Đà Nẵng xét nghiệm COVID-19 cho người dân Phú Yên trước khi trở về nơi cư trú. Ảnh: TTXVN

Việt Nam đã trải qua 4 đợt dịch với các tình huống dịch lây lan trong cộng đồng như tại Đà Nẵng cuối tháng 7/2020 với chùm ca bệnh lây lan rất phức tạp trong bệnh viện rồi lây lan sang một số địa phương khác. Mới đây nhất là ca bệnh 1342 là nam tiếp viên hàng không do không tuân thủ nguyên tắc cách ly đã làm lây lan bệnh ra cộng đồng, khiến 3 người khác cùng mắc bệnh hồi đầu tháng 12/2020...

Chủ động, trách nhiệm trong phòng, chống dịch

Với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, các lực lượng chức năng đã triệt để áp dụng các biện pháp chống dịch xuyên suốt "ngăn chặn - phát hiện - cách ly - khoanh vùng - dập dịch" và nguyên tắc 4 tại chỗ (lực lượng tại chỗ, chỉ huy tại chỗ, phương tiện tại chỗ, hậu cần tại chỗ), đảm bảo phát hiện kịp thời các ca bệnh, khoanh vùng, cách ly dập dịch ngay.

Cùng với lực lượng chức năng, sự tuân thủ nguyên tắc phòng, chống dịch của người dân đã góp phần ngăn chặn dịch lây lan. Đặc biệt, để thích ứng với trạng thái “bình thường mới”, người dân cũng dần quen với việc thực hành thông điệp 5K: đeo khẩu trang, sát khuẩn tay, giữ khoảng cách an toàn khi đến nơi đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng, trường học…; cài đặt các ứng dụng phát hiện, cảnh báo nếu có tiếp xúc với các nguồn lây.

Sát sao và đặc biệt quan tâm chỉ đạo công tác phòng, chống dịch, ngay sau khi xuất hiện ca bệnh 1342 là tiếp viên hàng không vi phạm quy định phòng, chống dịch, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu các tỉnh, thành phố, trước hết là các thành phố trực thuộc Trung ương chỉ đạo thực hiện "Thông điệp 5K": Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tụ tập - Khai báo y tế, trong đó đặc biệt chú ý "2K" đầu tiên là khẩu trang và khử khuẩn tại các khu vực cách ly, các khu dân cư tập trung, nơi công cộng như: chợ, siêu thị, trường học, cơ sở sản xuất, bến xe, bến cảng, sân bay, ga tàu..., trên các phương tiện giao thông công cộng, đặc biệt là tại các cơ sở khám chữa bệnh.

Sau nỗ lực nghiên cứu phát triển vaccine COVID-19, đến nay Việt Nam đã tiến hành tiêm thử nghiệm vaccine Nano Covax ngừa COVID-19 trên người giai đoạn 1. Ảnh: TTXVN

Mới đây nhất, chủ trì cuộc họp Thường trực Chính phủ về vaccine phòng COVID-19, Thủ tướng Chính phủ một lần nữa nhắc lại, cả nước ta trong giai đoạn hiện nay cần tập trung phòng, chống dịch bệnh COVID-19 một cách trách nhiệm, cụ thể trong lúc chưa có vaccine, “mà có vaccine rồi thì cũng phải phòng, chống COVID-19 chủ động, trách nhiệm”, đặc biệt là thực hiện “Thông điệp 5K” mà Bộ Y tế đưa ra.

"Lá chắn thép" trong phòng, chống đại dịch

Theo các chuyên gia, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu, Việt Nam đã triển khai hàng loạt biện pháp mạnh mẽ và hiệu quả trong công tác phòng chống dịch bệnh, kiểm soát được tình hình tại các ổ dịch. Song theo nhận định của các chuyên gia, Việt Nam sẽ phải tiếp tục chống dịch COVID-19 trong thời gian dài và dần hình thành nếp sống, ứng xử phù hợp trong điều kiện có dịch bệnh. Người dân cần tiếp tục thực hành thông điệp 5K phòng, chống dịch trong trạng thái “bình thường mới”. “Đã đến lúc chúng ta cần phải xác định chung sống an toàn với đại dịch COVID-19 để thực hiện mục tiêu kép vừa phát triển kinh tế vừa chống dịch hiệu quả”, và thực hành tốt thông điệp 5K chính là “Lá chắn thép” để bảo vệ chúng ta trước đại dịch COVID-19, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đắc Phu, việc thực hiện 5K vô cùng quan trọng ngay khi có dịch và cả khi tình hình mới hiện nay. Vì chúng ta không biết ai mắc bệnh, do đó 5K để phòng bệnh cho bản thân và cộng đồng. Bên cạnh đó, thực hiện 5K phải triệt để, đồng bộ, toàn diện… Nếu vi phạm 1 nguyên tắc nào đó thì cũng sẽ là nguy hiểm, vì 5K được xây dựng dựa trên nguyên tắc sự lây truyền của SARS-CoV-2.

