Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu kết luận cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. (Ảnh: ĐĂNG KHOA)

Tại cuộc họp, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh Văn phòng Trung ương Đảng đã công bố Quy định số 191-QĐ/TW, ngày 29/10/2024 của Bộ Chính trị về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, chế độ làm việc, quan hệ công tác của Ban Chỉ đạo (thay thế Quy định số 32-QĐ/TW, ngày 16/9/2021) và Quyết định số 192-QĐ/TW, ngày 29/10/2024 của Bộ Chính trị kiện toàn Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng lãng phí, tiêu cực (trong đó, bổ sung nhiệm vụ phòng, chống lãng phí với trọng tâm của phòng, chống lãng phí trong quản lý, sử dụng tài chính công, tài sản công).

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đạt nhiều kết quả nổi bật

Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ, đồng chí Phan Đình Trạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo cho biết, từ sau Phiên họp thứ 26 của Ban Chỉ đạo (ngày 14/8/2024) đến nay, các cơ quan chức năng đã có nhiều nỗ lực, cố gắng, phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng, thực hiện nghiêm các kết luận Phiên họp, Cuộc họp của Ban Chỉ đạo, Thường trực Ban Chỉ đạo; tiến độ kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, xử lý các vụ án, vụ việc cơ bản hoàn thành theo Kế hoạch của Ban Chỉ đạo, có việc vượt yêu cầu đề ra.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được triển khai mạnh mẽ, kiên quyết, kiên trì, không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ; đặt lợi ích của quốc gia, dân tộc, của Đảng lên trên hết; phục vụ tốt nhất cho nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Cấp ủy, ủy ban kiểm tra các cấp tập trung kiểm tra, xử lý nghiêm tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên vi phạm liên quan đến các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực theo kết luận của Ban Chỉ đạo. Nhất là, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tập trung kiểm tra, chỉ đạo kiểm tra đối với các tổ chức đảng, đảng viên liên quan đến vụ án xảy ra tại tập đoàn Phúc Sơn, tập đoàn Thuận An; hoàn thành các cuộc kiểm tra liên quan đến Công ty AIC; qua kiểm tra đã xử lý, kiến nghị xử lý 247 tổ chức đảng, 441 đảng viên, chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 26 vụ việc.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật 6 cán bộ cấp cao thuộc diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý; nâng tổng số cán bộ cấp cao bị xử lý kỷ luật từ đầu năm đến nay là 52 cán bộ; trong đó, có 48 cán bộ bị kỷ luật do liên quan đến các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo.

Các cơ quan tiến hành tố tụng cả nước đã khởi tố, điều tra 734 vụ/1.681 bị can, truy tố 591 vụ/1.479 bị can, xét xử sơ thẩm 1.002 vụ/2.703 bị cáo về các tội tham nhũng kinh tế, chức vụ.

Riêng các vụ án, vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo, đã kết luận điều tra 4 vụ án/58 bị can; kết luận điều tra bổ sung một vụ án/9 bị can; ban hành cáo trạng truy tố 4 vụ án/52 bị can; xét xử sơ thẩm 3 vụ án/290 bị cáo; xét xử phúc thẩm 3 vụ án/12 bị cáo; khởi tố mới một vụ án/5 bị can, khởi tố thêm 22 bị can trong một số vụ án; trong đó có 3 bị can là cán bộ cấp cao thuộc Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý.

Đối với 2 vụ án trọng điểm, dư luận xã hội đặc biệt quan tâm, đã hoàn thành xét xử sơ thẩm theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo. Đó là, vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản; Rửa tiền; Vận chuyển trái phép tiền tệ qua biên giới” xảy ra tại Ngân hàng SCB, Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các công ty, đơn vị có liên quan (giai đoạn II) và vụ án “Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Môi giới hối lộ; Giả mạo trong công tác; Sản xuất, mua bán, trao đổi hoặc tặng cho công cụ, thiết bị, phần mềm để sử dụng vào mục đích trái pháp luật; Xâm nhập trái phép mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác; Che giấu tội phạm; Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Cục Đăng kiểm Việt Nam, các Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới và phương tiện thủy nội địa trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh và một số tỉnh, thành phố trên cả nước.

Thanh tra Chính phủ đã ban hành kết luận thanh tra việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hóa sang kinh doanh bất động sản, giai đoạn từ năm 2011-2019 theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo. Qua thanh tra, đã kiến nghị xử lý trách nhiệm nhiều tập thể, cá nhân vi phạm, chuyển cơ quan điều tra 8 vụ việc có dấu hiệu tội phạm.

