Phó Giám đốc BHXH thành phố Hồ Chí Minh, bà Nguyễn Thị Thu Hằng, cho biết: Theo Điều 26 Luật BHYT năm 2024, người tham gia BHYT có quyền lựa chọn và thay đổi nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại cơ sở y tế tuyến ban đầu hoặc tuyến cơ bản. Việc thay đổi được thực hiện trong 15 ngày đầu của mỗi quý (tức là trong các tháng 1, 4, 7 và 10 hằng năm).

Người dân có thể nộp hồ sơ trực tiếp tại cơ quan BHXH nơi cư trú hoặc nộp trực tuyến qua Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam. Riêng người lao động đang làm việc tại các đơn vị sử dụng lao động thì thực hiện đăng ký thông qua chính đơn vị của mình.

Người dân giao dịch ở quầy BHYT đặt tại Bệnh viện Quân y 175. (Ảnh minh họa. Nguồn Internet).

Đáng chú ý, pháp luật hiện hành không giao cho bất kỳ tổ chức dịch vụ thu nào (được cơ quan BHXH ủy quyền thu BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình) thực hiện thủ tục đổi nơi đăng ký khám, chữa bệnh BHYT ban đầu. Các tổ chức này chỉ được phép thu tiền đóng BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình trong các trường hợp người dân đăng ký tham gia mới, gia hạn thẻ hoặc đóng bổ sung. Việc thu thêm tiền với danh nghĩa “phí chuyển tuyến” là không có cơ sở pháp lý.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Thu Hằng, Điều 44 Luật BHYT năm 2024 và Điều 8 Thông tư 01/2025/TT-BYT quy định rõ: “Cơ quan BHXH thực hiện thủ tục cấp, đổi, điều chỉnh thẻ BHYT cho người tham gia mà không thu phí.” Đây là thủ tục hành chính công miễn phí. Do đó, mọi hành vi yêu cầu người dân nộp tiền để được đổi nơi đăng ký khám, chữa bệnh BHYT ban đầu đều trái quy định của pháp luật.

BHXH TP Hồ Chí Minh đã kịp thời chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và BHXH quận, huyện rà soát, chấn chỉnh hoạt động của các tổ chức dịch vụ thu, kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm, yêu cầu hoàn trả lại toàn bộ số tiền đã thu sai cho người dân và chấm dứt hợp đồng ủy quyền đối với tổ chức vi phạm.

Người dân khi phát hiện hành vi thu tiền trái quy định có thể phản ánh trực tiếp đến cơ quan BHXH nơi cư trú hoặc gọi đường dây nóng 1900.9068 của BHXH Việt Nam để được hướng dẫn, bảo vệ quyền lợi chính đáng.

Thực tế, chính sách bảo hiểm y tế là chính sách an sinh xã hội quan trọng, được Nhà nước bảo đảm để mọi người dân đều có thể tiếp cận dịch vụ y tế với chi phí hợp lý. Do đó, việc một số cá nhân, tổ chức lợi dụng tâm lý thiếu thông tin của người dân để thu phí “chuyển tuyến” trái phép không chỉ gây thiệt hại về vật chất mà còn làm ảnh hưởng đến niềm tin đối với chính sách BHYT – một trụ cột an sinh xã hội mang tính nhân văn sâu sắc.

Ngành BHXH kêu gọi người dân tìm hiểu kỹ quy định khi thực hiện các thủ tục liên quan đến BHYT, đồng thời chỉ liên hệ với cơ quan BHXH hoặc sử dụng các kênh chính thống như Cổng Dịch vụ công BHXH Việt Nam, tránh bị các đối tượng trung gian lợi dụng.

Cần khẳng định lại: người tham gia BHYT không phải trả bất kỳ khoản phí nào khi làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu. Việc thu 50.000 đồng hay bất kỳ khoản “phí dịch vụ” nào khác trong trường hợp này là hành vi sai quy định và phải được xử lý nghiêm./.