Tham dự Hội thảo có Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Doãn Mậu Diệp, Cố vấn trưởng Dự án Quan hệ lao động - Văn phòng Tổ chức Lao động Quốc tế tại Việt Nam Andrea, các Bộ, ngành, Văn phòng Quốc hội, Tổng LĐLĐVN, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, các hiệp hội doanh nghiệp; các cơ quan đối tác 3 bên một số tỉnh, thành phố phía Bắc; đại diện một số doanh nghiệp, công đoàn cơ sở và người lao động; các cơ quan nghiên cứu, các chuyên gia Văn phòng ILO Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương…

Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp phát biểu tại Hội thảo.

Chủ đề chính của hội thảo tham vấn là những nội dung sửa đổi, bổ sung về Thương lượng tập thể, thỏa ước lao động tập thể; và Giải quyết tranh chấp lao động, đình công..

Đối với nội dung về thương lượng tập thể: Những quy định của Bộ luật Lao động hiện hành về thương lượng tập thể được thiết kế trên cơ sở chỉ có một tổ chức đại diện của người lao động trong quan hệ lao động là tổ chức công đoàn thuộc hệ thống Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam. Trong bối cảnh đa tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp, một trong những yêu cầu quan trọng đặt ra đối với những sửa đổi về thương lượng tập thể là phải lựa chọn được mô hình thương lượng tập thể phù hợp với đặc điểm quan hệ lao động của Việt Nam; bảo đảm thương lượng tập thể là hình thức quan trọng nhất, đóng vai trò trung tâm trong việc điều chỉnh quan hệ lợi ích, trong đó có vấn đề tiền lương, góp phần thực hiện Nghị quyết số 27 của BCH Trung ương Đảng về cải cách chính sách tiền lương, theo đó, tiền lương của người lao động trong khu vực doanh nghiệp chủ yếu được xác lập thông qua thương lượng, thỏa thuận giữa các bên quan hệ lao động. 

Đối với vấn đề giải quyết tranh chấp lao động - đình công: Quy trình giải quyết tranh chấp lao động hiện hành được thiết kế bao gồm nhiều bước bắt buộc theo trình tự, không qua được bước này thì không đi được bước tiếp theo. Việc thực hiện quy trình này gặp rất nhiều khó khăn dẫn đến những cuộc đình công tự phát đã xảy ra.

Hội đồng trọng tài lao động theo Bộ luật Lao động hiện hành đang được quy định chỉ có chức năng hòa giải lại các tranh chấp lao động tập thể về lợi ích sau bước hòa giải không thành của hòa giải viên lao động. Nhiều ý kiến cho rằng đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến thực tế là trong suốt thời gian từ 1995 đến nay, Hội đồng trọng tài lao động chưa tiến hành được bất cứ hoạt động giải quyết tranh chấp lao động nào trong phạm vi cả nước, trong khi đây là phương thức giải quyết tranh chấp quan trọng, được sử dụng phổ biến ở hầu hết các quốc gia. Và với thực tế trên và trong bối cảnh có nhiều tổ chức đại diện của người lao động trong quan hệ lao động dẫn đến xuất hiện những tranh chấp lao động mới, đòi hỏi các quy định về giải quyết tranh chấp lao động và đình công cần được sửa đổi một cách cơ bản.

Tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ LĐ-TBXH Doãn Mậu Diệp đánh giá cao sự phối hợp của Tổ chức Lao động Quốc tế ILO trong việc hoàn thiện khung pháp luật về lao động.

Thông tin về tiến độ và kế hoạch xây dựng Bộ luật Lao động (sửa đổi), ông Doãn Mậu Diệp cho biết, Dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) đã được Quốc hội thảo luận và cho ý kiến lần thứ nhất tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5-6/2019). Đây là đạo luật có nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến quyền, lợi ích và nghĩa vụ của người lao động và doanh nghiệp nên rất được dư luận xã hội và các đại biểu Quốc hội quan tâm. Tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội ngày 29/5/2019, đã có 170 lượt ý kiến phát biểu. Tại phiên thảo luận tại hội trường ngày 12/6/2019, đã có 26 lượt ý kiến phát biểu trên tổng số 78 đại biểu đăng ký.

Đa số ý kiến nhất trí về: Quan điểm, mục tiêu sửa đổi; phạm vi, nội dung sửa đổi; Dự thảo Bộ luật bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp; bảo đảm sự phù hợp và thể chế hóa đường lối của Đảng về lao động, việc làm và hội nhập quốc tế; Hồ sơ dự án Bộ luật sửa đổi được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, đầy đủ, đáp ứng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Các ý kiến thảo luận tập trung vào 6 vấn đề Chính phủ xin ý kiến, bao gồm: vấn đề mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ; vấn đề nâng tuổi nghỉ hưu; vấn đề tổ chức đại diện người lao động; và một số nội dung khác về thời giờ làm việc thời giờ nghỉ ngơi. Đồng thời, do nội dung của dự thảo Bộ luật có nhiều nội dung liên quan trực tiếp đến quyền, nghĩa vụ và lợi ích của các bên quan hệ lao động và lợi ích chung của xã hội nên nhiều ý kiến đề nghị tiếp tục tiến hành lấy ý kiến rộng rãi người dân và các đối tượng chịu sự tác động của Bộ luật.

Theo Nghị quyết số 57 của Quốc hội về chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2019, dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi) sẽ được Quốc hội thảo luận và thông qua tại Kỳ hợp thứ 8, tháng 10-11/2019. Cùng với hoạt động lấy ý kiến, Bộ LĐ-TBXH sẽ phối hợp chặt chẽ với cơ quan thẩm tra để tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Bộ luật. Theo kế hoạch, dự kiến dự thảo Bộ luật sẽ được trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào giữa tháng 8/2019; sau đó lấy ý kiến các Đoàn đại biểu quốc hội và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 9/2019 trước khi trình Quốc hội xem xét./.