Các cơ quan chức năng đã chủ động phối hợp, tham mưu, chỉ đạo tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về giám định, định giá tài sản; về chủ trương xử lý một số vụ án, vụ việc nghiêm trọng, phức tạp; phân loại xử lý các đối tượng vi phạm trong một số vụ án, vụ việc theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo; vận động đầu thú, truy bắt, dẫn độ các đối tượng bỏ trốn trong vụ án để xử lý theo quy định của pháp luật; về tháo gỡ khó khăn, xử lý sớm tài sản, vật chứng bị tạm giữ, kê biên, phong tỏa trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử, tạo bước tiến mới trong công tác thu hồi tài sản tham nhũng.

Công tác phát hiện, xử lý tham nhũng, tiêu cực ở địa phương, cơ sở tiếp tục được đẩy mạnh. Từ sau Phiên họp thứ 26 đến nay, các địa phương đã khởi tố mới 656 vụ án/1.367 bị can về các tội tham nhũng, kinh tế, chức vụ; trong đó có 169 vụ án/347 bị can về các tội tham nhũng, nâng tổng số vụ án tham nhũng khởi tố mới ở các địa phương từ đầu năm 2024 đến nay là 613 vụ án/1.350 bị can (tăng hơn 70 vụ so với cùng kỳ năm trước).

Các cơ quan chức năng tiếp tục phát hiện, xử lý nghiêm minh nhiều cán bộ, đảng viên tham nhũng, tiêu cực trong các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; tính từ đầu năm đến nay, đã xử lý hình sự hơn 160 cán bộ trong các cơ quan này về các tội tham nhũng, tiêu cực.

Toàn cảnh cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. (Ảnh: ĐĂNG KHOA)

Tiếp tục củng cố niềm tin, sự đồng lòng của cán bộ, đảng viên, nhân dân

Sau khi nghe các ý kiến thảo luận, phát biểu kết luận cuộc họp, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, từ sau Phiên họp 26 của Ban Chỉ đạo đến nay, đất nước ta đã diễn ra nhiều sự kiện quan trọng, nhất là thành công của Hội nghị Trung ương 10 khóa XIII đã tạo niềm tin mới, khí thế mới. Chúng ta đã nhanh chóng khắc phục hậu quả cơn bão số 3 gây ra, ổn định tình hình, tập trung phát triển kinh tế-xã hội đạt nhiều kết quả tích cực. Trong bối cảnh đó, tiến độ kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xử lý các vụ án, vụ việc cơ bản hoàn thành theo Kế hoạch của Ban Chỉ đạo, có việc vượt yêu cầu đề ra.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được đẩy mạnh theo chiều sâu, ngày càng trưởng thành, đáp ứng yêu cầu thực tế, đạt nhiều kết quả quan trọng, không ngừng, không nghỉ; đặt lợi ích của quốc gia-dân tộc, của Đảng lên trên hết; phục vụ tốt nhất cho nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, từ kết quả đạt được có thể rút ra những vấn đề quan trọng, là kinh nghiệm để tiếp tục thực hiện tốt công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong thời gian tới. Trước hết, sự phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, nhịp nhàng, bài bản của các cơ quan trong các khâu kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực, đã góp phần đẩy mạnh, quyết liệt, đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước trong xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng, tiêu cực. Nhất là, trong kiểm tra, điều tra, xử lý các vi phạm liên quan đến Tập đoàn Phúc Sơn, Tập đoàn Thuận An, Công ty AIC, Dự án Sài Gòn-Đại Ninh (Lâm Đồng).

Chỉ tính riêng liên quan đến tập đoàn Phúc Sơn, Thuận An, đến nay Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã hoàn thành 5/8 cuộc kiểm tra và chỉ đạo 13 địa phương rà soát, kiểm tra dấu hiệu vi phạm đối với các cấp ủy, tổ chức đảng liên quan và đã thi hành kỷ luật 58 tổ chức đảng, 86 đảng viên, trong đó có 17 cán bộ diện Trung ương quản lý.

Về xử lý hình sự, đến nay đã khởi tố 44 bị can, trong đó có 10 cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý. Riêng vụ án xảy ra tại tập đoàn Phúc Sơn đã khởi tố 8 cán bộ diện Bộ Chính trị, Ban Bí thư quản lý, trong đó có 4 Bí thư, nguyên Bí thư; 3 Chủ tịch, nguyên Chủ tịch.

