Tham gia Đoàn khảo sát có đồng chí Đinh Ngọc Quý, Ủy viên Thường trực Uỷ ban Xã hội; đồng chí Trần Thị Thanh Lam, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Xã hội; đồng chí Nguyễn Thị Yến Nhi, Tỉnh ủy viên, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre; đại diện lãnh đạo các Cục Việc làm, Vụ BHXH của Bộ Lao động Thương binh & Xã hôi; đại diện lãnh đạo: Hội đồng nhân dân, Sở Tài chính, Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tỉnh. Về phía BHXH tỉnh có đồng chí Dương Văn Thắng, Giám đốc BHXH tỉnh cùng các Phó Giám đốc, trưởng các phòng nghiệp vụ và Văn phòng BHXH tỉnh, Giám đốc BHXH các huyện.

Báo cáo tại buổi làm việc, đồng chí Dương Văn Thắng, Giám đốc BHXH tỉnh BHXH tỉnh khái quát  tình hình, kết quả thực hiện chính sách, chế độ BHXH và quản lý, sử dụng quỹ BHXH trên địa bàn tỉnh năm 2023 và các nội dung Đoàn khảo sát yêu cầu. Báo cáo của BHXH tỉnh nêu bật các nội dung trọng tâm được Đoàn khảo sát quan tâm; cụ thể: Đơn vị đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh chỉ đạo, triển khai thực hiện kịp thời các chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội, đặc biệt Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành: Chỉ thị số 13-CT/TU, ngày 23/02/2023 nhằm thúc đẩy chính sách BHXH tự nguyện và BHYT cho hộ gia đình; Công văn số 3981-CV/TU, ngày 27/09/2023 khẳng định quyết tâm của chính quyền đối với việc phát triển BHXH và BHTN một cách đồng bộ và hiệu quả.

Đồng chí Đặng Thuần Phong, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Xã hội phát biểu tại Hội nghị

Việc cải cách thủ tục hành chính và ứng dụng công nghệ thông tin đã góp phần quan trọng trong việc nâng cao sự hài lòng của người dân trong việc giải quyết chế độ chính sách BHXH. Mức độ hài lòng của người dân và doanh nghiệp đối với việc phục vụ của cơ quan BHXH gia tăng rõ rệt, từ 95,22% năm 2022 lên 96,03% năm 2023. Kết quả này không chỉ phản ánh những nỗ lực không ngừng của ngành BHXH trong việc cải cách và đổi mới, mà còn khẳng định tính hiệu quả của những chính sách mới được triển khai trong việc đáp ứng nhu cầu của cộng đồng.

Số lượng người tham gia BHXH ngày càng tăng, đồng thời tỷ lệ thụ hưởng các chế độ cũng gia tăng rõ rệt. Năm 2023, tỉnh Bến Tre đã đạt nhiều kết quả đáng kể, với tổng số 120.021 người tham gia, vượt 101,09% mục tiêu đề ra. Trong số này, có 103.062 người tham gia BHXH bắt buộc, đạt 100,21% kế hoạch và tăng 3,07% so với năm trước. Đặc biệt, BHXH tự nguyện có chuyển biến tích cực, với 16.959 người tham gia.

Các chỉ tiêu thu, giảm số tiền chậm đóng cơ bản đạt chỉ tiêu được BHXH Việt Nam giao, công tác giải quyết chế độ, chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH cho người tham gia và thụ hưởng luôn đảm bảo đầy đủ, kịp thời. Quản lý và sử dụng quỹ đúng quy định của pháp luật. Trong năm 2023, Bến Tre đạt tổng doanh thu bảo hiểm xã hội (BHXH) 3.228,41 tỷ đồng, vượt kế hoạch BHXH Việt Nam giao (103,2% so với 3.129,53 tỷ đồng). Sự tăng trưởng này thể hiện nỗ lực của ngành BHXH và sự phát triển kinh tế địa phương, với mức tăng 303,89 tỷ đồng (10,39%) so với năm 2022.

