Tham dự Đoàn giám sát có: Văn phòng HĐQL BHXH và lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc BHXH Việt Nam. Về phía tỉnh Bình Dương có: Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Hùng Dũng; lãnh đạo BHXH tỉnh và các Sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan.

Nhiều kết quả toàn diện, tích cực về phát triển người tham gia

Bình Dương hiện có dân số khoảng 2,7 triệu người, trong đó lực lượng lao động khoảng 1.300.000 người, chiếm khoảng 50% dân số. Những năm gần đây, dù bối cảnh tình hình kinh tế thế giới và trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, nhiều diễn biến chưa từng có tiền lệ, vượt khỏi khả năng dự báo, nhưng nhờ vận dụng linh hoạt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước phù hợp với điều kiện thực tế nên tốc độ tăng trưởng kinh tế của Tỉnh luôn ở mức cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch nhanh theo hướng công nghiệp, dịch vụ.

Theo đó, toàn tỉnh đã triển khai có hiệu quả các giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN theo Chỉ thị số 34/CT-TTg ngày 26/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp phát triển đối tượng tham gia BHXH; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan, đơn vị chức năng ở địa phương xác định số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc để đôn đốc, yêu cầu đơn vị, doanh nghiệp tham gia BHXH bắt buộc đầy đủ cho người lao động; triển khai đồng bộ, có hiệu quả các hình thức thông tin, tuyên truyền về chế độ, chính sách BHXH, BHYT…

Đoàn giám sát của HĐQL BHXH tham dự buổi làm việc.

Ngoài ra, với đặc thù là tỉnh công nghiệp, lực lượng lao động tham gia BHXH, BHYT tại các doanh nghiệp chiếm tỷ trọng lớn, đặc biệt là trong các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, trong những năm qua, tỷ lệ lực lượng lao động tham gia BHXH trên địa bàn tỉnh luôn cao hơn mức bình quân chung toàn quốc và luôn hoàn thành và vượt chỉ tiêu do Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh và BHXH Việt Nam giao hàng năm. Kết quả, năm 2021, số người tham gia BHXH bắt buộc trên địa bàn là 939.559 người, đạt 101,02% kế hoạch; BHXH tự nguyện đạt 0,96% so với lực lượng lao động; tham gia BHYT 2.724.694 người, đạt 100,7% so với dự toán giao, tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 90% dân số. Năm 2022, số người tham gia BHXH bắt buộc là 1.050.380 người; BHXH tự nguyện đạt 0,87 so với lực lượng lao động trong độ tuổi ; tỷ lệ bao phủ BHYT đạt 91,25% dân số. Tính đến cuối tháng 5/2023, số người tham gia BHYT là 2.855.660 người, đạt tỷ lệ bao phủ BHYT 92% dân số; số người tham gia BHXH bắt buộc là 1.125.210 người, chiếm 74,46% so với lực lượng lao động.

Cùng với đó, công tác truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp luật BHXH, BHYT được thực hiện với nhiều hình thức một cách hiệu quả nhằm tạo điều kiện cho người dân, đơn vị sử dụng lao động, cơ quan quản lý nhà nước nắm bắt kịp thời các vấn đề liên quan đến chế độ, chính sách BHXH, BHYT; góp phần nâng cao ý thức trách nhiệm xã hội trong việc bảo vệ quyền lợi của người lao động cũng như truyền thông ứng dụng dịch vụ công trực tuyến và truyền thông tiện ích của ứng dụng VssID - BHXH số. Công tác thanh tra, kiểm tra; quản lý sử dụng quỹ BHXH, BHYT, BHTN; giám định BHYT… cũng luôn được BHXH tỉnh quan tâm, đẩy mạnh, đạt nhiều kết quả tích cực.

Tuy nhiên, tình trạng nợ đóng, trốn đóng, lạm dụng trục lợi quỹ BHXH, BHTN trên địa bàn tỉnh có dấu hiệu tăng cao; tình trạng người lao động không trung thực khi khai báo tình trạng việc làm; cơ sở y tế cấp giấy nghỉ việc hưởng chế độ BHXH không đúng quy định vẫn còn tồn tại và chưa được giải quyết dứt điểm.