Tổng Bí thư đánh giá, tinh thần trách nhiệm và sự nỗ lực, cố gắng của các cơ quan trong triển khai nhiệm vụ và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc được nâng lên, nhiều vấn đề đã có chuyển biến rõ nét, nhất là đã khắc phục khó khăn, vướng mắc, hoàn thành nhiều kết luận giám định, định giá tài sản; tích cực vận động đầu thú, truy bắt, dẫn độ các đối tượng bỏ trốn trong các vụ án để xử lý theo quy định của pháp luật (tính từ đầu năm đến nay, đã vận động, truy bắt được 9 đối tượng bỏ trốn ra nước ngoài).

Các cơ quan cũng đã đề xuất được giải pháp xử lý tài sản, vật chứng ngay trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử nhằm sớm giải tỏa các tài sản, đưa vào lưu thông, tránh thất thoát, lãng phí, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân liên quan, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Công tác thu hồi tài sản tham nhũng trong các vụ án, vụ việc Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo đạt nhiều kết quả.

Tổng Bí thư cho rằng, kết quả công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thời gian qua đã góp phần tiếp tục củng cố niềm tin và sự đồng lòng của cán bộ, đảng viên, nhân dân đối với công tác này. Các nội dung chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư, của Ban Chỉ đạo tại Phiên họp 26 và kết quả thực tế thời gian qua đã được cán bộ, đảng viên và nhân dân đón nhận, đồng tình ủng hộ, nhất là thông điệp về tiếp tục quyết tâm phòng, chống tham nhũng, tiêu cực không ngừng, không nghỉ, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, nhưng không phải lấy xử lý hình sự là chính, mà cần phải là biện pháp cuối cùng.

Phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cần phải vì mục tiêu phục vụ phát triển kinh tế-xã hội; phải được thực hiện từ cơ sở, từ mỗi chi bộ... Việc kịp thời bổ sung chức năng, nhiệm vụ phòng, chống lãng phí đối với Ban Chỉ đạo được cán bộ, đảng viên và nhân dân đánh giá là rất đúng, rất trúng, mong chờ sớm có những chuyển biến mạnh mẽ trong thời gian tới.

Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Tổng Bí thư chỉ đạo công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải bám sát 2 nhiệm vụ chính trị quan trọng mà Hội nghị Trung ương 10 đã xác định, đó là tăng tốc bứt phá để hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã đề ra và chuẩn bị thật tốt để tổ chức thành công Đại hội XIV của Đảng. Vừa tiếp tục đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vừa phải quan tâm chỉ đạo đẩy mạnh phòng, chống lãng phí; xác định phòng, chống lãng phí có vị trí tương đương với phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác phòng, chống lãng phí

Tổng Bí thư đề nghị Ban Chỉ đạo cần nghiên cứu chỉ đạo quyết liệt để triển khai ngay các công tác trọng tâm, đột phá về phòng, chống lãng phí, tạo khí thế mới, chuyển biến mạnh mẽ trong công tác này. Lãng phí là vấn đề rất lớn, phạm vi rất rộng, thiệt hại còn lớn hơn rất nhiều lần so với tham nhũng, tiêu cực; đã có nhiều chủ trương, giải pháp về vấn đề này nhưng chưa hiệu quả.

Về tổng thể, phải kiên trì thực hiện đồng bộ các giải pháp từ thấp đến cao để thực hành tiết kiệm, phòng, chống lãng phí, như: xây dựng văn hóa chống lãng phí trong toàn xã hội; đưa chống lãng phí trở thành các chuẩn mực đạo đức, chuẩn mực xã hội; đưa vào các nội quy của từng cơ quan, hương ước của từng thôn xóm; quy định trong các văn bản của Đảng, Nhà nước; xử lý các vi phạm từ hành chính, đến mức cao nhất là hình sự.

Trước mắt phải lựa chọn những nội dung trọng tâm, giải pháp đột phá để tập trung chỉ đạo tạo dấu ấn lan tỏa trong toàn xã hội. Cụ thể: Khẩn trương ban hành Hướng dẫn của Ban Chỉ đạo về những nội dung cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo công tác phòng, chống lãng phí (trong đó nhận diện, chỉ rõ các hành vi, biểu hiện lãng phí, trách nhiệm của cấp ủy, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức, cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu trong công tác phòng, chống lãng phí).

Rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống lãng phí đảm bảo đồng bộ, thống nhất; sửa đổi, bổ sung ngay các quy định về tiêu chuẩn, định mức kinh tế-kỹ thuật không còn phù hợp với thực tiễn phát triển của đất nước.

