Báo cáo với Đoàn công tác, bà Lê Minh Lý- Giám đốc BHXH tỉnh Bình Dương cho biết, thực hiện Quy chế số 01/QCPH-BCA-BHXHVN ngày 21/1/2022 của Bộ Công an và BHXH Việt Nam, Công an tỉnh và BHXH tỉnh Bình Dương đã ký kết Quy chế phối hợp số 03/QCPH-CAT- BHXH ngày 11/5/2022. Quy chế phối hợp ở địa phương gồm 3 Chương, 9 Điều quy định rõ phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng, mục đích, nguyên tắc, nội dung, hình thức, trách nhiệm phối hợp giữa hai đơn vị về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT.

Công tác trao đổi, cung cấp thông tin giữa hai đơn vị thời gian qua được thực hiện khá tốt. BHXH tỉnh chủ động cung cấp thông tin liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT và luôn nhận được sự hỗ trợ tích cực từ Công an tỉnh; kịp thời thông báo, cung cấp danh sách những đơn vị có số nợ BHXH, BHYT lớn và kéo dài để Công an tỉnh hỗ trợ, có phương án phối hợp trong công tác phòng chống tội phạm trên lĩnh vực BHXH, BHYT.

Hằng tháng, BHXH tỉnh Bình Dương cung cấp danh sách đơn vị nợ BHXH từ 3 tháng trở lên và đơn vị nợ khó thu sang cơ quan Công an. Còn Công an tỉnh cung cấp danh sách đơn vị nợ trong các KCN, Công an cấp huyện cung cấp danh sách đơn vị nợ còn lại. Đồng thời, hai bên cung cấp kế hoạch làm việc, thanh tra, kiểm tra đơn vị nợ để phối hợp ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng nợ kéo dài.

Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn chủ trì buổi làm việc 

Kết quả, từ ngày 21/1 đến 15/9/2022, đã cung cấp thông tin nợ của 3.303 đơn vị SDLĐ, với số tiền nợ 580 tỷ đồng. Cơ quan BHXH đã phối hợp với ngành Công an thu nợ BHXH đối với 88 đơn vị, với tổng số 8.652 NLĐ và tổng số nợ là 65,37 tỷ đồng. Qua đó, đã thu hồi được 30,11 tỷ đồng (có 54/88 đơn vị khắc phục tiền nợ), đạt tỷ lệ thu hồi 46,1%. Đồng thời, cung cấp thông tin về những trường hợp sử dụng giấy tờ giả để trục lợi BHXH (giấy khai sinh, giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH) và đề nghị cơ quan Công an phối hợp điều tra, xử lý.

Bên cạnh đó, BHXH tỉnh Bình Dương đã chủ động thực hiện 171 cuộc thanh tra, kiểm tra, xác minh liên ngành tại 680 đơn vị SDLĐ. Qua quá trình thanh tra, kiểm tra đã phát hiện nhiều trường hợp vi phạm, yêu cầu chủ SDLĐ làm thủ tục tham gia BHXH bắt buộc cho 2.751 NLĐ thuộc diện phải tham gia BHXH; khắc phục tiền nợ hơn 101 tỷ đồng; yêu cầu hoàn quỹ BHXH số tiền chi sai do lạm dụng các chế độ BHXH của 2.094 lượt người, phải thu hồi hơn 1,82 tỷ đồng.

Tại các đơn vị BHXH cấp huyện, việc phối hợp với cơ quan Công an cũng được thực hiện khá tốt. Giám đốc BHXH TX.Tân Uyên cho biết, trước đây qua kiểm tra, BHXH Thị xã phát hiện trường hợp sử dụng tên tuổi, CMND của người khác để làm thủ tục nhận BHXH một lần. Vì thế, BHXH Thị xã đã thông báo đến Công an TX.Tân Uyên và cơ quan Công an đã vào cuộc xử lý các đối tượng trục lợi, thu hồi 53 triệu đồng đối với 2 trường hợp giả mạo hồ sơ của người khác nhận BHXH một lần.

