Những câu chuyện đời thực của chị Nguyễn Thuỳ Linh đã giúp chính sách BHXH, BHYT chạm đến người dân

Những người “gác cửa” tận tâm

Trong căn phòng làm việc nhỏ, chị Nguyễn Thuỳ Linh - viên chức bộ phận chế độ chính sách BHXH cơ sở Đức Thọ (tỉnh Hà Tĩnh) xếp lại những tờ rơi BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình đã nhàu đi vì được cầm nhiều lần. Gần 10 năm tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT trên địa bàn, chị thuộc từng ngõ xóm, thuộc cả ánh mắt ái ngại hay dè chừng của người dân khi nghe đến “đóng - hưởng”. Chị bảo rằng, “ngày đầu đi vận động, có người bảo tôi: ‘Thôi cháu ơi, cô còn khỏe, đóng làm chi’. Có người thì cười trừ, bảo phải lo bữa ăn trước đã”. Nhưng chị Linh không nản. Chị mang theo những ví dụ thật, câu chuyện thật. Chị kể về những người được quỹ BHYT chi trả hàng trăm triệu đồng khi điều trị bệnh hiểm nghèo; kể về những người khi về già có lương hưu, không phải phụ thuộc con cháu. Chị đi mãi, nói mãi, đến khi có người gật đầu, chị lại cười hiền: “Rứa là bà con hiểu rồi.”

Nhờ sự chân thành ấy, chị Dương Thị Mai Hoa (sinh năm 1974), làm nghề thợ may, đã quyết định tham gia BHXH tự nguyện từ 01/2019. Chị Hoa kể: “Nghĩ đến lúc về già vẫn có khoản thu nhập ổn định, tôi thấy mình may mắn. Nếu hôm đó chị Linh không kiên nhẫn giải thích, chắc tôi đã bỏ lỡ cơ hội cho chính mình.” Với chị Linh, mỗi lần trao sổ BHXH cho người dân đều là một khoảnh khắc ý nghĩa. Chị bảo rằng, “Tấm sổ này không chỉ là giấy tờ, mà là niềm tin bà con gửi vào chính sách.”

Trên địa bàn cơ sở Lộc Bình (Lạng Sơn), khi sương sớm còn phủ chân núi, chợ sáng đã rộn ràng tiếng bán mua. Giữa dòng người ấy, giọng nói ấm áp của chị Đinh Thúy Ngà, viên chức một cửa BHXH cơ sở Lộc Bình, trở nên quen thuộc với bà con. Công việc chính của chị là tiếp nhận hồ sơ, giải quyết thủ tục, nhưng chị chưa bao giờ để mình “bị giới hạn” sau cánh cửa cơ quan. Sau giờ làm, hoặc vào những buổi sáng cuối tuần, chị lại tranh thủ ra chợ, ghé từng quầy hàng hỏi han chuyện gia đình rồi nhẹ nhàng lồng ghép tuyên truyền về BHYT, BHXH tự nguyện. Chị chia sẻ, “Tôi nói với bà con, chỉ cần dành vài chục nghìn mỗi tháng, đổi lại lúc đau ốm không còn nỗi lo vay mượn - tôi nói điều mình tin, nên bà con cũng tin.”

Người bán rau, người bán thịt, người gánh hàng… ai cũng quen hình ảnh chị Ngà đứng bên sạp hàng, tay cầm tờ rơi, miệng cười hiền. Có hôm trời rét buốt, bàn tay chị run lên vì lạnh, nhưng vẫn cố nán lại đến cuối buổi chợ, vì “Nhiều cô chú bận, mãi cuối buổi mới rảnh để nghe mình nói.”

Từ những cuộc trò chuyện dung dị ấy, bà con bắt đầu thay đổi. Người đầu tiên đăng ký BHYT còn hỏi chị: “Cô ơi, mua thêm cho hai đứa nhỏ nhà cháu được không?”. Rồi người này kể người kia, nhiều người tìm đến BHXH cơ sở tham gia. Thấy bà con tin và làm theo, chị Ngà bảo, “Khi người dân đã tin vào chính sách, thì mọi vất vả của mình đều xứng đáng.”