Chỉ đạo rà soát, xử lý nghiêm các vụ việc lãng phí lớn, dư luận xã hội quan tâm, theo đúng tinh thần xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng, cả lĩnh vực; xác định rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân có liên quan.

Rà soát xử lý dứt điểm tồn tại kéo dài đối với các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm, dự án hiệu quả thấp, gây thất thoát, lãng phí lớn; trước hết là các dự án đầu tư xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và cơ sở 2 Bệnh viện Việt Đức; dự án giải quyết ngập do triều cường khu vực Thành phố Hồ Chí Minh; các dự án điện năng lượng tái tạo đã xây dựng nhưng chưa được kết nối, vận hành,...

Song song với xử lý, cần có các hình thức khen thưởng, biểu dương những tập thể, cá nhân có thành tích thực hành tiết kiệm, chống lãng phí hoặc có giải pháp làm lợi cho Nhà nước.

Tổng Bí thư yêu cầu phải tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực gắn với tăng tốc, bứt phá phát triển kinh tế-xã hội, hoàn thành các mục tiêu Nghị quyết Đại hội XIII. Kiểm tra, thanh tra, kiểm toán các lĩnh vực có nhiều nguy cơ và dư luận về tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; giải quyết kịp thời các vụ việc dư luận quan tâm, nhân dân bức xúc, nhưng hạn chế tối đa làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của các cơ quan, doanh nghiệp.

Triển khai hiệu quả các Luật sửa đổi để tháo gỡ điểm nghẽn và Nghị quyết thí điểm cơ chế xử lý vật chứng trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử sau khi được Quốc hội thông qua, góp phần khơi thông các nguồn lực, đưa các tài sản vào lưu thông, tránh thất thoát, lãng phí, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội. Tiếp tục thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản tham nhũng.

Thực hiện có hiệu quả công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phục vụ thực hiện Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về tổ chức Đại hội đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội thứ XIV của Đảng. Đẩy nhanh tiến độ điều tra, xử lý dứt điểm các vụ án, vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm.

Phấn đấu từ nay đến hết năm 2024, kết thúc điều tra, truy tố, xét xử 12 vụ án; kết thúc xác minh, xử lý 2 vụ việc thuộc diện Ban Chỉ đạo theo dõi, chỉ đạo. Nhất là, khẩn trương hoàn thành kết luận kiểm tra, thanh tra các chuyên đề, vụ việc; điều tra, xử lý dứt điểm các vụ án, vụ việc liên quan đến Công ty Xuyên Việt Oil, tập đoàn Điện lực Việt Nam, tập đoàn Thuận An, Phúc Sơn, Công ty AIC, dự án Sài Gòn - Đại Ninh (Lâm Đồng), sân bay Nha Trang...

Trong đó, chỉ đạo khẩn trương kiểm tra, làm rõ các trường hợp cán bộ, đảng viên có dấu hiệu vi phạm trong các vụ án, vụ việc có liên quan đến công tác nhân sự Đại hội đảng bộ các cấp với tinh thần khẩn trương, nghiêm túc nhưng cũng hết sức thận trọng, khách quan; kiên quyết không để lọt vào cấp ủy khóa mới những cán bộ suy thoái, tham nhũng, tiêu cực.

Nhấn mạnh việc xây dựng văn hoá liêm chính trong cán bộ, đảng viên và nhân dân, Tổng Bí thư yêu cầu phải tạo sự lan tỏa mạnh mẽ trong toàn xã hội vấn đề này, phải làm cho việc thực hành liêm chính, không tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trở thành việc làm tự giác, tự nguyện, “như cơm ăn, nước uống, áo mặc hàng ngày”; khuyến khích cán bộ, đảng viên, nhân dân tăng cường thực hành tiết kiệm, tạo thói quen quý trọng thời gian làm việc, tiền bạc, tài sản của Nhà nước, công sức của nhân dân.

Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở địa phương, cơ sở phải tiếp tục có chuyển biến mạnh mẽ theo phương châm phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực phải từ cơ sở, từ chi bộ. Khẩn trương sửa đổi, bổ sung chức năng của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh để chỉ đạo cả công tác phòng, chống lãng phí, tạo sự đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương.

Tăng cường ứng dụng công nghệ, cải cách hành chính, xử lý hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp, “tham nhũng vặt”; khắc phục bệnh “sợ trách nhiệm”, đùn đẩy, né tránh, sợ sai không dám làm.