Các khoản chi trả BHXH tỉnh đã nhận được sự hỗ trợ từ BHXH Việt Nam trong việc xây dựng dự toán hàng năm, từ đó nâng cao khả năng quản lý chi tiêu và thực hiện đúng các dự toán được giao. BHXH tỉnh cũng áp dụng các biện pháp tiết kiệm nhằm gia tăng tỷ lệ trích lập quỹ theo quy định, thể hiện cam kết thực hiện các chính sách BHXH một cách nghiêm túc.

BHXH tỉnh thực hiện hiệu quả công tác thanh tra và kiểm tra theo kế hoạch; tích cực phối hợp với Thanh tra tỉnh và các sở, ban, ngành để thực hiện thanh tra liên ngành, nhằm tránh chồng chéo và đảm bảo mỗi đơn vị chỉ bị thanh tra một lần trong năm. Hoạt động này tuân thủ Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 17/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ, nâng cao hiệu quả công tác thanh tra và bảo vệ quyền lợi người lao động.

 Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn phát biểu tại Hội nghị

Bên cạnh những thành tựu đạt được, BHXH tỉnh Bến Tre cũng đối mặt với một số thách thức lớn. Đặc thù kinh tế Bến Tre chủ yếu dựa vào nông nghiệp và của nhiều doanh nghiệp nhỏ không ổn định đã ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tham gia BHXH bắt buộc của người lao động. Hơn nữa, xu hướng dịch chuyển lao động tự do hiện nay ảnh hưởng không nhỏ tới việc nâng cao độ bao phủ BHXH bắt buộc ở địa phương.

Mặc dù số lượng người tham gia BHXH tự nguyện tăng so với năm trước, nhưng chưa tương xứng với tiềm năng của địa phương. Mặc dù, chính sách BHXH tự nguyện được cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm, chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ của các sở ngành, đoàn thể trong triển khai thực hiện; qua công tác truyền thông, đa số người dân đồng thuận tham gia BHXH tự nguyện tuy nhiên điều kiện kinh tế không cho phép và ngân sách địa phương còn khó khăn chưa thể hỗ trợ thêm cho người dân trong tham gia BHXH tự nguyện.

Khó khăn tài chính trong bối cảnh kinh tế khó khăn là một trong những nguyên nhân chính. Nhiều doanh nghiệp vẫn đang phải đối mặt với khủng hoảng trong sản xuất và kinh doanh, dẫn đến việc chậm trễ trong việc nộp BHXH và BHYT. Trong một số trường hợp, các doanh nghiệp thậm chí sẵn sàng chịu phạt vì lãi suất chậm đóng thấp hơn so với lãi suất vay ngân hàng, có thể gây ảnh hưởng đến quỹ BHXH và BHYT.

Trong tình hình này, việc tìm kiếm giải pháp để duy trì tính bền vững của quỹ BHXH là cực kỳ quan trọng. Trong quá trình thực hiện các chế độ BHXH, vẫn còn nhiều vấn đề cần được cải thiện, đặc biệt là chế độ hưu trí cho những người tham gia BHXH tự nguyện. Hiện tại, mức hưu trí vẫn ở mức thấp, không đủ để đảm bảo cuộc sống cho người lao động. Bên cạnh đó, việc thiếu chỉ dẫn rõ ràng về quy trình xử lý các vụ tai nạn lao động cũng gây bất lợi cho người lao động trong việc thực hiện quyền lợi của mình.

Mặc dù ứng dụng công nghệ thông tin đã giúp thúc đẩy nhanh chóng quá trình giải quyết chế độ, nhưng vẫn cần có các bản cập nhật và nâng cấp phần mềm thường xuyên để bảo đảm tính minh bạch và hiệu quả cao hơn. Trong lĩnh vực chi trả, BHXH tỉnh Bến Tre đã chú trọng theo dõi chi tiêu để đảm bảo thực hiện đúng kế hoạch dự toán…

