Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Hải Dương có trên 15.000 doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT cho người lao động; số người lao động tham gia BHXH bắt buộc là 377.125 người. Đại đa số các đơn vị đã thực hiện theo đúng quy định của Luật BHXH, Luật BHYT... Tuy nhiên, vẫn còn xảy ra tình trạng chậm đóng, nợ đọng ở một số doanh nghiệp làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động và gây khó khăn cho cơ quan BHXH khi thực hiện nhiệm vụ.

Nguyên nhân dẫn đến việc nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN là do nhận thức của một số DN chưa đầy đủ về việc thực hiện đóng nộp BHXH, BHYT, BHTN hằng tháng hoặc đơn vị sử dụng lao động làm ăn thua lỗ dẫn đến tình trạng nợ đọng kéo dài, chủ yếu là doanh nghiệp tư nhân; doanh nghiệp sản xuất cầm chừng thu hẹp lao động, số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN hằng tháng tăng phát sinh lãi dẫn đến nợ mỗi ngày một nhiều thêm. Ngoài ra do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid 19 dẫn đến công ty không ký được những hợp đồng làm việc nên không duy trì sản xuất. Cá biệt xuất hiện trường hợp doanh nghiệp chây ỳ không trả nợ BHXH, BHYT, BHTN mà khi có tiền dùng vào việc khác. Việc nợ đọng, trốn đóng BHXH gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người lao động.

Trước tình hình đó, căn cứ Kế hoạch giảm tỷ lệ nợ đọng của BHXH Việt Nam giao, Thường vụ Đảng ủy, Ban chấp hành Đảng bộ BHXH tỉnh Hải Dương đã xây dựng Nghị quyết để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện mục tiêu giảm nợ đã đề ra. Thực hiện phân loại nợ BHXH, BHYT, BHTN theo loại hình sản xuất kinh doanh, số tháng nợ để có hình thức, biện pháp đôn đốc thu nợ phù hợp. Hằng tháng Ban lãnh đạo BHXH tỉnh giao ban với BHXH các huyện thị xã, thành phố, các phòng nghiệp vụ nghe báo cáo về tình hình nợ đọng, những vướng mắc khó khăn từ đó xây dựng Nghị quyết để triển khai thực hiện cho tháng sau với mục tiêu số nợ đọng giảm dần hằng tháng. Đồng thời BHXH tỉnh Hải Dương đã chủ động báo cáo và tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các văn bản chỉ đạo, triển khai đến các cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành.tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chuyên ngành BHXH, BHYT; tổ chức thống kê, rà soát, lập danh sách toàn bộ các đơn vị sử dụng lao động đang nợ BHXH, BHYT đến từng thời điểm để báo cáo, đề xuất với UBND tỉnh, các ngành chức năng để có biện pháp xử lý; tiếp nhận và giải quyết đúng, kịp thời những chế độ, chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế cho người tham gia trên địa bàn tỉnh.

Bên cạnh đó, BHXH tỉnh đã phối hợp với Công an, Viện kiểm sát nhân dân, Tòa án nhân dân tỉnh ban hành Quy chế phối hợp liên ngành giữa BHXH tỉnh, Công an tỉnh, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh trong công tác phòng ngừa, phát hiện đấu tranh, điều tra, truy tố, xét xử đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.; áp dụng kịp thời các biện pháp thu nợ theo đúng quy định của Luật BHXH, luật BHYT với chủ sử dụng lao động vi phạm pháp luật BHXH, BHYT cố tình chây ỳ, trốn đóng, nợ đọng lâu dài tiền BHXH, cố tình chiếm dụng tiền BHXH của người lao động.

Ngoài ra, BHXH tỉnh đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền chế độ, chính sách BHXH đến các đơn vị, người lao động; tổ chức các cuộc làm việc với các doanh nghiệp nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN lớn và hội nghị đối thoại với đơn vị, doanh nghiệp đóng trên địa bàn để đôn đốc thu; tiếp tục đăng tải công khai danh sách đơn vị sử dụng lao động nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN trên các phương tiện thông tin đại chúng như truyền hình, báo Hải Dương, các tạp chí Liên đoàn lao động, Hội doanh nghiệp, Cổng thông tin BHXH tỉnh Hải Dương, Đài phát thanh cấp huyện, xã,... gửi Công văn đến tất cả các đơn vị sử dụng lao động để hướng dẫ thực hiện chính sách mới về BHXH, BHYT như hướng dẫn mức đóng nộp BHXH cho người nước ngoài, giảm mức đóng vào quỹ BHTN cho doanh nghiệp,... đồng thời gửi các tờ rơi đến để tuyên truyền cho người sử dụng lao động và người lao động hiểu.

Mặt khác, công tác thanh tra - kiểm tra được cơ quan BHXH tỉnh thực hiện quyết liệt. Trong năm 2021, BHXH tỉnh đã thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch tại 04 BHXH huyện, 60 đại lý thu, chi BHXH, BHYT và kiểm tra 31 cơ sở KCB BHYT (trong đó kiểm tra theo kế hoạch 08 cơ sở KCB và kiểm tra đột xuất 23 cơ sở KCB BHYT). Thanh tra chuyên ngành đóng BHXH, BHYT, BHTN, kết hợp kiểm tra việc thực hiện chế độ BHXH, BHYT theo kế hoạch tại 100 đơn vị; thanh tra đột xuất được 289 đơn vị sử dụng lao động. Phối hợp thanh tra liên ngành 05 đơn vị sử dụng lao động và 01 BHXH huyện. Kết quả đã yêu cầu đơn vị nộp được số tiền nợ là 47,4 tỷ đồng; truy thu lao động chưa đóng, đóng thiếu BHXH, BHYT, BHTN của 211 lao động, với số tiền truy thu là 1,806 tỷ đồng,…

Chính nhờ những giải pháp quyết liệt trên, trong năm 2021, tổng số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh chỉ còn trên 74 tỷ đồng, chiếm tỷ lệ 0,89% số phải thu, thấp hơn 0,21% so với kế hoạch BHXH Việt Nam giao tỷ lệ nợ năm 2021. Đây là kết quả “vượt bậc”, là thành quả của sự nỗ lực, phấn đấu vượt mọi khó khăn hoàn thành nhiệm vụ của BHXH tỉnh Hải Dương, nhất là trong tình hình dịch bệnh Covid 19 kéo dài, nhiều doanh nghiệp rất khó khăn.