Dịch bệnh Covid-19 kéo dài gần hai năm qua đã ảnh hưởng xấu đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của nhiều doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Một số doanh nghiệp hoạt động cầm chừng do không xuất, nhập được hàng hóa đã bắt buộc phải cho người lao động tạm nghỉ việc hoặc chấm dứt hợp đồng lao động. Trong giai đoạn khó khăn này, chính sách BH thất nghiệp đã góp phần giúp người lao động ổn định cuộc sống. 

Từ đầu tháng 7 đến nay, sau khi dịch bệnh từng bước được kiểm soát trên địa bàn tỉnh, số lao động đến làm thủ tục xin hưởng trợ cấp thất nghiệp tại Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh rất đông. Ông Nguyễn Văn Huyên, Trưởng phòng BHTN (Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh) cho biết: Trong hai tuần đầu tháng 7 đã có hơn 600 lao động mất việc đến làm thủ tục này. Ngoài việc xin hưởng trợ cấp, người lao động còn muốn tìm việc làm ổn định.

Đến làm thủ tục tại bộ phận một cửa của Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh, chị Nguyễn Thị Thủy (SN 1985), ở thôn 11, xã Xương Lâm (Lạng Giang) cho biết: “Do ảnh hưởng của dịch bệnh, từ tháng 5/2021, tôi phải nghỉ việc. Đến đây, tôi được hướng dẫn làm thủ tục nhận trợ cấp thất nghiệp. Nhân viên của Trung tâm tư vấn với thời gian tham gia BH thất nghiệp hơn 4 năm, tôi sẽ được hưởng 4 tháng trợ cấp BH thất nghiệp. Giai đoạn khó khăn này, tôi mới thấy hết ý nghĩa của BH thất nghiệp. Hy vọng dịp này dịch giảm, tôi sẽ tìm được việc làm phù hợp”. Khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, người lao động có thể gửi hồ sơ qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc khai báo trực tuyến. Như trường hợp của chị Tô Thị Loan, xã Tân Dĩnh (Lạng Giang) bị mất việc làm từ 10/3/2021. Trong thời gian huyện Lạng Giang thực hiện công tác phòng, chống dịch Covid-19 theo Chỉ thị 16 của Chính phủ, không thể ra khỏi nhà, chị đã làm thủ tục đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp trực tuyến và đã nhanh chóng được nhận trợ cấp 4 tháng.

Hiện nay, mỗi lần khai báo tình trạng hằng tháng, chị Loan đều được nhân viên Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tư vấn, giới thiệu một số công việc đang cần tuyển dụng. Nhất là sau giai đoạn tạm ngừng hoạt động, nhiều doanh nghiệp trong các khu công nghiệp của huyện Việt Yên đã khởi động trở lại, chị Loan hy vọng sẽ tìm được việc làm mới trong dịp này.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh có gần 6 nghìn người được hưởng trợ cấp thất nghiệp với tổng số tiền gần 88,8 tỷ đồng. Thời gian qua, khi dịch bệnh diễn biến phức tạp, chính sách BH thất nghiệp đã thực sự trở thành điểm tựa giúp người lao động giảm bớt khó khăn trong quá trình tìm việc làm mới. Số người lao động tham gia BH thất nghiệp tăng lên theo từng năm, nâng tổng số lao động tham gia hiện nay trên toàn tỉnh là hơn 253,9 nghìn người.

Dịch bệnh COVID-19 cũng đã khiến bhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh, từ tháng 7/2021, ngoài chính sách BH thất nghiệp, BHXH Việt Nam đã mở rộng thêm điều kiện cho các doanh nghiệp hưởng chính sách tạm dừng đóng BHXH vào quỹ tử tuất, hưu trí. Trước đây, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 dẫn đến giảm từ 50% lao động trở lên sẽ được BHXH tỉnh hướng dẫn tạm dừng đóng BHXH vào quỹ tử tuất, hưu trí cho người lao động thì nay doanh nghiệp giảm từ 15% lao động (so với thời điểm tháng 4/2021) đã được hưởng chính sách này.

Đến nay, toàn tỉnh có 10 đơn vị được hỗ trợ theo chính sách với tổng số tiền giãn đóng BHXH gần 6 tỷ đồng. Một số doanh nghiệp được hỗ trợ như: Công ty TNHH BT Fashion (Việt Yên); Công ty TNHH Long Hà (TP Bắc Giang); Công ty cổ phần Sản xuất và thương mại HTVN (Tân Yên).

Được hỗ trợ tạm dừng đóng quỹ hưu trí, tử tuất trong một thời gian cũng giúp các doanh nghiệp vợi bớt phần nào các khoản phải thanh toán trước mắt, kéo giãn thời gian chi trả để có thể phục hồi sản xuất ngay khi dịch bệnh lắng xuống.

Mới đây, từ ngày 01/7/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 68/NQ-CP về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Trong số 12 chính sách hỗ trợ có 3 chính sách liên quan đến BHXH, BH thất nghiệp là: Giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; tạm dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất; hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động.

Ngay từ khi dịch Covid-19 bùng phát vào năm 2020, Chính phủ đã nhanh chóng ban hành Nghị quyết 42/NQ-CP về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do dịch Covid-19, trong đó có những quy định cụ thể đối với người lao động thất nghiệp trong đại dịch. Theo đó, người lao động thất nghiệp được bảo đảm quyền lợi bằng cách gửi hồ sơ hoặc khai báo trực tuyến đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp với trung tâm dịch vụ việc làm tỉnh.

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, BHXH tỉnh Bắc Giang ghi nhận thực tế một số doanh nghiệp chưa làm thủ tục để được hưởng hỗ trợ tạm dừng đóng quỹ hưu trí, tử tuất do vẫn muốn khắc phục khó khăn, duy trì hoạt động cầm chừng, cố gắng bố trí công việc để giữ chân lao động. Người lao động chấm dứt hợp đồng nhưng không đủ điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp do doanh nghiệp đang nợ BHXH nên không chốt được sổ BHXH.

Trong quá trình làm thủ tục đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp, một số người lao động khai báo chưa trung thực về tình trạng việc làm dẫn đến việc phải thu hồi tiền trợ cấp. Có những trường hợp chỉ muốn hưởng trợ cấp mà chưa muốn quay lại thị trường lao động, chưa mặn mà với việc được hỗ trợ học nghề.

Ông Thân Đức Lại, Giám đốc BHXH tỉnh cho biết: Trong thời gian tới, để bảo đảm an sinh, BHXH tỉnh tiếp tục hướng dẫn doanh nghiệp giãn thời gian đóng BHXH vào quỹ tử tuất, hưu trí để sớm phục hồi sản xuất, kinh doanh, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp.

Thời điểm này, BHXH tỉnh tạm dừng thanh tra việc chấp hành pháp luật về đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp đối với doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh nếu không có dấu hiệu vi phạm. Tiếp tục phối hợp với Trung tâm Dịch vụ việc làm tỉnh tư vấn, giải quyết chế độ BH thất nghiệp cho người lao động bị thất nghiệp. Bên cạnh đó, BHXH tỉnh tiếp tục giám sát, kiểm tra không để đơn vị lợi dụng dịch bệnh, trốn đóng BHXH, BHYT, BH thất nghiệp cho người lao động.