5K là các chữ viết tắt từ hành động hàng ngày mọi người vẫn làm trong phòng, chống dịch COVID-19: Khẩu trang - Khử khuẩn - Khoảng cách - Không tụ tập - Khai báo y tế.

5K là 5 hành động cốt yếu để phòng bệnh cho người thân và cộng đồng. Nếu đeo khẩu trang sẽ phòng lây bệnh cho người khác và để mình không bị bệnh. Khử khuẩn các bề mặt và rửa tay thường xuyên để phòng bệnh. Vấn đề khoảng cách tối thiểu 1m-1,5m, nếu 2m thì càng tốt; không tụ tập cũng liên quan đến vấn đề khoảng cách, khuyến cáo người dân cần nâng cao ý thức để hạn chế tiếp xúc trực tiếp. Khai báo y tế cũng rất quan trọng, khi có bệnh nhân dương tính thì có thể truy vết để tìm người tiếp xúc gần, tiếp xúc F1, F2 tiến hành xét nghiệm, khoanh vùng, dập dịch…

Dừng tổ chức và hạn chế chuyến bay từ nước có biến thể mới của SARS-CoV-2

Bộ Y tế cho biết, qua giám sát và nuôi cấy, giải trình tự gen của 6 trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 trên chuyến bay VN50 từ Anh về sân bay Cần Thơ ngày 22/12/2020, đã phát hiện 1 trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 có biến thể VOC 202012/01, chủng biến thể mới được ghi nhận tại Anh. Người này là bệnh nhân 1435 đang cách ly, điều trị tại Trà Vinh.

Đánh giá về việc xuất hiện bệnh nhân 1435 mang biến thể VOC 202012/01 - là chủng mới được ghi nhận ở Anh gần đây, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp cho biết, theo các nhà khoa học trên thế giới, biến thể mới của SARS-CoV-2 được phát hiện tại Anh có thể lây lan nhanh hơn tới 70% so với các chủng trước đó. Nhiều nước trên thế giới cũng đã có những biện pháp mạnh để ngăn chặn sự lây lan của chủng mới này trong cộng đồng.

Tính đến ngày 3/1/2021, đã ghi nhận 34 quốc gia có biến thể mới của SARS-CoV-2; hơn 40 quốc gia đưa ra lệnh hạn chế nhập cảnh, đóng cửa biên giới, cấm các chuyến bay đến và đi từ Anh cùng các quốc gia có ghi nhận biến thể mới của SARS-CoV-2, ngăn chặn biến thể mới lây lan.

Đức, Hà Lan, Bulgaria là các quốc gia đầu tiên đóng cửa biên giới với Anh; Pháp bắt buộc hành khách cách ly triệt để và có giấy chứng nhận xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2.

Tây Ban Nha, Thổ Nhĩ Kỳ đã cấm nhập cảnh đối với người đến từ Anh đến hết tháng 1/2021. Mỹ và phần còn lại của châu Âu cũng đã giảm số chuyến bay đến và đi từ Anh. 

Tại châu Á, Nhật Bản thông báo cấm nhập cảnh với các quốc gia trên thế giới đến hết tháng 1/2021, Indonesia cấm nhập cảnh đối với người đến từ Anh.

Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, để tiếp tục khống chế và kiểm soát thành công dịch COVID-19, không để xuất hiện trường hợp xâm nhập và lây lan trong nước, ngày 3/1, Bộ Y tế đã có tờ trình gửi Thủ tướng Chính phủ, đề xuất dừng tổ chức và hạn chế cấp phép các chuyến bay về Việt Nam từ các quốc gia, vùng lãnh thổ có lây nhiễm chủng biến thể mới của SARS-CoV-2.