Toàn cảnh hội nghị.

Tham dự Hội nghị, về phía BHXH Việt Nam có Thứ trưởng, Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh; các Phó Tổng Giám đốc: Nguyễn Đình Khương, Nguyễn Minh Thảo, Phạm Lương Sơn, Trần Đình Liệu; về phía Bộ Công an có Trung tướng Trần Văn Vệ, Quyền Tổng Cục trưởng, Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an; Thiếu tướng Nguyễn Quang Chữ, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Chính trị; đại diện lãnh đạo một số bộ, ngành Trung ương có bà Nguyễn Hồng Lý, Phó Chủ tịch BCH Trung ương Hội nông dân Việt Nam, Ủy viên Hội đồng quản lý BHXH Việt Nam; đại diện lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế có ông Bùi Thanh Hà, Phó Bí thư Thường trực tỉnh uỷ, ông Nguyễn Văn Cao, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh; lãnh đạo đại diện một số Vụ, Cục thuộc Văn phòng Chính phủ; các Cục thuộc Tổng cục Cảnh sát, Tổng cục An ninh - Bộ Công an; đại diện cho một số Vụ, Ban, đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam, Giám đốc, Phó Giám đốc, Trưởng một số phòng nghiệp vụ của BHXH 20 tỉnh, thành phố; Giám đốc, Phó Giám đốc cơ quan Công an của 23 tỉnh, thành phố...

Hiệu quả tích cực 

Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh phát biểu khai mạc hội nghị.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh cho biết, Luật BHXH sửa đổi và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT được Quốc hội ban hành đã tạo hành lang pháp lý thông thoáng hơn cho công tác quản lý Nhà nước, tổ chức thực hiện về BHXH, BHYT. Theo đó, việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT đã đạt được những kết quả nhất định, tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện giải quyết và chi trả các chế độ chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp, tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, quỹ BHYT tiếp tục phát triển dưới nhiều hình thức, mức độ khác nhau, với chiều hướng ngày càng gia tăng, diễn biến ngày càng phức tạp, tinh vi hơn.

Tổng Giám đốc Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh, trước tình hình đó, nhằm thực hiện tốt công tác quản lý về BHXH, BHYT, đảm bảo quyền lợi cho người tham gia, BHXH Việt Nam đã tăng cường phối hợp với Ngành Công an. Trong đó, điển hình là ngày 16/5/2012, BHXH Việt Nam và Tổng cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm (nay là Tổng cục Cảnh sát) thuộc Bộ Công an đã thống nhất ban hành Quy chế phối hợp số 1853/QCPH-TCCSPCTP-BHXH trong phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật góp phần bảo vệ trật tự quản lý kinh tế và đảm bảo trật tự, an toàn xã hội tại các đơn vị thuộc hệ thống BHXH Việt Nam.

Báo cáo tóm tắt sơ kết 05 năm thực hiện Quy chế phối hợp giữa Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an và BHXH Việt Nam tại hội nghị, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn khẳng định, những kết quả phối hợp hai cơ quan đạt được trong 05 năm qua là rất đáng ghi nhận. Sau 05 năm thực hiện Quy chế phối hợp số 1853/QCPH-TCCSPCTP-BHXH cho thấy, Quy chế phối hợp giữa 02 cơ quan được xây dựng với nguyên tắc hỗ trợ lẫn nhau trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bên theo quy định của pháp luật và việc phối hợp đã được thực hiện thường xuyên, kịp thời, hiệu quả. Ngoài ra, Quy chế đã góp phần xây dựng và duy trì mối quan hệ phối hợp giữa 02 cơ quan từ Trung ương đến địa phương; trao đổi thông tin, tài liệu có liên quan, phối hợp trong công tác bảo vệ tài sản của Nhà nước, của tập thể, cá nhân, lợi ích hợp pháp và đảm bảo an toàn các hoạt động của cơ quan BHXH các cấp. 

