Toàn cảnh phiên họp. (Nguồn ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)

Năm 2024 - diện bao phủ đạt vượt chỉ tiêu Chính phủ đề ra, Quỹ BHYT được sử dụng hiệu quả

Báo cáo về tình hình thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT và quản lý, sử dụng Quỹ BHYT năm 2024, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) Trần Thị Trang cho biết, trên cơ sở tổng kết 15 năm thực hiện Luật BHYT, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, đồng thời ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành kịp thời, có hiệu lực từ ngày 01/01/2025. Qua đó, đã kịp thời giải quyết nhiều tồn tại, vướng mắc mang tính cấp bách; bảo đảm an sinh xã hội, quyền và lợi ích của người tham gia BHYT, của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KCB); góp phần giảm tỷ lệ chi trực tiếp từ tiền túi của người dân, tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả Quỹ BHYT.

Tính đến hết năm 2024, số người tham gia BHYT đạt 95,525 triệu người, tăng 2% so với năm 2023, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt khoảng 94,29% dân số (vượt 0,19% so với Nghị quyết số 01 của Chính phủ).

Về tình hình thực hiện KCB BHYT, năm 2024, tổng số lượt KCB BHYT toàn quốc đạt 183,6 triệu lượt, tăng 9,7 triệu lượt (5,6%) so với năm 2023; chi phí KCB BHYT toàn quốc là 139.122 tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ năm 2023.

Về quản lý, sử dụng Quỹ BHYT, theo báo cáo, tính đến hết năm 2024, tổng thu BHYT tăng khoảng 22.300 tỷ đồng so với năm 2023, bằng 105,8% dự toán Thủ tướng Chính phủ giao. Số tiền chậm đóng BHYT (đã bao gồm trong tổng thu) là 837.807 triệu đồng. Báo cáo cũng chỉ rõ nhiều tồn tại, khó khăn, vướng mắc trong thanh toán chi phí KCB BHYT. Nguyên nhân do một số văn bản, quy định, hướng dẫn chuyên môn làm căn cứ cho công tác giám định, thanh toán chưa được sửa đổi kịp thời, đồng bộ dẫn đến cách hiểu khác nhau, ảnh hưởng đến công tác tổ chức KCB BHYT và giám định BHYT.

Để nâng cao hiệu quả hoạt động quản lý và sử dụng Quỹ BHYT, trong thời gian tới, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện các giải pháp, cụ thể:

Bộ Y tế chủ trì, tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành hoàn thiện thể chế trong lĩnh vực BHYT và KCB; khẩn trương đề xuất sửa đổi, bổ sung Nghị định số 96/2023/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật KCB khắc phục những bất cập dẫn tới khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện.

Các Bộ, ngành khác liên quan, theo chức năng nhiệm vụ được giao tiếp tục ban hành và sửa đổi bổ sung các văn bản khác có liên quan để đảm bảo thuận lợi và đồng bộ trong việc tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về BHYT; thể chế kịp thời Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế) Trần Thị Trang trình bày Báo cáo. (Nguồn ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)

12 năm triển khai Nghị quyết số 68/2013/QH13 - cơ bản hoàn thành chỉ tiêu

Báo cáo về kết quả thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13, Vụ trưởng Trần Thị Trang cho biết, trong 2 năm 2023-2024, cũng như trong 12 năm triển khai thực hiện, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương đã lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện cơ bản đầy đủ các nhiệm vụ, chỉ tiêu chính sách, pháp luật về BHYT được Quốc hội giao. Đáng chú ý, một số nhiệm vụ, chỉ tiêu đã hoàn thành vượt mức so với Nghị quyết đề ra.

Cụ thể, năm 2016, tỷ lệ dân số tham gia BHYT đạt 81,9%, hoàn thành trước 4 năm so với chỉ tiêu Nghị quyết đề ra cho năm 2020 (đạt 80% dân số tham gia BHYT). Từ năm 2016 đến nay, tỷ lệ này liên tục tăng; 6 tháng đầu năm 2025, tỷ lệ bao phủ BHYT đã đạt 90,07% dân số.

Về việc đầu tư trạm y tế xã tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, theo Báo cáo của Chính phủ, kết quả thực hiện nhiệm vụ này trong 2 năm 2023-2024 và trong 12 năm triển khai Nghị quyết về cơ bản đã hoàn thành chỉ tiêu được giao.  Từ ngày 01/7/2025, với việc thực hiện chính quyền địa phương hai cấp cũng như sáp nhập một số Trạm Y tế xã, đã tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc đầu tư cho Trạm Y tế xã ở những khu vực này.