Đánh giá việc thực hiện Quy chế phối hợp, Đại tá Ngô Xuân Phú- Phó Giám đốc Công an tỉnh Bình Dương cho biết, qua công tác phối hợp, các công việc liên quan đã có chuyển biến tích cực, nhất là đã nâng cao nhận thức của các lực lượng, có sự phân công trách nhiệm rõ ràng, đảm bảo thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ của 2 đơn vị. Bên cạnh đó, cơ quan BHXH thực hiện tốt chế độ, chính sách đối với cán bộ chiến sĩ và thân nhân của cán bộ, chiến sĩ; qua đó giúp cán bộ, chiến sĩ yên tâm công tác.

Đại tá Ngô Xuân Phú cũng cho biết, Bình Dương là địa phương tập trung nhiều DN, số nợ BHXH còn nhiều, phát sinh tranh chấp... dẫn đến đình công, lãn công và các nguy cơ gây bất ổn xã hội. Vì vậy, Công an tỉnh sẽ sắp xếp, chủ trì mời những đơn vị có số nợ lớn lên làm việc nhằm mang tính răn đe và lan tỏa sang các đơn vị khác, tăng cường việc tuân thủ pháp luật về lao động và BHXH của các chủ DN; đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ.

Bên cạnh những kết quả đạt được, đại diện BHXH tỉnh Bình Dương cũng cho biết, vẫn còn một số hạn chế, tồn tại trong công tác thu, thu nợ BHXH. Đáng chú ý, về xử phạt hành vi trốn đóng, chậm đóng BHXH chưa được thực hiện như đề xuất của cơ quan BHXH do "không đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo Điều 216 Bộ Luật Hình sự". Do vậy, BHXH tỉnh Bình Dương kiến nghị Bộ Công an cùng các bộ, ngành liên quan thống nhất ban hành văn bản hướng dẫn cụ thể về thủ tục, thành phần hồ sơ để thuận tiện cho cơ quan BHXH khi kiến nghị khởi tố theo Điều 216 Bộ luật Hình sự.

Đồng quan điểm, đại diện PC03 - Công an tỉnh Bình Dương cũng cho biết, phần lớn các vụ việc BHXH tỉnh Bình Dương chuyển sang đề nghị xử lý hình sự nhưng chưa thực hiện được vì vướng các quy định. Do vậy, cần có hướng dẫn cụ thể việc xác định hành vi chậm đóng, trốn đóng BHXH và có quy định phù hợp để việc xử lý hình sự vừa mang tính răn đe cao và đạt mục đích chính là thực hiện hiệu quả chính sách BHXH.

Theo đại diện C03 Bộ Công an, Quy chế phối hợp giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh Bình Dương khá cụ thể, song chủ yếu đề cập trong lĩnh vực BHXH, một số nội dung trong lĩnh vực BHYT chưa nói rõ. Trong khi đó, tại Bình Dương, tình trạng lạm dụng, trục lợi BHYT diễn ra khá nhiều, nên cần đề cập sâu đến lĩnh vực BHYT để hạn chế tối đa các vi phạm. 

Phát biểu kết luận cuộc kiểm tra, Phó Tổng Giám đốc Lê Hùng Sơn đánh giá việc thực hiện Quy chế phối hợp giữa Công an tỉnh và BHXH tỉnh Bình Dương bước đầu đạt kết quả quan trọng, góp phần ngăn ngừa lạm dụng, trục lợi và ổn định an ninh xã hội trên địa bàn. Bên cạnh đó, Phó Tổng Giám đốc cũng đề nghị các ngành chức năng của tỉnh cần quan tâm hơn nữa để xử lý, hạn chế tối đa các hành vi vi phạm, trục lợi BHXH, BHYT.

Phó Tổng Giám đốc đề nghị cấp ủy, chính quyền và ngành chức năng tỉnh Bình Dương cần quan tâm hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra liên ngành để giảm thiểu vi phạm, bởi tình trạng DN phá sản, chủ bỏ trốn khi đang còn nợ lương, nợ BHXH sẽ làm ảnh hưởng quyền lợi NLĐ và tình hình an sinh xã hội của địa phương./.