Dự thảo luật thể hiện rõ sự thay đổi trong tư duy xây dựng pháp luật

Báo cáo một số vấn đề lớn về việc tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, dự thảo luật đã bảo đảm đúng mục tiêu đề ra khi xây dựng luật. Đến nay, về cơ bản, giữa các cơ quan không còn ý kiến khác nhau về các nội dung lớn.

Để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật cũng như để quy định các nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ, Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ, Cơ quan chủ trì soạn thảo lưu ý: Việc đăng ký, cập nhật thông tin của NLĐ tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc phải bảo đảm không phát sinh chi phí hoặc chi phí phát sinh không lấy từ Quỹ Bảo hiểm xã hội.

Việc xây dựng cơ sở dữ liệu về NLĐ và hệ thống thông tin thị trường lao động sẽ có phát sinh lớn về chi phí và bộ máy hành chính. Do đó, đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo đánh giá tác động, dự kiến đầy đủ chi phí, bộ máy phát sinh, cân nhắc để quy định trong dự thảo luật bảo đảm tính khả thi.

Về hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp, dự thảo Luật Chính phủ trình bổ sung chế độ hỗ trợ người sử dụng lao động khi sử dụng lao động là người khuyết tật thông qua hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động.

Thường trực Ủy ban Xã hội ủng hộ cần có chính sách này để hỗ trợ người sử dụng lao động nhận lao động là người khuyết tật, thể hiện chính sách ưu việt của Đảng và Nhà nước trong việc chăm lo đối tượng yếu thế.

Tuy nhiên, dự thảo luật quy định chung “người khuyết tật”, song quy định của Luật Người khuyết tật hiện có 3 mức độ khuyết tật (khuyết tật nhẹ, khuyết tật nặng và khuyết tật đặc biệt nặng), báo cáo chưa có số liệu thống kê chính xác về NLĐ là người khuyết tật để có thể dự báo nguồn lực chính xác.

Mặt khác, dự thảo luật quy định giảm tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động phải đóng cho NLĐ là người khuyết tật, do đó cần bổ sung đánh giá tác động đến Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp (hiện nay Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp gần như cân bằng giữa thu và chi trong năm).

Thường trực Ủy ban Xã hội đề nghị Chính phủ, Cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, loại bỏ các quy định trùng lặp, tập trung quy định những nội dung thuộc thẩm quyền của Quốc hội, không quy định trong dự thảo luật các nội dung thuộc thẩm quyền của Chính phủ và các bộ, ngành;

Đồng thời chuẩn bị kỹ lưỡng các dự thảo văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành; tiếp tục đánh giá kỹ lưỡng, làm rõ các nội dung đã được đề cập để có quy định phù hợp, khả thi trong dự thảo luật; tiếp tục lấy ý kiến rộng rãi các bên liên quan để bảo đảm sự đồng thuận cao; tiếp tục rà soát kỹ hơn về tính thống nhất, đồng bộ với hệ thống pháp luật.

Cho ý kiến tại phiên họp, thành viên UBTV Quốc hội đánh giá cao Thường trực Ủy ban Xã hội cùng Bộ LĐ-TB&XH đã tích cực, khẩn trương tiếp thu ý kiến đại biểu, chỉnh lý dự thảo luật trong thời gian ngắn.

Những nội dung lớn của luật về cơ bản đã đạt được sự thống nhất giữa các cơ quan, dự thảo luật cũng thể hiện rõ bước thay đổi trong tư duy xây dựng pháp luật, quy định ngắn gọn và đúng thẩm quyền.

Tham gia thảo luận tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga bày tỏ thống nhất với việc chỉnh lý quy định về đăng ký lao động theo hướng quy định rõ ràng, mạch lạc hơn về nguyên tắc đăng ký lao động, trình tự đăng ký, điều chỉnh thông tin, quyền, nghĩa vụ của NLĐ trong đăng ký lao động.

Về hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp, hiện, dự thảo Luật Chính phủ trình bổ sung chế độ hỗ trợ người sử dụng lao động khi sử dụng lao động là người khuyết tật thông qua việc hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm thất nghiệp thuộc trách nhiệm của người sử dụng lao động.

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp cho rằng, quy định này thể hiện chính sách ưu việt của Đảng, Nhà nước trong việc chăm lo cho đối tượng yếu thế là người khuyết tật. Chính phủ cần lưu ý làm rõ các vấn đề Thường trực Ủy ban Xã hội đã nêu.

Đối với việc thực hiện tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp đề nghị, khi quy định về chức năng, nhiệm vụ, tên gọi của các tổ chức nên quy định chung để đảm bảo linh hoạt trong quá trình sắp xếp;

Đồng thời cần bổ sung nguyên tắc, giao Chính phủ quy định về đảm bảo cân đối Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp trong các trường hợp sắp xếp lại tổ chức, bộ máy.

Những chính sách ưu việt hiện có sẽ không bị loại bỏ

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung cho biết, Bộ đã phối hợp chặt chẽ với Ủy ban Xã hội với tinh thần trách nhiệm cao, dành nhiều thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng ý kiến các đại biểu, tập trung rà soát toàn bộ dự thảo luật với tư duy xây dựng pháp luật mới, do đó dự thảo luật lần này đã ngắn gọn hơn đáng kể.

Đối với nội dung cụ thể, Bộ trưởng cho biết, về đăng ký lao động, đây là việc rất cần thiết, không thể không làm, nhất là đối với lao động phi chính thức. Dự thảo luật chỉ nêu các nguyên tắc trong đăng ký lao động, quản lý cơ sở dữ liệu lao động, còn các nội dung cụ thể, chi tiết hơn thì Chính phủ sẽ làm rõ trong các văn bản dưới luật.

Đối với việc hoàn thiện Dự thảo Luật Việc làm, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, tất cả chính sách đã có mà thể hiện tính ưu việt đối với NLĐ sẽ không bị loại bỏ. “Đó chính là nguyên lý của việc xây dựng chính sách xã hội trong giai đoạn mới, chuyển từ ổn định và đảm bảo sang ổn định và phát triển, theo đúng tinh thần của Nghị quyết 42", Bộ trưởng nhấn mạnh.  

Kết luận phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng, Dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) đã cụ thể hóa 4 nhóm chính sách với nhiều điểm mới về quản trị thị trường lao động linh hoạt, hiệu quả, hiện đại, bền vững và hội nhập;

Cùng với đó, hoàn thiện chính sách bảo hiểm thất nghiệp phù hợp với thực tiễn, trong đó có mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm thất nghiệp, sửa đổi mức đóng bảo hiểm thất nghiệp linh hoạt, sửa đổi các chế độ bảo hiểm thất nghiệp, tạo thuận lợi cho thực hiện chính sách...

Để thúc đẩy việc làm bền vững, dự thảo luật đã có quy định về tăng cường nguồn vốn, mở rộng đối tượng tiếp cận chính sách tín dụng ưu đãi giải quyết việc làm, hỗ trợ việc làm cho các nhóm đối tượng yếu thế và đặc thù...

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị, Thường trực Ủy ban Xã hội chủ trì, phối hợp với Ban soạn thảo và cơ quan liên quan khẩn trương tiếp thu ý kiến tại phiên họp này, hoàn thiện dự thảo luật và báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật của UBTV Quốc hội gửi xin ý kiến; rà soát kỹ thuật văn bản và gửi đại biểu Quốc hội theo quy định, bảo đảm chất lượng và đúng tiến độ.