Để thực hiện có hiệu quả Quy chế phối hợp, hai cơ quan đã rất chú trọng phối hợp với cơ quan thông tin đại chúng nhằm tuyên truyền để người dân nắm được quyền và lợi ích khi tham gia BHXH, BHYT; trách nhiệm của các đơn vị, chủ sử dụng lao động khi ký hợp đồng lao động cần phải thực hiện quyền và trách nhiệm đóng BHXH, BHYT bắt buộc cho NLĐ, qua đó đảm bảo quyền và lợi ích của NLĐ theo đúng quy định của Bộ luật Lao động, Luật BHXH, Luật BHYT và Luật Việc làm. 

Thực hiện Quy chế phối hợp, tại một số địa phương, cơ quan BHXH và cơ quan Công an đã tổ chức các buổi giải đáp những thắc mắc về chế độ, chính sách BHXH, BHYT cho NLĐ tại các khu công nghiệp trên địa bàn (với 48 DN). Qua đó, đã chủ động tuyên truyền, tư vấn, đối thoại về Luật BHXH, Luật BHYT đến với NLĐ.

Đặc biệt, qua trao đổi thông tin và phối hợp chặt chẽ, 02 cơ quan đã xác định được những địa bàn trọng điểm cần tập trung phối hợp giữa các lực lượng để phát hiện, ngăn chặn và đấu tranh chống các hành vi vi phạm về BHXH, BHYT. Từ năm 2012 đến nay, lực lượng Cảnh sát kinh tế các địa phương đã nhận và xử lý hàng trăm thông tin, tài liệu do cơ quan BHXH chuyển sang.

Trong 05 năm qua, BHXH các tỉnh, thành phố đã thường xuyên chủ động thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch; kịp thời trao đổi thông tin; phối hợp với Công an và các cơ quan có liên quan ở địa phương để thực hiện 835 cuộc thanh tra, kiểm tra, xác minh liên ngành tại 2.308 đơn vị (trong đó có 2.228 đơn vị sử dụng lao động; 80 cơ sở KCB BHYT; phối hợp xác minh làm rõ 86 hồ sơ, vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật).

Qua đó, đã phát hiện nhiều trường hợp lạm dụng, vi phạm theo quy mô từ nhỏ đến lớn: Yêu cầu chủ sử dụng lao động làm thủ tục tham gia BHXH bắt buộc cho 4.812 lao động thuộc diện phải tham gia BHXH; thực hiện khắc phục tiền nợ và truy thu (gồm cả tiền lãi chậm đóng) với số tiền là 576.073 triệu đồng; yêu cầu truy thu 17.043 triệu đồng tiền truy đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT và tiền chi sai do lạm dụng các chế độ BHXH; yêu cầu thu hồi, xuất toán 48.861 triệu đồng do lạm dụng các chi phí KCB BHYT. Trong quá trình triển khai đôn đốc thu hồi số tiền do thanh tra, kiểm tra và phát hiện trục lợi, kết quả số tiền đã khắc phục nợ là 252.797 triệu đồng; đồng thời đã thu hồi được số tiền 6.447 triệu đồng tiền truy đóng BHXH, BH thất nghiệp, BHYT, tiền chi sai do lạm dụng các chế độ BHXH và số tiền 3.134 triệu đồng do chi sai, lạm dụng các chi phí KCB BHYT.

Ngoài ra, BHXH các tỉnh, thành phố đã phối hợp với các ngành và Công an địa phương thực hiện khởi kiện các đơn vị sử dụng lao động ra tòa án do nợ tiền đóng BHXH kéo dài. Đồng thời, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính 459 tổ chức, cá nhân vi phạm, số tiền thu hồi do xử phạt vi phạm hành chính là 206 triệu đồng.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn báo cáo tóm tắt sơ kết 05 năm thực hiện Quy chế phối hợp giữa hai cơ quan.

Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn nhấn mạnh, từ việc triển khai Quy chế phối hợp giữa hai cơ quan, đã phát hiện một số phương thức thủ đoạn hoạt động tội phạm như: Các tổ chức, cá nhân lợi dụng kẽ hở của pháp luật và một số quy định chưa chặt chẽ về BHXH, BH thất nghiệp để thực hiện những hành vi lạm dụng, trục lợi quỹ BHXH, BH thất nghiệp, đặc biệt là quỹ ốm đau - thai sản; lợi dụng kẽ hở của chính quyền địa phương trong việc chứng thực các văn bản giấy tờ để làm giả Giấy khai sinh hoặc Giấy chứng sinh bản sao và thực hiện lập hồ sơ giả mạo đề nghị cơ quan BHXH thanh toán tiền trợ cấp thai sản; tình trạng thu gom sổ BHXH của người tham gia BHXH đã nghỉ việc mà không nhận lại sổ, sau đó lập hồ sơ BHXH khống, chiếm đoạt tiền BHXH; DN cố tình lập và sử dụng 02 hệ thống thang bảng lương khác nhau (một hệ thống lương dùng để chi trả lương thực tế cho NLĐ, một hệ thống lương dùng để đăng ký tham gia và làm cơ sở tính mức đóng BHXH) với thủ đoạn này, các DN đã trốn đóng tiền BHXH của NLĐ mà theo quy định pháp luật họ phải đóng cho cơ quan BHXH; một số cơ sở KCB cố tình lập hồ sơ bệnh án, kê đơn thuốc khống hoặc kê tăng số lượng, thêm loại thuốc, vật tư y tế, dịch vụ kỹ thuật, chi phí giường bệnh và các chi phí khác mà thực tế người bệnh không sử dụng để trục lợi quỹ BHYT.

Phát huy sức mạnh tổng hợp đảm bảo ASXH

Đánh giá về kết quả sau 05 năm triển khai thực hiện Quy chế phối hợp, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn khẳng định, việc triển khai Quy chế phối hợp đã giúp 02 cơ quan xây dựng được mối quan hệ phối hợp chặt chẽ, phát huy sức mạnh tổng hợp trong công tác phòng ngừa, đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, qua đó, góp phần giữ vững an ninh trật tự, ổn định chính trị - xã hội ở địa phương, phục vụ có hiệu quả yêu cầu phát triển kinh tế, ASXH trong tình hình mới.

Tuy nhiên, báo cáo cũng cho thấy việc thực hiện phối hợp giữa 02 cơ quan có thời điểm chưa được thường xuyên và toàn diện, trong công tác phối hợp thanh tra, kiểm tra mới chỉ tập trung ở các đơn vị sử dụng lao động có số nợ đọng lớn kéo dài và có dấu hiệu lạm dụng chế độ thai sản; về chuyên môn, nghiệp vụ của 02 cơ quan có những đặc thù khác nhau, hơn nữa khối lượng công việc ngày càng nhiều, nguồn nhân lực của cả 02 bên còn hạn chế nên công tác triển khai Quy chế phối hợp chưa đáp ứng với mục tiêu đã đề ra.

Những hạn chế trong quá trình thực hiện Quy chế phối hợp đã dẫn đến việc trao đổi thông tin hoặc cung cấp hồ sơ về tình hình vi phạm pháp luật BHXH, BHYT chưa được kịp thời, chưa tập trung, là một trong những nguyên nhân dẫn đến vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BH thất nghiệp xảy ra quá lâu, chưa được phát hiện, giải quyết.

Song song đó, mặc dù các quy định của pháp luật ngày càng chi tiết, cụ thể và xử phạt nặng hơn với các hành vi trục lợi quỹ BHXH, BHYT, nhưng trước tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, luật pháp chưa điều chỉnh hết, các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BH thất nghiệp chắc chắn tiếp tục bị nhiều tổ chức, cá nhân vi phạm bằng nhiều thủ đoạn tinh vi, phức tạp hơn.

