1. Về việc tham gia BHXH tự nguyện:
Theo quy định của pháp luật về BHXH hiện hành, thời gian đóng BHXH
để đủ điều kiện hưởng lương hưu là từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên.
Trường hợp nếu người lao động đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương
hưu nhưng chưa đóng đủ BHXH 20 năm thì có thể lựa chọn đóng BHXH tự
nguyện theo các phương thức đóng hằng tháng, 03 tháng một lần, 06 tháng một
lần, 12 tháng một lần một lần cho nhiều năm về sau (tối đa 5 năm) hoặc đóng một
lần cho những năm còn thiếu cho đủ 20 năm (không quá 10 năm) để đủ điều kiện
được hưởng lương hưu hằng tháng.
- Khoản 1 Điều 87 Luật BHXH năm 2014 quy định: Người lao động tham
gia BHXH tự nguyện hằng tháng đóng bằng 22% mức thu nhập tháng do người
lao động lựa chọn để đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; mức thu nhập tháng làm căn
cứ đóng bảo hiểm xã hội thấp nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông
thôn và cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.
BẢO HIỂM XÃ HỘI VIỆT NAM
BAN THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BHXH
Số: /CSXH-NH
V/v trả lời câu hỏi
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
Hà Nội, ngày tháng năm 2022
2
- Khoản 4 Điều 10 Nghị định số 134/2015/NĐ-CP ngày 29/12/2015 của
Chính phủ quy định mức đóng một lần cho những năm còn thiếu đối với người
tham gia BHXH đã đủ điều kiện về tuổi để hưởng lương hưu theo quy định
nhưng thời gian đóng BHXH còn thiếu không quá 10 năm (120 tháng) được tính
bằng tổng mức đóng của các tháng còn thiếu, áp dụng lãi gộp bằng lãi suất đầu tư
quỹ BHXH bình quân tháng do BHXH Việt Nam công bố của năm trước liền kề
với năm đóng.
Theo hướng dẫn tại khoản 1 Điều 24 Văn bản hợp nhất số 2089/VBHNBHXH ngày 26/6/2020 của BHXH Việt Nam ban hành quy trình thu BHXH,
BHYT, BHTN, BHTNLĐ, BNN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT để đăng ký tham
gia BHXH tự nguyện người tham gia điền tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin
BHXH, BHYT theo Mẫu TK1-TS (ban hành kèm theo văn bản nêu trên) và nộp
cho đại lý thu (bưu điện hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn) hoặc cơ quan
BHXH tại địa phương.
2. Về điều kiện hưởng lương hưu:
Theo quy định hiện hành tại Điều 169, khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động
năm 2019 và Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của Chính phủ, kể
từ ngày 01/01/2021 tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động
bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng
đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 03 tháng đối với lao động nam
cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và cứ mỗi năm tăng thêm 04 tháng đối với
lao động nữ cho đến đủ 60 tuổi vào năm 2035.
Người lao động có thể nghỉ hưu thấp hơn không quá 05 tuổi so với tuổi nghỉ
hưu của người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường nếu có đủ
20 năm đóng BHXH trở lên và thuộc một trong các trường hợp dưới đây:
- Có từ đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc nặng nhọc độc hại nguy hiểm
(NNĐHNH) hoặc đặc biệt NNĐHNH thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội ban hành;
- Có từ đủ 15 năm trở lên làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc
biệt khó khăn (bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7
trở lên trước ngày 01/01/2021);
- Có tổng thời gian làm nghề, công việc NNĐHNH hoặc đặc biệt NNĐHNH
và thời gian làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn (bao
gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày
01/01/2021) từ đủ 15 năm trở lên.
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên;
Người lao động có thể nghỉ hưu thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu
của người lao động làm việc trong điều kiện lao động bình thường nếu có đủ 20
năm đóng BHXH trở lên và thêm một trong các điều kiện sau:
- Có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò.
3
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên.
Người lao động không bị quy định giới hạn về tuổi đời khi đã có đủ 20 năm
đóng BHXH và thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Bị nhiễm HIV/AIDS do tai nạn rủi ro nghề nghiệp;
- Bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên và có đủ 15 năm làm nghề
hoặc công việc đặc biệt NNĐHNH thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương
binh và Xã hội, Bộ Y tế ban hành.
3. Khám giám định y khoa để thực hiện chế độ hưu trí:
Người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, muốn khám giám định
y khoa để hưởng chế độ hưu trí có thể chuẩn bị hồ sơ và gửi đến Hội đồng giám
định y khoa cấp tỉnh nơi người lao động đang làm việc hoặc cư trú để được khám
giám định.
Tại khoản 3 Điều 5 Thông tư số 56/2017/TT-BYT ngày 29/12/2017 của Bộ
Y tế quy định chi tiết thi hành Luật BHXH và Luật An toàn vệ sinh lao động thuộc
lĩnh vực y tế quy định hồ sơ khám giám định để thực hiện chế độ hưu trí đối với
người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH như sau:
- Giấy đề nghị khám giám định (theo mẫu quy định tại Phụ lục 2 ban hành
kèm theo Thông tư);
- Bản chính hoặc bản sao hợp lệ của một hoặc các giấy tờ khám, điều trị
bệnh, tật sau đây: Tóm tắt hồ sơ bệnh án, Giấy xác nhận khuyết tật, Giấy ra viện,
Sổ khám bệnh, bản sao Hồ sơ bệnh nghề nghiệp, Biên bản giám định bệnh nghề
nghiệp, tai nạn lao động đối với người đã được khám giám định bệnh nghề nghiệp,
tai nạn lao động;
- Một trong các giấy tờ có ảnh sau đây: Chứng minh nhân dân; Căn cước
công dân, Hộ chiếu còn hiệu lực. Trường hợp không có các giấy tờ nêu trên thì
phải có Giấy xác nhận của Công an cấp xã có dán ảnh, đóng giáp lai trên ảnh và
được cấp trong thời gian không quá 03 tháng tính đến thời điểm giám định.
Việc giải quyết hưởng chế độ hưu trí phụ thuộc vào nhiều yếu tố (giới tính,
điều kiện lao động, thời điểm đề nghị giải quyết chế độ BHXH, tỷ lệ suy giảm
khả năng lao động (nếu có) …). Do Bạn không cung cấp đầy đủ thông tin về điều
kiện hưởng của bản thân nên BHXH Việt Nam không đủ căn cứ để trả lời cụ thể.
BHXH Việt Nam cung cấp các quy định của pháp luật về BHXH để Bạn
đối chiếu với trường hợp của mình.