Đến nay, Nghị quyết số 68/2013/QH13 đã hết thời hạn thực hiện các chỉ tiêu, nhiệm vụ, cơ bản hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ, một số chỉ tiêu đã hoàn thành vượt mức để triển khai các chủ trương, chính sách cho giai đoạn mới. Do đó, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép kết thúc thực hiện Nghị quyết số 68/2013/QH13.

Số lượt KCB BHYT tăng mạnh, chất lượng phục vụ được nâng cao

Cho ý kiến tại phiên họp, các đại biểu đánh giá cao kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về BHYT và quản lý, sử dụng Quỹ BHYT trong năm 2024 - đều đạt chỉ tiêu được Quốc hội giao. Thực tế, số lượng người KCB BHYT tăng mạnh; thái độ, chất lượng phục vụ được nâng cao; người dân cơ bản hài lòng.

Chỉ ra nhiều vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực BHYT, các đại biểu đề nghị các cơ quan báo cáo tình hình thực hiện kiến nghị của Ủy ban Văn hóa và Xã hội đã nêu liên quan đến việc: Phải tập trung tuyên truyền phát triển đối tượng ở trong 6% các nhóm chưa tham gia BHYT và đâu là khó khăn? Bộ Y tế phải tiếp tục báo cáo Thủ tướng xem xét giải quyết dứt điểm khoản chi phí KCB BHYT còn treo chưa quyết toán và các vướng mắc nhằm khắc phục khó khăn cho cơ sở KCB và đảm bảo quyền lợi của người bệnh; làm rõ trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc chậm đóng BHYT; có quan điểm dứt khoát về hình thức giám định chuyên đề; yêu cầu giải trình về chi phí khám chữa bệnh tăng đột biến năm 2024 tại một số tỉnh, thành; nhìn nhận đúng bản chất tỷ lệ bao phủ BHYT;…

Tại phiên họp, đại diện Bộ Y tế và BHXH Việt Nam cũng đã giải trình, làm rõ các nội dung đại biểu quan tâm liên quan đến: Những vướng mắc, tồn đọng trong KCB BHYT; khó khăn trong việc xác lập quyền sở hữu toàn dân đối với máy móc, thiết bị y tế ảnh hưởng đến thanh toán; các vấn đề liên quan đến quy định về giường bệnh và giấy phép hoạt động; các thách thức về ứng dụng công nghệ thông tin, liên thông dữ liệu, cũng như kiểm tra, giám định và thu hồi chi phí đã thanh toán; đề xuất lộ trình tăng mức đóng BHYT.

Tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, góp phần hiệu quả ngăn chặn tình trạng chậm đóng BHYT

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Hoàng Mai đề nghị Bộ Y tế tổng hợp, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý để hoàn thiện các văn bản pháp luật, tránh lặp lại những vướng mắc đã tồn tại; đồng thời nhấn mạnh yêu cầu cần có những giải pháp đột phá và lộ trình cụ thể cho các chính sách quan trọng trong lĩnh vực y tế và BHYT.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban VHXH Nguyễn Hoàng Mai phát biểu kết luận phiên họp. (Nguồn ảnh: Cổng TTĐT Quốc hội)

Về hình thức kết thúc Nghị quyết số 68/2013/QH13, Ủy ban Văn hóa và Xã hội sẽ trao đổi với các cơ quan pháp luật để xem xét phương án tối ưu, có thể đưa vào một Nghị quyết chung hoặc một chuyên đề riêng. Quan điểm chỉ đạo là phải nhấn mạnh trách nhiệm của Chính phủ trong việc tiếp tục triển khai các nhiệm vụ quan trọng, thay vì chỉ dừng lại ở việc chấm dứt Nghị quyết.

Về vấn đề chậm đóng, trốn đóng BHYT, Phó Chủ nhiệm Nguyễn Hoàng Mai nhận định, nguyên nhân chính của tình trạng này là do người dân và cả đơn vị sử dụng lao động chưa hiểu rõ quyền và trách nhiệm của mình. Do đó, đề nghị BHXH Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về quyền lợi khi tham gia BHYT để người dân chủ động đấu tranh, giám sát, góp phần giải quyết tình trạng trên.

Phó Chủ nhiệm Nguyễn Hoàng Mai cũng khẳng định Ủy ban Văn hóa, Xã hội sẽ luôn đồng hành cùng Bộ Y tế và các bên liên quan, với mục tiêu cao nhất là nâng cao chất lượng sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để mọi tổ chức, cá nhân tham gia vào công cuộc này hoạt động một cách hiệu quả nhất./.