Một khó khăn nữa là số người đề nghị hưởng BHXH một lần trên địa bàn tỉnh có chiều hướng gia tăng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người lao động, điều này ảnh hướng khá lớn đến việc mở rộng diện bao phủ BHXH và đảm bảo tính bền vững của hệ thống an sinh xã hội. Theo thống kê trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2018 - 2022, số người nhận trợ cấp BHXH một lần năm sau luôn cao hơn năm trước với tốc độ tăng trung bình mỗi năm khoảng 10%...

Tại buổi làm việc, đại diện một số Sở, Ban ngành và các doanh nghiệp có số lao động lớn làm việc trên địa bàn tỉnh đã nêu ra một số đề xuất, kiến nghị. Đại diện lãnh đạo Sở Y tế tỉnh Bình Dương cho biết việc thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn cũng gặp một số khó khăn liên quan đến vấn đề thanh quyết toán chi phí KCB BHYT; việc chi trả KCB BHYT vượt dự toán giao, song xuất phát từ những nguyên nhân khách quan, chính vì vậy, các đơn vị đề nghị BHXH Việt Nam, UBND tỉnh quan tâm hơn nữa đến lĩnh vực này để đáp ứng tốt hơn quyền lợi của người lao động. Đại diện bệnh viện đa khoa tỉnh, một số bệnh viện đa khoa trên địa bàn tỉnh cũng nêu khó khăn vướng mắc liên quan đến công tác thanh quyết toán, tổng mức thanh toán những năm trước đây và việc đấu thầu thuốc, vật tư y tế tại các cơ sở khám chữa bệnh.

Đại diện các Sở, Ban, Ngành trên địa bàn tỉnh Bình Dương tham dự buổi làm việc.

Đại diện Sở Lao động, Liên đoàn lao động tỉnh cho biết tình hình nợ đóng BHXH trên địa bàn tỉnh vẫn diễn biễn khá phức tạp, gây ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người lao động. Trong khi đó, công tác khởi kiện doanh nghiệp chậm đóng hiện đang gặp rất nhiều vướng mắc, chưa thực hiện được liên quan đến một số vấn đề pháp lý. Đồng thời đề nghị ngành BHXH củng cố chế tài tốt hơn để xử lý vi phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT.

Đại diện công an tỉnh đề nghị hai ngành BHXH và công an tỉnh phối hợp tốt hơn trong xác định cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đồng thời đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý xử phạt các đơn vị SDLĐ, người lao động có dấu hiệu sai phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để nâng cao nhận thức, ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT của người lao động, đơn vị sử dụng lao động và người dân…

Phát huy tiềm năng, huy động toàn hệ thống chính trị

Trên cơ sở thống nhất với những nội dung được BHXH tỉnh và đại diện 1 số đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh báo cáo, Đoàn Giám sát đã có những trao đổi nhằm làm rõ thêm một số vấn đề còn tồn tại trong việc thực hiện, sử dụng quỹ KCB BHYT; thanh kiểm tra đơn vị nợ đóng, chậm đóng BHXH; tuyên truyền mở rộng người dân tham gia BHXH, BHYT, truyền thông về các dịch vụ công của ngành; công tác quản lý lao động… trên cơ sở đó Đoàn đã có những đề xuất, kiến nghị để tỉnh Bình Dương thực hiện tốt hơn các chính sách an sinh xã hội trong thời gian tới.

Chủ trì và điều hành phiên giám sát của HĐQL BHXH, sau khi nghe các ý kiến phát biểu của các thành viên đoàn giám sát và đại điện các sở, ban, ngành tại địa phương, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu đánh giá cao các kết quả trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Bình Dương thời gian qua. Chính sách BHXH, BHYT từng bước khẳng định và phát huy vai trò là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội tại địa phương. Nhất là qua đại dịch Covid 19 vừa qua, đã cho thấy chính sách ưu việt về an sinh xã hội nói chung và chính sách BHXH, BHYT, BHTN nói riêng đã góp phần ổn định kinh tế và bù đắp một phần thu nhập cho người lao động khi họ gặp phải những rủi ro trong cuộc sống.