Công nghệ - cánh tay nối dài của người “gác cửa” cơ sở

Nếu những bước chân trên nẻo đường làng là “kênh truyền thống” của những người làm công tác tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT tại BHXH cơ sở, thì vài năm gần đây, một cánh cửa mới đã mở ra - công nghệ.

Với những ứng dụng như VssID - BHXH số, những nền tảng mạng xã hội quen thuộc như: Facebook, Zalo, Youtube, Tiktok…, công nghệ không chỉ là công cụ hỗ trợ mà đã trở thành cánh tay nối dài của viên chức, người lao động BHXH cơ sở - giúp họ vượt qua ranh giới địa lý, thời gian để chạm đến nhiều người dân hơn, nhất là nhóm lao động tự do, hộ buôn bán nhỏ, đồng bào dân tộc thiểu số vốn khó tiếp cận thông tin.

Tại Quảng Ngãi, câu chuyện của chị Nguyễn Thị Thu Hiền - Phó Giám đốc BHXH cơ sở Măng Đen - là một minh chứng sinh động. Cùng với các buổi tuyên truyền truyền thống, chị Hiền chọn thêm cho mình cách làm rất “hiện đại”: tự quay các video ngắn, nói về quyền lợi BHYT, giải thích mức đóng - hưởng BHXH tự nguyện, hướng dẫn cài đặt và sử dụng VssID;… sau đó đăng lên mạng xã hội. Chỉ vài phút mỗi video, nhưng đều nhận được hàng triêu, trăm nghìn lượt xem vì nội dung gần gũi, giọng nói dễ nghe, ví dụ rõ ràng, giải thích tỉ mỉ.

Nhờ những video mộc mạc nhưng chân thành ấy, chính sách an sinh nhân văn, ưu việt của Đảng và Nhà nước được lan tỏa sâu rộng hơn tới cộng đồng. Với chị Hiền, mỗi lượt xem, bình luận hay mỗi người tìm đến đăng ký tham gia không đơn thuần là con số - mà là dấu hiệu rõ rệt cho thấy chính sách đã chạm vào đời sống, đi vào trái tim người dân.

Không chỉ ở Quảng Ngãi, sự chuyển mình trong ứng dụng công nghệ đang lan tỏa mạnh mẽ tại nhiều địa phương. Ở Bạc Liêu, viên chức BHXH cơ sở mang theo loa kéo, máy chiếu mini và các video minh họa đến tận chợ để tuyên truyền cho tiểu thương. Giữa không gian buôn bán tấp nập, những hình ảnh trực quan và lời giải thích dễ hiểu giúp người dân tiếp nhận thông tin một cách nhanh chóng và gần gũi.

Tại Cà Mau, nhiều viên chức BHXH lại chọn cách tận dụng Zalo nhóm ấp, Facebook cộng đồng để nhắc ngày gia hạn thẻ, hướng dẫn đóng tiền trực tuyến, hay giải đáp thắc mắc của người dân ngay cả buổi tối. Chỉ một tin nhắn hay một cuộc gọi là người dân ở vùng sâu, vùng xa cũng có thể hiểu rõ cách thực hiện quyền lợi của mình, không còn phải đi lại nhiều như trước.

Ở Lai Châu, viên chức BHXH cơ sở Bum Tở và Nậm Hàng còn đến tận bản, tận từng ngôi nhà nhỏ giữa núi rừng để cài đặt ứng dụng VssID cho bà con. Nhờ đó, nhiều người dân lần đầu tiên được tự mình tra cứu thời gian tham gia BHYT, BHXH, xem quyền lợi ngay trên điện thoại - một thay đổi lớn với đồng bào vốn quen với giấy tờ truyền thống.

