Đối với hàng triệu lao động và các chủ doanh nghiệp nhỏ, mức đóng BHXH vẫn là rào cản lớn khiến họ chưa sẵn sàng tham gia. Do đó, trợ cấp an sinh xã hội được xem là giải pháp hỗ trợ chi trả, tạo nền tảng tài chính bền vững khuyến khích người lao động gắn bó lâu dài với hệ thống an sinh xã hội.

Các khoản trợ cấp đóng góp chính là sự hỗ trợ tài chính từ phía Nhà nước, nhằm giảm gánh nặng chi phí khi tham gia BHXH. Tác động của chính sách này càng rõ nét tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, nơi lực lượng lao động phi chính thức chiếm tỷ trọng lớn trong khi nguồn lực công còn hạn chế.

Để làm rõ hơn vai trò của trợ cấp, Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) và Hiệp hội An sinh Xã hội Quốc tế (ISSA) đã tiến hành nghiên cứu về cơ chế trợ cấp trên phạm vi toàn cầu, dựa trên dữ liệu thu thập từ 185 tổ chức an sinh xã hội tại 149 quốc gia. Mục tiêu của nghiên cứu nhằm xây dựng cơ sở về các cơ chế trợ cấp, đồng thời thiết lập khung phân tích liên quan đến những lựa chọn thiết kế, yếu tố bối cảnh và tác động tổng thể. Kết quả nghiên cứu sẽ hỗ trợ các nhà hoạch định, thực thi chính sách có thêm công cụ phân tích để nâng cao hiệu quả trong quá trình xây dựng chính sách an sinh xã hội.

Chuỗi Định hướng An sinh Xã hội Ả Rập mới đây đã tổ chức hội thảo trực tuyến với chủ đề “Thu hẹp khoảng cách bao phủ và hợp thức hóa an sinh thông qua các khoản trợ cấp BHXH”. Tại sự kiện, các kết quả nghiên cứu toàn cầu đã được thảo luận, cùng những bài học kinh nghiệm rút ra từ một số quốc gia, trong đó nổi bật có chương trình Estidama++ của Jordan.

Ông Mohammed Khrais, Trưởng phòng Nghiên cứu và Quản lý Tài chính, Tập đoàn An sinh Xã hội (SSC) Jordan, cho biết: “Chương trình Estidama++ cho thấy trợ cấp ngắn hạn có thể tạo đà cho sự tham gia lâu dài vào hệ thống an sinh xã hội. Chương trình được triển khai nhằm hỗ trợ người lao động dễ bị tổn thương và doanh nghiệp nhỏ trong giai đoạn phục hồi sau đại dịch COVID-19, bằng cách giúp họ chi trả phí an sinh trong một thời gian nhất định. Qua đó, người lao động có cơ sở để chuyển sang việc làm chính thức và tiếp tục tham gia hệ thống bảo vệ xã hội ngay cả khi trợ cấp đã kết thúc.”

Đánh giá về vai trò ngày càng quan trọng của trợ cấp an sinh xã hội, ông Fernando Martinez Cure, Quản lý Dự án ILO tại Jordan và Chuyên gia An sinh Xã hội, nhấn mạnh: “Trợ cấp đang dần trở thành chỗ dựa cho người thụ hưởng quyền lợi an sinh xã hội. Các báo cáo sắp tới của ILO–ISSA và Tài liệu Toàn cầu sẽ làm rõ hơn tiềm năng này. Những cuộc đối thoại và chia sẻ kinh nghiệm, như hội thảo hôm nay, giúp các quốc gia học hỏi lẫn nhau, từ đó phát triển những phương thức tiếp cận phù hợp bối cảnh, làm cho hệ thống an sinh trở nên gần gũi, dễ tiếp cận hơn với người lao động.”

Hội thảo trực tuyến ILO–ISSA không chỉ làm nổi bật của các cơ chế trợ cấp trong lĩnh vực an sinh xã hội, mà còn tạo diễn đàn để các chuyên gia, nhà hoạch định và thực thi chính sách cùng trao đổi, học hỏi kinh nghiệm. Đây cũng là một phần trong sáng kiến quy mô lớn nhằm ghi nhận quá trình triển khai các chương trình an sinh xã hội, đồng thời tìm giải pháp mở rộng và lồng ghép sâu hơn vào chiến lược bảo vệ an sinh xã hội của mỗi quốc gia./.