Bên cạnh kết quả đạt được, Đoàn giám sát cũng thấy được những khó khăn, thách thức trong thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh Bình Dương hiện nay. Phó Tổng Giám đốc Trần Đình Liệu đánh giá, hiện nay, dân số toàn tỉnh khoảng 2,7 triệu người, trong đó lực lượng lao động trong độ tuổi lớn với khoảng 1,3 triệu người, chiếm khoảng 50% dân số. Đây là dư địa rất tốt để tỉnh mở rộng diện bao phủ. Do đó, UBND tỉnh Bình Dương cần phân tích, đánh giá và chỉ ra các nhóm tiềm năng để có các giải pháp phù hợp, đẩy mạnh công tác truyền thông, có các chính sách hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương với người dân chịu tác động của một số thay đổi về chính sách chuẩn nghèo và vùng đặc biệt khó khăn thời gian qua. Bên cạnh đó, trong phát triển BHXH bắt buộc cần tăng cường rà soát từ dữ liệu với ngành Thuế, phối hợp với các sở, ngành tổ chức các đợt thanh tra, kiểm tra chuyên đề hoặc đột xuất đối với đơn vị sử dụng lao động để đảm bảo quyền lợi cho người lao động… Hiện nay, tỷ lệ bao phủ BHYT của tỉnh đã đạt hơn 92% dân số nhưng đang có nhiều thay đổi về chính sách, tác động đến người tham gia, do vậy, để đảm bảo sự bền vững thời gian tới cần có các phương án, giải pháp mang tính cốt lõi để duy trì và tăng trưởng.

Toàn cảnh buổi làm việc.

Về số thu BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn tỉnh đều đạt và vượt kế hoạch nhưng vẫn chưa tương xứng với quy mô của tỉnh. Bên cạnh đó, tỷ lệ chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN của tỉnh còn cao. UBND tỉnh cần đánh giá sát tình hình, chỉ ra các nguyên nhân để có kế hoạch phát triển cho phù hợp; nhất là với các đơn vị chậm đóng kéo dài, đã phá sản, giải thể cần có giải pháp để giải quyết dứt điểm với sự vào cuộc của các cấp, các ngành; tăng cường công tác thanh tra liên ngành, làm điểm khởi tố hình sự…

Qua thống kê của BHXH Việt Nam hiện các chỉ số về khám chữa bệnh (KCB) BHYT của tỉnh đều cao so với bình quân chung toàn quốc như: Tỷ lệ vào điều trị nội trú, số ngày điều trị, tỷ lệ chỉ định xét nghiệm, tỷ lệ chẩn đoán hình ảnh, chi phí bình quân ngoại trú và nội trú… Ngoài yếu tố về sự phát triển của hệ thống y tế và nhu cầu KCB ngày càng gia tăng của người dân, Đoàn giám sát đề nghị, tỉnh Bình Dương cần có các giải pháp để tăng cường công tác quản lý thực hiện chính sách BHYT trên địa bàn. Các sở, ngành liên quan cần phối hợp chặt chẽ với ngành BHXH giải quyết những tồn tại, hạn chế, đảm bảo quyền lợi của người dân; trong đó cần tăng cường công tác giám định; đánh giá tình hình lựa chọn, đấu thầu, sử dụng thuốc, vật tư y tế của từng cơ sở KCB…

Với một số kiến nghị, vướng mắc về chính sách, Phó Tổng Giám đốc cho biết, thời gian tới, HĐQL BHXH sẽ phát huy hơn nữa vai trò tham mưu, đồng hành với các Bộ, ngành liên quan trong việc sửa đổi Luật BHXH, Luật BHYT để đưa ra các giải pháp tháo gỡ từ gốc.