Tại buổi làm việc tất cả ý kiến trao đổi, thảo luận của các thành viên Đoàn khảo sát tập trung vào các vấn đề phát triển người tham gia BHXH, giảm nợ BHXH, thanh tra kiểm tra, giải quyết chế độ chính sách, truyền thông vận động, quản lý, sử dụng các quỹ BHXH… được BHXH tỉnh giải trình, phúc đáp đầy đủ, thuyết phục.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Lê Hùng Sơn đánh giá cao sự chủ động trong tham mưu triển khai thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn. Những khó khăn bất cập của BHXH tỉnh được Phó Tổng Giám đốc chia sẻ, cảm thông, ghi nhận. Đồng chí Phó Tổng Giám đốc trân trọng cám ơn sự quan tâm giúp đỡ của Ủy ban Xã hội và cấp ủy, chính quyền địa phương giúp cho BHXH tỉnh hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Đồng chí mong muốn thời gian tới tiếp tục nhận được sự quan tâm giúp đỡ nhiều của Đại biểu Quốc hội, Ủy ban Xã hội của Quốc hội, cấp ủy chính quyền địa phương, để việc tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật ngày càng chất lượng, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao.

Giám đốc BHXH tỉnh Dương Văn Thắng báo cáo tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn

Phát biểu kết luận buổi làm việc, đồng chí Đặng Thuần Phong, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Quốc hội  khóa XV, Trưởng Đoàn khảo sát đánh giá cao nỗ lực của BHXH tỉnh trong việc thực hiện thực hiện chính sách, chế độ BHXH và quản lý, sử dụng quỹ BHXH trong năm 2023 đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhất là tỷ lệ người tham gia BHXH trên địa bàn đã đạt mức cao, không chỉ đối với BHXH bắt buộc mà còn với BHXH tự nguyện. Đồng chí cũng ghi nhận sự tiến bộ trong công tác thu quỹ BHXH với tất cả các chỉ tiêu đều vượt mức yêu cầu; đồng thời, BHXH tỉnh cũng kịp thời xử lý những khó khăn phát sinh, đảm bảo vấn đề chi từ ngân sách nhà nước thực hiện theo quy định. Bên cạnh đó, hoạt động thanh tra và kiểm tra được thực hiện với tinh thần chủ động, nghiêm túc, tạo ra hiệu quả đáng kể trong việc giám sát và quản lý. Đặc biệt, đồng chí Trưởng Đoàn khảo sát nhấn mạnh việc BHXH tỉnh đã nỗ lực đáng kể trong việc đơn giản hóa thủ tục BHXH, nâng cao chất lượng phục vụ người dân; không ngừng kiện toàn tổ chức bộ máy, biên chế, nhất là trong điều kiện phải đối mặt với nhiều khó khăn do thiếu biên chế, BHXH tỉnh vẫn cố gắng hoàn thành các nhiệm vụ được giao; cơ sở vật chất của BHXH tỉnh cũng đã có những cải tiến rõ rệt, từng bước hoàn thiện hơn.

Bên cạnh những kết quả đạt được, đồng chí Trưởng Đoàn khảo sát cũng chỉ rõ những khó khăn, hạn chế trong việc thực hiện chính sách, chế độ BHXH và quản lý, sử dụng quỹ BHXH trong năm 2023, cụ thể như: Việc mở rộng và phát triển đối tượng tham gia BHXH có lúc còn khó khăn; thu BHXH trong khu vực chính thức còn thấp,…Trong thời gian tới, để nâng cao hiệu quả thực hiện chính sách, chế độ BHXH và quản lý, sử dụng quỹ BHXH, đồng chí đề nghị BHXH tỉnh cần quan tâm tính bền vững của BHXH tự nguyện thông qua sự hỗ trợ tăng thêm của địa phương; cân đối, thu chi các quỹ sao cho hiệu quả; trong thực hiện các thủ tục BHXH cần phối hợp với các cơ quan để cung ứng dịch vụ, đặc biệt xây dựng cơ sở dữ liệu về lao động và việc làm; tăng cường công tác truyền thông và nội dung truyền thông, chú ý đa dạng hơn nữa hình thức, nội dung tuyền thông nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng; quan tâm liên kết ngân hàng mở thêm cây ATM ở vùng nông thôn giúp người dân dễ dàng tiếp cận dịch vụ tài chính và nhận trợ cấp BHXH một cách nhanh chóng và thuận tiện.

Đối với các kiến nghị tại buổi làm việc, Đoàn khảo sát tổng hợp báo cáo các cấp có thẩm quyền để xem xét, giải quyết và điều chỉnh, hoàn thiện các quy định cho phù hợp với thực tiễn./.