1. Căn cứ quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, khác biệt giữa tỷ
lệ 22% đóng BHXH tự nguyện và tỷ lệ 32% đóng BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN
ở những điểm như sau:
- Khác nhau về căn cứ đóng:
+ Đối với BHXH tự nguyện: Tỷ lệ đóng 22% tính trên cơ sở mức thu nhập
tháng do người lao động lựa chọn, mức thu nhập tháng làm căn cứ đóng BHXH thấp
nhất bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn và cao nhất bằng 20 lần mức
lương cơ sở.
Người tham gia BHXH tự nguyện được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ
phần trăm (%) trên mức đóng BHXH hàng tháng theo mức chuẩn hộ nghèo của khu
vực nông thôn; bằng 30% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ nghèo;
bằng 25% đối với người tham gia BHXH tự nguyện thuộc hộ cận nghèo; bằng 10%
đối với các đối tượng khác.
+ Đối với BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN, tỷ lệ 32% tính trên cơ sở tiền lương
tháng của người lao động, mức đóng cao nhất bằng 20 lần mức lương cơ sở.
Tỷ lệ đóng 32% bao gồm: Đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất là 22%, Quỹ BHYT
là 4,5%, đóng vào Quỹ bảo hiểm thất nghiệp là 2%, đóng vào Quỹ bảo hiểm tai nạn
lao động là 0,5%, đóng vào Quỹ ốm đau, thai sản là 3% tiền lương làm căn cứ đóng.
- Khác nhau về chế độ hưởng:
+ Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng 02 chế độ là hưu trí và tử
tuất, không có các chế độ ốm đau, thai sản, bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động như
đối với người tham gia BHXH bắt buộc. (Khi hưởng chế độ hưu trí thì được cấp thẻ
BHYT do quỹ BHXH đóng; hàng năm người hưởng lương hưu được điều chỉnh mức
hưởng lương hưu theo chỉ số giá tiêu dùng. Ngoài ra người đang hưởng lương hưu
hoặc người đang tham gia BHXH tự nguyện từ đủ 5 năm trở lên, khi qua đời thì thân
nhân được hưởng tiền mai táng phí và tiền tuất một lần)
+ Người tham gia BHXH bắt buộc, BHYT, BHTN được hưởng các chế độ:
Ốm đau; Thai sản; Tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; Hưu trí; Tử tuất.
4
2. Nguyên tắc thực hiện BHXH bao gồm cả BHXH bắt buộc và BHXH tự
nguyện là mức hưởng BHXH được tính trên cơ sở mức đóng, thời gian đóng BHXH
và có chia sẻ giữa những người tham gia BHXH.