Về phía UBND tỉnh Bình Dương trong thời gian tới, Phó Tổng Giám đốc đề nghị: Tăng cường, quyết liệt hơn nữa trong việc chỉ đạo tổ chức thực hiện công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT trên địa bàn, phấn đấu hoàn thành mục tiêu theo Nghị quyết số 28-NQ/TW. Vấn đề sử dụng quỹ BHYT, tại cuộc họp các nguyên nhân đã được làm rõ, UBND tỉnh cần tìm giải pháp khắc phục, cố gắng sử dụng quỹ an toàn, hiệu quả, tiết kiệm, hạn chế các chi phí, hiện tượng bất hợp lý; đồng thời đảm bảo nguồn kinh phí hoạt động cho các cơ sở y tế, nâng cao chất lượng dịch vụ, giao tự chủ theo lộ trình, giảm áp lực; tiếp tục chỉ đạo tổ chức đấu thầu thuốc, vật tư y tế theo đúng quy định.

Trong giải quyết chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN, UBND tỉnh cần tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm; tăng cường phối hợp giữa các sở, ngành liên quan để rà soát dữ liệu. Công tác truyền thông về chính sách BHXH, BHYT, BHTN cần tiếp tục được tăng cường, đổi mới nội dung và đa dạng các hình thức; huy động, tạo được sự đồng thuận của cả hệ thống chính trị trên địa bàn, đưa các chính sách đi vào cuộc sống. Bên cạnh đó, tỉnh cũng cần nghiên cứu, bố trí nguồn ngân sách địa phương để hỗ trợ cho các nhóm yếu thế tiếp cận, tham gia, thụ hưởng chế độ BHXH, BHYT.

UBND tỉnh cũng cần tiếp tục quan tâm, đào tạo để nâng cao năng lực chuyên môn cho đội ngũ cán bộ ngành BHXH và Y tế; mở rộng mạng lưới tổ chức dịch vụ thu, đi kèm kiểm tra, giám sát để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả. Mặt khác, cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách TTHC, ứng dung CNTT, chuyển đổi số, cũng như triển khai Đề án 06 của Chính phủ trong công tác thực hiện chính sách BHXH, BHYT để người tham gia, thụ hưởng ngày càng thuận tiện…

Tiếp thu các ý kiến của Đoàn Giám sát, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Hùng Dũng cho biết, UBND tỉnh đã nhận rõ hơn những tồn tại và những việc cần phải thực hiện trong thời gian tới. UBND tỉnh Bình Dương sẽ tiếp tục tăng cường việc lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và yêu cầu tất cả các cấp chính quyền, sở, ngành cùng vào cuộc để việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn ngày càng hiệu quả, đạt các mục tiêu, nhiệm vụ được giao.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Mai Hùng Dũng, công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BHTN tuy đạt được những kết quả tích cực, nhưng chưa đáp ưng yêu cầu, tỷ lệ lao động tham gia BHXH và BHTN vẫn còn thấp so với tiềm năng. Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp sản xuất kinh doanh gặp khó khăn, dẫn đến tình trạng chây ì, trốn tránh trách nhiệm đóng BHXH, BHYT, nợ số tiền lớn, thời gian kéo dài. Nhiều doanh nghiệp cố tình trốn đóng, thừng xuyên nợ đọng, chiếm dụng tiền đóng BHXH, BHYT, BHTN. Ngoài ra, việc sử dụng kinh phí KCB BHYT tại một số cơ sở KCB BHYT chưa thực sự hiệu quả, tiết kiệm. Chỉ tiêu đảm bảo chi KCB BHYT trong dự toán giao của Thủ tướng Chính phủ vẫn là nhiệm vụ hết sức khó khăn, đòi hỏi cần có những giải pháp mạnh hơn, mang tính bền vững trong thời gian tới.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Mai Hùng Dũng cho biết sẽ tiếp tục chỉ đạo BHXH tỉnh rà soát để tham mưu cho UBND tỉnh có các biện pháp thực hiện nghiêm chính sách về BHXH, BHYT; đẩy mạnh phát triển đối tượng tham gia BHXH, BHYT, BHTN; tăng cường công tác quản lý nhà nước về thu nợ đọng BHXH, BHYT, BHTN; công tác đấu thầu thuốc, vật tư y tế. Phó chủ tịch UBND tỉnh mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm của Hội đồng Quản lý BHXH Việt Nam và BHXH Việt Nam để Bình Dương thực hiện tốt hơn chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT./.