạo, giống để ổn định sản xuất; đầu tư khẩn cấp các vị trí đê điều bị sự cố và xung yếu có thể gây vỡ đê tại một số địa phương, nhất là tại Thanh Hóa. Lắp đặt thử nghiệm hệ thống cảnh báo sạt lở đất tại khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất.

Phát biểu tại cuộc làm việc, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh bài học về sự chủ động khi mà nơi tâm bão thì không chết người nhưng hậu bão, mưa lũ lại gây thiệt hại lớn. Theo Phó Thủ tướng, nhiệm vụ thời gian tới là hỗ trợ lương thực cho người dân, hỗ trợ tái định cư, sửa chữa hạ tầng, đê điều. “Các đồng chí chưa có một kế hoạch đánh giá toàn diện về sạt lở thì không thể biết bố trí nguồn vốn bao nhiêu, cho bao nhiêu hộ”, Phó Thủ tướng nói: “Cần có đề án nghiên cứu hết sức cụ thể, trong đó có cả quan trắc bài bản, khoa học”.

Tại cuộc họp, các địa phương nêu một số kiến nghị, tập trung vào hỗ trợ phí di dời khẩn cấp các hộ dân ra khỏi vùng nguy hiểm, hỗ trợ gạo, giống, khắc phục cơ sở hạ tầng.

Thủ tướng cho rằng, trước các cơn bão, lũ lụt xảy ra vừa qua, cả hệ thống chính trị, nhất là lực lượng quân đội, công an đã vào cuộc tích cực, trách nhiệm, kịp thời nên đã hạn chế tối đa thiệt hại. Một số địa phương có cách làm sáng tạo, quyết liệt, khoa học. “Tôi sẽ ký quyết định khen thưởng tỉnh Ninh Bình, các đồng chí thức cả đêm trên đê. Nếu chúng ta non một chút là phá đê theo phương án 1, phương án 2 thì nước tiếp tục vào, ảnh hưởng đến 55.000 dân. Chúng ta dũng cảm, kiên trì, theo dõi sát tình hình, đã có xử lý kịp thời”, Thủ tướng nói.

Đánh giá cao việc phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai của các tỉnh, nhất là việc lo cho cuộc sống nhân dân, lo cứu dân, Thủ tướng cho biết, Thủ tướng, các Phó Thủ tướng, các bộ, ngành luôn “theo dõi sát chỉ đạo của các đồng chí”.

Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, cần rút kinh nghiệm sâu sắc từ công tác dự báo đến chỉ đạo phòng chống, khắc phục; đồng thời lưu ý một số địa phương, cơ quan chưa làm tốt công tác quan trọng này.

Thủ tướng yêu cầu, nhiệm vụ thời gian tới là tập trung lo chỗ ở cho người dân, bảo đảm ổn định cuộc sống, bảo đảm lương thực, nước sạch; lo trường học cho các em học sinh, đề phòng xảy ra dịch bệnh. Cần tiếp tục huy động mọi lực lượng hỗ trợ dân, hỗ trợ địa phương, đặc biệt là quan tâm chăm sóc gia đình bị nạn, không để người dân cô đơn, mặc cảm khi mà người bị thương không ai chăm sóc, gia đình có người bị chết mà không ai đến thăm hỏi, hỗ trợ.

“Lũ lụt như này thì các đồng chí vệ sinh một lần chưa đủ đâu, phải vệ sinh mấy lần mới được”, Thủ tướng nói. “Anh muốn cải tạo đồng ruộng thì phải huy động lực lượng nhiều lần mới có ruộng mà cấy”.

Cùng với đó, cần rà soát, hỗ trợ người dân sửa chữa nhà cửa, không để cảnh màn trời chiếu đất.

Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành chức năng chỉ đạo tốt hơn nữa, sát sao hơn nữa việc sản xuất vụ Đông; chủ động lo Tết cho người dân ngay từ bây giờ; giảm lãi suất, giãn, hoãn nợ cho hộ dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Bộ NN&PTNT sớm lo đủ giống, hỗ trợ các địa phương khôi phục sản xuất.

Huy động các lực lượng, với sự hỗ trợ của Nhà nước, bảo đảm thông suốt giao thông, nhất là các tuyến quốc lộ, hệ thống cung ứng điện, “làm sao đừng để sang năm mưa sơ sơ đã trôi mất rồi”.

Cho rằng quan trắc là một khâu yếu, Thủ tướng đề nghị ngành điện hỗ trợ một số địa phương xây dựng hệ thống quan trắc mưa.

Bộ NN&PTNT chủ trì cùng Bộ KH&ĐT trình phương án chủ động sửa chữa hồ chứa, tu bổ đê, nhất là đoạn xung yếu. Chú trọng quy hoạch dân cư, trong đó lưu ý bố trí đất sản xuất và bảo đảm an toàn cho người dân.

Ghi nhận kiến nghị của các địa phương, Thủ tướng giao Bộ NN&PTNT tổng hợp, làm việc với Bộ Tài chính xem xét cụ thể thiệt hại của các tỉnh, đề xuất Thủ tướng quyết định mức hỗ trợ.

Thủ tướng đề nghị tổ chức một hội nghị toàn quốc về phòng chống thiên tai vào cuối năm nay để tổng kết, đúc rút kinh nghiệm, bài học từ các đợt thiên tai vừa qua và đưa ra các biện pháp, định hướng thời gian tới.