BHXH tự nguyện là loại hình bảo hiểm do Nhà nước tổ chức, cho phép công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên và không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc có thể tham gia. Người tham gia có quyền lựa chọn mức đóng và phương thức đóng phù hợp với thu nhập của mình.

Ảnh minh họa

Quy định chung về mức đóng và phương thức đóng 

Về mức đóng, theo Luật BHXH năm 2024, tỷ lệ đóng BHXH tự nguyện là 22% thu nhập làm căn cứ đóng BHXH. Người tham gia có thể lựa chọn thu nhập làm căn cứ đóng, trong đó:

Mức thấp nhất: Bằng mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn (hiện mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thông là 1.500.000 đồng/tháng). Cụ thể mức đóng thấp nhất là: 22% x 1.500.000đ/tháng = 330.000 đồng/tháng.

Mức cao nhất: Bằng 20 lần mức tham chiếu tại thời điểm đóng (hiện mức tham chiếu bằng mức lương cơ sở là 2.340.000 đồng/tháng). Cụ thể mức đóng cao nhất là: 22% x 2.340.000 đồng/tháng = 10.296.000 đồng/tháng.

Về phương thức đóng

Người tham gia được chọn một trong các phương thức đóng sau:

- Hằng tháng.

- 03 tháng một lần.

- 06 tháng một lần.

- 12 tháng một lần.

- Một lần cho nhiều năm về sau (nhưng không quá 5 năm một lần).

- Một lần cho thời gian còn thiếu để đủ điều kiện hưởng lương hưu (khi đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng còn thiếu không quá 5 năm).

Quy định về việc thay đổi phương thức và mức đóng

Sau khi đã lựa chọn một phương thức và mức đóng ban đầu, người tham gia BHXh tự nguyện có quyền thay đổi cho phù hợp với điều kiện của mình.

Điều kiện để thay đổi: Việc thay đổi chỉ được thực hiện sau khi người tham gia đã hoàn thành xong phương thức đóng và mức thu nhập đã chọn trước đó.

Ví dụ: Nếu một người đã chọn phương thức đóng 6 tháng một lần, thì sau khi đóng đủ tiền cho chu kỳ 6 tháng đó, họ có thể yêu cầu thay đổi sang phương thức đóng 12 tháng hoặc thay đổi mức thu nhập làm căn cứ đóng cho chu kỳ tiếp theo.

Thủ tục thay đổi: Người tham gia có yêu cầu thay đổi cần nộp "Tờ khai điều chỉnh thông tin tham gia BHXH tự nguyện" cho cơ quan BHXH. Cơ quan BHXH sẽ tiếp nhận và thực hiện việc điều chỉnh theo yêu cầu của người tham gia.

Việc cho phép thay đổi linh hoạt phương thức và mức đóng BHXH tự nguyện mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân: Người tham gia có thể điều chỉnh kế hoạch đóng góp dựa trên sự thay đổi về thu nhập và điều kiện sống của bản thân. Khi thu nhập tốt hơn, họ có thể chọn mức đóng cao hơn để hưởng lương hưu cao hơn trong tương lai và ngược lại. Sự linh hoạt này giúp giảm bớt rào cản tài chính, khuyến khích nhiều người tham gia và duy trì quá trình đóng BHXH tự nguyện một cách bền vững, hướng tới mục tiêu an sinh xã hội toàn dân./.