Phó Thủ tướng Phan Văn Khải phát biểu tại Hội nghị tổng kết công tác năm 1996, triển khai nhiệm vụ năm 1997 ngành BHXH, ngày 22/3/1997

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Hội đồng Quản lý, năm 1996, BHXH Việt Nam chuyển trụ sở làm việc từ số 37 Hùng Vương sang địa chỉ 61 Đê La Thành. Mặc dù vẫn chỉ là trụ sở đi thuê nhưng diện tích làm việc rộng rãi hơn, đáp ứng được yêu cầu công việc, đặc biệt là việc lập kho lưu trữ hồ sơ hưởng lương hưu của gần 02 triệu đối tượng trong cả nước.

Phát huy những kết quả đạt được trong năm đầu tiên thành lập mà trên thực chất (thực tế, hoạt động nghiệp vụ chỉ diễn ra trong 03 tháng cuối năm 1995), năm 1996, toàn Ngành BHXH tiếp tục nỗ lực với quyết tâm cao đã hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu kế hoạch thu BHXH được Chính phủ giao với trên 2.500 tỷ đồng, bằng 150,71% kế hoạch, tăng gấp 3,59 lần so với số thu năm 1995. Nếu như ở năm đầu tiên, có tới 21 tỉnh, thành phố có tỷ lệ hoàn thành kế hoạch chưa tới 50%, thì trong năm thứ hai triển khai nhiệm vụ, 100% BHXH tỉnh, thành phố hoàn thành đạt và vượt mức chỉ tiêu kế hoạch. Trong đó có 26 đơn vị đạt từ 130% kế hoạch trở lên, có thể kể đến như BHXH TP.Hà Nội, Hải Phòng, Ninh Bình, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Gia Lai…

Trong năm 1996, một công tác trọng tâm được toàn Ngành triển khai hết sức tích cực, đó là việc cấp sổ BHXH cho gần 03 triệu người lao động đang tham gia BHXH. Xác định sổ BHXH là cơ sở pháp lý quan trọng để Ngành BHXH giải quyết chế độ đối với người lao động. Do vậy, quan điểm chỉ đạo của BHXH Việt Nam là khẩn trương nhưng tuyệt đối không chạy theo số lượng, bảo đảm trước hết là phải đúng và chính xác trong từng bước, từng khâu xét duyệt hồ sơ cấp sổ. Từ ngày 01/07/1996, công tác cấp sổ BHXH được triển khai trong cả nước. Đến hết năm 1996, chỉ sau 06 tháng triển khai, đã thực hiện phát 2,5 triệu tờ khai, duyệt trên 01 triệu tờ khai và tiến hành cấp được trên 600.000 sổ BHXH. Qua công tác này đã phát hiện được nhiều cơ quan, đơn vị không tham gia hoặc còn nợ, thiếu tiền đóng BHXH, đã góp phần thực hiện truy thu được gần 285 tỷ đồng.

Cũng trong năm 1996, việc chi trả các chế độ BHXH được BHXH các tỉnh, thành phố đảm bảo chi trả đủ số, kịp thời và đến tận tay đối tượng. Trong chi trả 02 chế độ ốm đau, thai sản, đã ứng trước từ Quỹ BHXH trên 22 tỷ đồng (khoảng 02 tháng chi các chế độ này) để làm quỹ luân chuyển thanh toán và thực hiện nguyên tắc chi trả theo chứng từ gốc hợp lệ nên đã giảm thiểu những thất thoát do chi sai chế độ, sai nguyên tắc trong phạm vi toàn quốc, hầu hết BHXH các tỉnh đã áp dụng mô hình chi trả trực tiếp tại các địa bàn mà điều kiện cho phép, qua đó quản lý chặt chẽ được số tăng, giảm đối tượng và phát hiện nhiều tiêu cực như khai man hồ sơ hoặc hưởng quá thời gian quy định, đã xử lý, thu hồi và giảm chi cho ngân sách nhà nước hàng tỷ đồng. Trong năm 1996 đã thực hiện chi trả các chế độ BHXH với tổng số tiền là trên 4.791 tỷ đồng, được đông đảo người lao động tin tưởng, hoan nghênh, ủng hộ.