Do đó, Phó Tổng Giám đốc Phạm Lương Sơn cũng nhận định, việc xây dựng Quy chế phối hợp sửa đổi bổ sung, thay thế Quy chế cũ cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới là rất cần thiết.

Trung tướng Trần Văn Vệ, Quyền Tổng Cục trưởng, Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an và Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam

Nguyễn Thị Minh, đại diện lãnh đạo hai cơ quan đã tiến hành ký kết Quy chế phối hợp giai đoạn 2017-2022.

Cũng trong khuôn khổ chương trình hội nghị, Trung tướng Trần Văn Vệ, Quyền Tổng Cục trưởng, Tổng cục Cảnh sát, Bộ Công an và Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh, đại diện lãnh đạo hai cơ quan đã tiến hành ký kết Quy chế phối hợp trong công tác phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BH thất nghiệp (giai đoạn 2017-2022).

Tại hội nghị, cơ quan BHXH và Công an một số địa phương cũng đã có những tham luận chia sẻ kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện Quy chế phối hợp giai đoạn 2012-2017, tập trung vào một số nội dung như: Kinh nghiệm qua công tác đấu tranh chuyên án 514L với các đối tượng có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tiền BHYT trên địa bàn Tp.Hải Phòng; phối hợp đấu trang phòng, chống tội phạm trong công tác thu nợ, khởi kiện đối với các đơn vị nợ đọng và giải pháp trong tình hình hiện nay (khi cơ quan BHXH không còn chức năng khởi kiện); kinh nghiệm trong công tác phối hợp đấu tranh phòng, chống tội phạm và gian lận trong chi trả, quản lý quỹtrên địa bàn Tp.Hà Nội;…

Để nâng cao hiệu quả phối hợp trong công tác phòng ngừa và đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp giữa hai cơ quan, phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thị Minh đề nghị Lãnh đạo các cấp giữa 02 Ngành cần phối hợp tổ chức thực hiện trên quan điểm thẳng thắn, trao đổi để đưa ra những giải pháp khắc phục hiệu quả nhưng tồn tại trong thời gian qua; đồng thời, cùng hoạch định ra các kế hoạch ngắn hạn, dài hạn để thực hiện hiệu quả Quy chế phối hợp trong thời gian tiếp theo, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới, nhằm hướng tới mục tiêu giảm thiểu tối đã các hành vi vi phạm pháp luật, xâm phạm quyền lợi an sinh thiết thân của NLĐ, người dân, đảm bảo an toàn các quỹ BHXH, BHYT.

Trung tướng Trần Văn Vệ, Quyền Tổng cục trưởng Tổng Cục Cảnh sát, Bộ Công an phát biểu kết luận hội nghị.

Phát biểu kết luận hội nghị, Trung tướng Trần Văn Vệ, Quyền Tổng cục trưởng Tổng Cục Cảnh sát, Bộ Công an đề nghị, trong công tác triển khai Quy chế phối hợp giai đoạn mới, 02 Ngành cần có nhiều biện pháp hơn nữa nhằm nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa và đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp. Trung tướng Trần Văn Vệ nhấn mạnh, lực lượng cảnh sát kinh tế các cấp phải xác định công tác phối hợp với cơ quan BHXH là trách nhiệm, là việc làm thường xuyên, liên tục và cùng với cơ quan BHXH góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước; tăng cường công tác tuyên truyền, phố biến các quy định của pháp luật liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT, BH thất nghiệp; lực lượng cảnh sát nhân dân nói chung và lực lượng cảnh sát kinh tế nói riêng phải chủ động triển khai các biện pháp công tác công an, phối hợp với các đơn vị, địa phương làm tốt công tác nghiệp vụ cơ bản; giữa lực lượng Cảnh sát kinh tế và cơ quan BHXH các cấp phải thường xuyên cung cấp, trao đổi kịp thời thông tin liên quan đến các hành vi vi phạm và tội phạm trong lĩnh vực bảo hiểm./.