Những mô hình sáng tạo ấy cho thấy công nghệ không chỉ rút ngắn khoảng cách địa lý, mà còn làm cho chính sách an sinh trở nên sống động và dễ tiếp cận hơn. Và với mỗi lượt xem video, mỗi câu hỏi gửi qua Zalo, hay mỗi hồ sơ phát sinh sau một buổi tuyên truyền trực tuyến, viên chức BHXH hiểu rằng nỗ lực của mình đang được đáp lại – bởi chính sách đã đến đúng người, chạm đúng nhu cầu, và kịp thời hỗ trợ người dân trong cuộc sống hàng ngày.

Khi chính sách chạm đến người dân

Những nỗ lực bền bỉ của đội ngũ viên chức BHXH cơ sở - từ những bước chân lội qua con đường đất lồi lõm, vượt suối, băng rừng để vào tới tận các bản làng; từ những buổi trò chuyện nơi hiên nhà, bên bếp lửa, ở quán nước đầu ngõ; đến những cuộc vận động giữa phiên chợ sáng hay những video mộc mạc được quay vội sau giờ làm - tất cả đã dần được “kết tinh” thành những con số biết nói. Mỗi con số không chỉ phản ánh kết quả chuyên môn, mà còn là dấu ấn của niềm tin được vun đắp, của sự gắn bó giữa người dân với chính sách an sinh nhân văn, ưu việt.

Hướng dẫn người dân cài đặt VssID trên địa bàn tỉnh Điện Biên.

Theo BHXH Việt Nam, đến tháng 9/2025, cả nước đã có trên 92 triệu người tham gia BHYT, tương đương hơn 91% dân số - một minh chứng rõ rệt cho nỗ lực không mệt mỏi của toàn hệ thống, đặc biệt là lực lượng cán bộ cơ sở. Những người hôm qua còn băn khoăn trước khái niệm “đóng - hưởng” thì nay đã chủ động gia hạn thẻ cho cả gia đình; nhiều hộ nghèo, cận nghèo ở vùng sâu, vùng xa đã yên tâm tham gia để bảo vệ sức khỏe khi được giải thích tận tình.

Số người tham gia BHXH tự nguyện cũng tăng đều, nhất là ở những địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số - nơi cán bộ BHXH phải tới lui nhiều lần, mang theo không chỉ tài liệu mà cả sự kiên trì để thuyết phục người dân đổi mới tư duy: từ “tuổi già trông vào con cái” sang “tuổi già có thể tự lo bằng chính sách của Nhà nước”.

Kết quả thu BHXH, BHYT, BHTN tăng trưởng ổn định; tình trạng nợ giảm dần qua từng năm. Đằng sau những con số đó là hàng nghìn buổi làm việc với doanh nghiệp, là sự kiên nhẫn nhắc nhở để người lao động không bị gián đoạn quyền lợi.

Trong chuyển đổi số, BHXH cơ sở cũng là lực lượng tiên phong đưa công nghệ vào phục vụ người dân. Nhờ các hoạt động hỗ trợ cài đặt VssID, hướng dẫn tra cứu chế độ, đăng ký giao dịch điện tử, ngày càng nhiều người dân đã quen với việc thực hiện thủ tục ngay trên điện thoại – thuận tiện, minh bạch và hiện đại hơn. Hình thức chi trả qua tài khoản ngân hàng cũng mở rộng, phù hợp xu hướng thanh toán không dùng tiền mặt và giúp người thụ hưởng được phục vụ nhanh chóng, an toàn.

Những thành quả ấy không tự nhiên mà có. Đó là kết tinh của những ngày cán bộ cơ sở đội mưa đến từng nhà nhắc gia hạn thẻ; của những tối muộn trả lời tin nhắn Zalo hướng dẫn từng bước; của những buổi tuyên truyền trực tuyến, những video ngắn, những buổi ra chợ cùng loa kéo. Và quan trọng hơn, đó là minh chứng rằng khi chính sách được truyền tải bằng sự chân thành, bằng trái tim của người viên chức BHXH, thì người dân sẽ tin, sẽ hiểu, sẽ tham gia - để lưới an sinh ngày càng bền chặt, trở thành điểm tựa cho hàng triệu gia đình trước những rủi ro của cuộc sống./.