Với sự hình thành một hệ thống BHXH thống nhất và tập trung, mục tiêu Chính phủ đề ra cho Ngành BHXH là hình thành và phát triển Quỹ BHXH độc lập với ngân sách nhà nước. Chỉ sau 02 năm thành lập với trên 15 tháng chính thức triển khai các hoạt động nghiệp vụ, bước đầu đã thực hiện được mục tiêu ấy. Để tăng trưởng Quỹ BHXH, Chính phủ đã cho phép Ngành BHXH được thực hiện các biện pháp bảo tồn và tăng trưởng Quỹ như mua trái phiếu, tín phiếu, cho quỹ hỗ trợ đầu tư quốc gia vay… tính đến hết năm 1996, Quỹ BHXH đã cho ngân sách nhà nước vay trên 1.078 tỷ đồng, hệ thống ngân hàng quốc doanh vay 1.400 tỷ đồng và đã có một số lãi bước đầu trên 60 tỷ đồng.

Bộ máy tổ chức từng bước được ổn định, dù điều kiện làm việc còn hết sức khó khăn cả với cơ quan BHXH Việt Nam ở Trung ương và BHXH các địa phương, trụ sở làm việc hầu hết vẫn phải đi thuê hoặc mượn tạm, nhưng toàn hệ thống BHXH đã thực hiện tốt tất cả các mặt công tác. Bên cạnh việc hoàn thành xuất sắc chỉ tiêu thu, tổ chức chi trả an toàn và từng bước thực hiện đầu tư tăng trưởng Quỹ theo chỉ đạo của Chính phủ, các mặt công tác khác như kiểm tra, giải quyết chính sách, tuyên truyền cũng được chú trọng. Qua công tác kiểm tra đã phát hiện nhiều trường hợp lập hồ sơ giả trong lĩnh vực hưu quân đội, hưu viên chức, nhiều chứng từ thanh toán 02 chế độ ngắn hạn không hợp lệ. Công tác kiểm tra đã góp phần chấn chỉnh, đưa công tác thu, chi, xét duyệt các chế độ chính sách BHXH vào nền nếp, đã tiếp nhận và giải quyết trên 2.300 đơn thư về chế độ chính sách BHXH.

Chỉ trong năm 1996, toàn Ngành đã thẩm định trên 75.000 hồ sơ hưởng trợ cấp BHXH thường xuyên và một lần, bảo đảm tính chính xác và đầy đủ của hồ sơ, giảm tối đa những sai sót có thể gây ra hậu quả lâu dài. Ngành cũng đã áp dụng cơ chế xét duyệt hồ sơ mới: chủ sử dụng lao động chỉ ra quyết định cho người lao động nghỉ việc hưởng chế độ; BHXH tỉnh, thành phố tổ chức xét duyệt hồ sơ và chuyển về BHXH Việt Nam thẩm định. Mức hưởng lương hưu của người lao động do cơ quan BHXH quyết định trên cơ sở thời gian công tác và mức đóng của người lao động. Cơ chế này đã nhận được sự đồng tình, chấp thuận trong toàn hệ thống và đảm bảo sự chặt chẽ trong việc thực hiện chế độ chính sách BHXH.

Công tác thông tin tuyên truyền được toàn hệ thống BHXH quan tâm và bước đầu đạt được những kết quả nhất định. Bản tin BHXH phát hành đều đặn hàng tháng nhằm tuyên truyền, phổ biến những vấn đề về BHXH trong phạm vi toàn quốc. BHXH các tỉnh, thành phố thường xuyên phối hợp viết bài, cung cấp thông tin cho Bản tin cũng như các báo, đài ở Trung ương và địa phương để phản ánh hoạt động của ngành, cùng khó khăn, thuận lợi, những vấn đề cần giải quyết nhằm đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ BHXH. Qua đó, các cấp ủy đảng, chính quyền, người lao động, chủ sử dụng lao động và nhân dân hiểu rõ hơn về chính sách BHXH, từ đó ủng hộ và tạo điều kiện giúp đỡ Ngành BHXH hoàn thành nhiệm vụ.

Ngày 22/3/1997, tại Hội nghị Tổng kết công tác năm 1996, triển khai nhiệm vụ năm 1997 của BHXH Việt Nam, Phó Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải đã khẳng định: “Chỉ trong chưa đầy 02 năm hoạt động, BHXH Việt Nam đã nhanh chóng ổn định tổ chức, bộ máy và cán bộ; thực hiện đúng các chế độ chính sách đối với những người tham gia và thụ hưởng BHXH; tổ chức thu BHXH đạt kết quả cao, đầy đủ cho các đối tượng hưởng BHXH và bước đầu đã hạch toán và hình thành được Quỹ BHXH tập trung, độc lập với ngân sách nhà nước, từng bước khẳng định tính đúng đắn của đường lối đổi mới chính sách xã hội nói chung và chính sách BHXH nói riêng của Đảng và Nhà nước”./.