Theo AFP, hiện các lĩnh vực như nông nghiệp, điều dưỡng, xây dựng, khách sạn và đóng tàu ở Nhật Bản thiếu người làm trầm trọng. Do đó, nước này đang xem xét, xây dựng một dự thảo luật cho phép cấp thị thực cho người lao động nước ngoài có các kỹ năng nói trên được ở lại làm việc lên tới 5 năm. Ngoài ra, lao động nước ngoài làm việc tại những lĩnh vực đòi hỏi trình độ chuyên môn cao, vượt qua kỳ thi tiếng Nhật cũng sẽ được phép mang theo gia đình và có thể được cấp thẻ thường trú.

Theo phát ngôn viên Chính phủ Yoshihide Suga, dự luật dự kiến sẽ được trình Quốc hội vào tháng 4 năm sau. Trước nay, Nhật Bản có truyền thống thận trọng với việc chấp nhận người lao động phổ thông nước ngoài và hiện tại chỉ cho phép những ai có tay nghề và trình độ cao được định cư. Ngoại lệ duy nhất cho quy tắc đó là dành cho lao động Nam Mỹ gốc Nhật.

Khi được hỏi về việc liệu có sự thay đổi mạnh mẽ đối với chính sách nhập cư của Nhật Bản thông qua kế hoạch mới hay không, Thủ tướng Shinzo Abe nhấn mạnh, những cải cách trong chính sách nhập cư mà nước này đang tiến hành không có nghĩa là cho phép nhập cư ồ ạt.

Lao động nước ngoài phục vụ trong lĩnh vực điều dưỡng ở Nhật Bản.

Tình trạng thiếu hụt lao động tại nhiều lĩnh vực cụ thể đã khiến các doanh nghiệp của Nhật Bản lâu nay phải vận động nhà nước nới lỏng quy định nhập cư. Theo họ, tìm được người làm việc thật khó khăn khi mà tỷ lệ thất nghiệp chỉ 2,5% và có tới 163 vị trí tuyển dụng cho 100 người tìm việc.

Mặc dù Chính phủ không đặt ra mục tiêu thu hút bao nhiêu lao động nước ngoài, nhưng các cơ quan truyền thông Nhật Bản ước tính, con số đó khoảng hơn 500.000 người vào năm 2025.

Theo số liệu chính thức, năm ngoái, số lao động nước ngoài ở Nhật Bản là 1,28 triệu người, gấp đôi so với cách đây một thập kỷ, chủ yếu là người Trung Quốc (29%), Việt Nam (19%), tiếp đó là Philippines (12%), Brazil (9%) và Nepal (5%)… Trong số này, hơn 450.000 người là vợ hoặc chồng của công dân Nhật Bản, người Hàn Quốc đã định cư lâu đời tại đây, hoặc người nước ngoài gốc Nhật Bản, chứ không phải đến xứ sở Phù Tang để tìm việc làm. Ngoài ra, còn có hơn 300.000 sinh viên, những người được phép làm việc bán thời gian trong quá trình học tập nhưng dự kiến sẽ trở về nước sau đó.

Như vậy, Nhật Bản thực tế có chưa đầy 240.000 lao động nước ngoài có kỹ năng tốt, cũng như chỉ hơn 250.000 học viên nước ngoài đang cư trú ở nước này. Ước tính dân số già sẽ đạt đỉnh vào năm 2040, nên đất nước mặt trời mọc phải ráo riết chuẩn bị điều kiện để người nước ngoài cùng làm việc, sinh sống với người bản xứ, hướng tới tỷ lệ cứ 50 người Nhật Bản sẽ có 1 người nước ngoài. Trong đó, mức lương hậu hĩnh là một trong những lý do có thể giúp chính quyền Tokyo thực hiện được điều đó. Theo khảo sát thường niên về lao động làm việc tại nước ngoài (Expat Explorer) mới được HSBC công bố, mức lương trung bình cho lao động nước ngoài ở Nhật Bản hàng năm là 127.400 USD./.